Błędy poznawcze w okresie dojrzewania

Błędy poznawcze występujące w okresie dojrzewania sprawiają, że młodzi ludzie czują się podziwiani, wyjątkowi i niezwyciężeni. Dzisiejszy artykuł powie Ci coś więcej na ten temat.
Błędy poznawcze w okresie dojrzewania
Elena Sanz Martín

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz Martín.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Błędy poznawcze występujące w okresie dojrzewania sprawiają, że młodzi ludzie czują się podziwiani, wyjątkowi i niezwyciężeni. Dzisiejszy artykuł powie Ci coś więcej na ten temat.

Okres dojrzewania to złożony etap życia, który obejmuje różnego rodzaju poważne zmiany. Rozwój fizyczny, intelektualny, społeczny i emocjonalny młodych ludzi zalicza kolejne ogromne skoki.

Jeśli jednak nie jesteś świadomy procesów zachodzących w tej fazie, możesz postrzegać nastoletnie osoby jako zupełnie oderwane momentami od rzeczywistości. Oczywiście tylko Twojej rzeczywistości.

Aby temu zapobiec, porozmawiamy sobie dzisiaj o sposobie myślenia nastolatków i ich typowych błędach poznawczych. Kiedy dzieci osiągają dojrzałość płciową, zaczynają myśleć, czuć i zachowywać się inaczej niż wcześniej. Wielu rodziców jest zszokowanych, widząc, jak ich czułe i posłuszne dzieci nagle stają się uparte i niezależne.

Jednak ten etap przejścia jest zupełnie normalnym zjawiskiem. A jeśli zdołasz je zrozumieć, będziesz mógł bez obaw towarzyszyć swoim dzieciom w okresie dojrzewania.

To egocentryzm powoduje błędy poznawcze w wieku nastoletnim

Według szwajcarskiego psychologa Jeana Piageta, wraz z nadejściem dorastania młodzi ludzie wchodzą w nieoficjalną fazę silnych zmian w licznych aspektach życia. Wiąże się to z wyższym poziomem rozwoju poznawczego. Jednak ten etap idzie również w parze z tak zwanym egocentryzmem młodzieńczym.

Ten egocentryzm opiera się na pomieszaniu elementów myślenia wewnętrznego i rzeczywistości zewnętrznej. Tak więc młodzi ludzie mogą zachować nadmierne zaufanie do własnych idei, bez konkretnych faktów, które je wspierają.

Ten intelektualny egocentryzm otwiera drzwi do uprzedzeń poznawczych, które prowadzą do zniekształconych przekonań rzutujących w wielu przypadkach na resztę życia.

Błędy poznawcze w okresie dojrzewania

Wyimaginowana publiczność

Nastolatki mają ekstremalne poczucie samoświadomości. Spędzają większą część czasu na myśleniu o sobie. Ale to nie wszystko. Zakładają bowiem również, że inni też cały czas o nich myślą. To wyjaśnia, dlaczego czują ciągle, że wszystkie oczy są zwrócone na nich. Przez cały czas czują, że inni ich obserwują i osądzają.

Przykładem tego zjawiska jest sytuacja, gdy nastolatka staje się mocno zdenerwowana przed spotkaniem z przyjaciółmi, ponieważ nie wie, jak zatuszować brzydki pryszcz na nosie. Ten silny stan niepokoju bierze się z myśli, że wszyscy będą wpatrywać się w niedoskonałość jej wyglądu.

Pryszcz na nosie

Innymi słowy, myśli, że inni uczestnicy spotkania będą tak samo świadomi obecności pryszcza jak ona sama.

Jest to znane jako efekt wyimaginowanej publiczności, ponieważ cała ta zewnętrzna uwaga jest po prostu wytworem wyobraźni nastolatki. Najprawdopodobniej każdy nastolatek w pokoju jest tak mocno skupiony na własnej niepewności, że nawet nie zauważa problemów innych osób.

Tak samo poczucie, że inni nieustannie ich oceniają, daje nastolatkom poczucie, że znajdują się pod dużą presją. Co więcej, skłania ich do niewłaściwych zachowań w celu uzyskania społecznej akceptacji i uznania.

Własny świat

Bardzo często słyszy się, jak nastolatki narzekają, że nikt ich nie rozumie, a wynika to z życia we własnym świecie. Biorąc pod uwagę to nastawienie w ich myśleniu, młodzież myśli, że są jedynymi, którzy czują się tak, jak oni…

Tylko oni mierzą się z rzeczywistością, w której muszą żyć. Mają poczucie, że ich osobiste doświadczenia są naprawdę wyjątkowe i że nikt nigdy nie był w takiej samej sytuacji.

Dlatego na przykład, gdy przechodzą przez okres zerwania, nastolatki twierdzą, że nikt nie rozumie ich bólu… nikt nigdy nie kochał kogoś innego tak, jak on lub ona… nikt nigdy nie doświadczył takiej miłości. Są pewni, że ich związek był wyjątkowy pod każdym względem, a zatem takie samo jest ich cierpienie.

Poczucie niezniszczalności

Na tej samej zasadzie, dla której nastolatki czują się tak wyjątkowe, sądzą również, że nic złego im się nie stanie. Uważają, że żadne zasady ich nie dotyczą i że mogą samodzielnie uniknąć każdego niebezpieczeństwa.

Dziecko

Odważają się więc podejmować niepotrzebne ryzyko, wierząc, że nie będzie żadnych negatywnych konsekwencji. Nie zajdą w ciążę… nie spowodują wypadku na drodze… nigdy nie uzależnią się od narkotyków i tak dalej. To bardzo niebezpieczny aspekt nastoletniej codzienności!

Tymczasowe błędy poznawcze

Wszystkie opisane błędy poznawcze są typowe dla etapu życia, którego doświadczają nastolatki. W miarę rozwoju własnej tożsamości i gromadzenia doświadczeń te uprzedzenia stopniowo zanikają.

Jednocześnie sposób myślenia młodych ludzi bardziej dostosowuje się do rzeczywistości. Jednak ważne jest, aby dorośli w ich środowisku byli świadomi istnienia tych uprzedzeń. Dotyczy to zwłaszcza rodziców.

W ten sposób rodzicom znacznie łatwiej będzie zrozumieć swoje dzieci bez osądzania ich lub obwiniania o wszystko. Pozwala nam to je lepiej zrozumieć i prowadzić z większą miłością i szacunkiem. W końcu to tylko część procesu, przez który przechodzą.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Carretero, M., Marchesi, Á., & Palacios, J. (Eds.). (1998). Psicología evolutiva: adolescencia, madurez y senectud. Alianza Editorial.
  • Gaete, V. (2015). Desarrollo psicosocial del adolescente. Revista chilena de pediatría86(6), 436-443.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.