Złość u dziecka: jak sobie z nią poradzić?

Złość u dzieci jest bardzo częsta. Może przejawiać się na przykład napadami nerwów, kopaniem, płaczem.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 31 grudnia, 2018

Jeśli rodzice nie zaczną jej kontrolować wcześnie i w odpowiedni sposób, złość u dziecka może mieć destrukcyjny wpływ na samo dziecko i na jego otoczenie. Dlatego właśnie powinniście wiedzieć co i jak należy zrobić by nauczyć pociechę radzenia sobie z trudnymi emocjami w zdrowy sposób.

Złość u dziecka jest bardzo częsta. Szczególnie maluchy od 2 do 4 roku życia często się gniewają.

Frustracja pojawia się najczęściej wtedy, kiedy maluch mierzy się z sytuacją którą odczuwa jako niesprawiedliwą lub nieprzyjemną. Z kolei gdy rodzice muszą stawić czoła złości dziecka często nie wiedzą co robić. Jak więc opanować atak złości u malucha?

Czym tak naprawdę jest złość u dziecka i jak się objawia?

Złość jest dla większości dzieci emocją trudną do opanowania. Wiąże się z nieprzyjemnymi doznaniami i dyskomfortem odnoszącym się do danej sytuacji. To wzbudza w dziecku niepewność i niepokój.

Dzieci mogą wyrażać gniew w formie fizycznej – na przykład poprzez napięcie mięśni. Nierzadko złość prowadzi też do wzrostu ciśnienia krwi.

Inne fizyczne objawy gniewu to między innymi nadmierna potliwość, zaczerwienienie twarzy i bóle głowy.

Złość u dziecka ma też wpływ na jego zachowanie. Maluch może stać się bierny i wycofany. Trudno Ci będzie nakłonić go do zrobienia czegokolwiek.

Mogą także pojawić się takie zachowania jak kopanie, popychanie, rzucanie zabawkami, ciągnięcie innych za włosy, krzyk, gryzienie i niszczenie przedmiotów.

Dlaczego dzieci się złoszczą?

Podobnie jak dorośli, dzieci gniewają się z przyczyn zewnętrznych lub wewnętrznych, takich jak na przykład:

• Stres
• Problemy fizyczne lub emocjonalne, których dzieci się boją
• Frustracja lub poczucie bezradności wynikające z faktu, że dziecko nie może czegoś zrobić
• Zaburzenia dwubiegunowe
• Depresja
• Chęć zwrócenia na siebie uwagi
• Trudności z porozumiewaniem się
• Nadwrażliwość na bodźce
• Zmęczenie
• Brak poczucia bezpieczeństwa
• Zazdrość

Okazywanie złości to dla małych dzieci forma ekspresji. Choć to nie najlepsza metoda, maluchy często używają złości by zakomunikować rodzicom, że coś jest dla nich ważne.

Dlaczego tak ważne jest nauczenie dziecka jak radzić sobie ze złością?

Złość u dziecka prowadzi do nieporządanych zachowań.

Jeśli dziecko zawsze reaguje agresją na pojawiającą się frustrację, może wyrosnąć na dorosłego uciekającego się często do przemocy. To z kolei będzie miało nieprzyjemne skutki na poziomie społecznym, emocjonalnym i mentalnym.

12 technik kontrolowania gniewu u dzieci

Napad złości pojawiający się od czasu do czasu jest u malucha normalny. Natomiast rodzice powinni cały czas starać się kontrolować emocje dziecka i uczyć je jak sobie z nimi radzić.

Rozważ wykorzystanie następujących technik uczenia dziecka panowania nad silnymi emocjami:

• Nie trać kontroli nad sobą. Jeśli na krzyki dziecka sama odpowiesz podniesionym głosem, dasz mu do zrozumienia że krzyczenie jest w porządku.
• Pomóż dziecku rozwinąć samokontrolę. W ten sposób przygotujesz je na radzenie sobie z własną złością oraz na inne trudne sytuacje.
• Daj mu czas na uspokojenie się. Nie kłóć się z rozzłoszczonym dzieckiem. Daj mu czas i miejsce na uspokojenie się.
• Działaj zdecydowanie ale z cierpliwością i miłością. Dzięki temu dziecko zrozumie swoją pozycję w rodzinie.
• Postaraj się unikać prób zmiany zachowania dziecka kiedy sama jesteś zła i sfrustrowana. Możesz je nieodpowiednio nakierować.
• Dawaj dobry przykład. Możesz oczywiście powiedzieć “Rób co mówię i nie patrz na to, co robię” ale to niewiele da. Dzieci naśladują dorosłych i biorą z nich przykład.
• Naucz dziecko, że złość jako emocja jest w porządku, że może ją odczuwać i komunikować, ale już agresja jest nieakceptowalna.
• Podpowiedz maluchowi jak rozpoznawać różne emocje, nazywać je i wyrażać je przy pomocy słów.
• Wytłumacz dziecku powody dla których czegoś mu odmawiasz lub nie wolno mu czegoś robić. Postaraj się by zrozumiało dlaczego nie może jeść więcej słodyczy ani spędzić kolejnej godziny przed telewizorem.
• Zachęcaj pociechę do zabaw które pozwalają na wyrażanie różnych emocji.
• Chwal dziecko za dobre zachowanie i zachęcaj je do stałej pracy nad sobą.
• Pokaż dziecku jak może rozpoznawać swoje błędy, uczyć się na nich i przyznawać się do nich, przepraszając za nieodpowiednie zachowanie.

Kontrolowanie złości u dzieci: zalety

To ważne by rodzice przywiązywali wagę do uczenia dziecka tego jak wyrażać emocje, kierować nimi i panować nad nimi a najlepszy możliwy sposób.

Jedną z zalet podejmowania tego wysiłku jest usprawnienie komunikacji pomiędzy rodzicami a dziećmi. Maluchy będą wiedziały jak precyzyjnie dać znać opiekunom co czują i czego potrzebują. Odkryją, że płacz nie jest jedynym sposobem wyrażania złości i innych emocji.

Nauczą się też empatii, odkrywając jak kontrolować emocje i porozumiewać się z innymi.

Praca z dzieckiem związana z braniem odpowiedzialności za swoje emocje sprawi również, że dziecko zrozumie że jego rodzice są jednocześnie nauczycielami, których warto słuchać.

Jeśli masz wrażenie, że Twojemu dziecku nadal trudno jest się uspokoić lub jeśli widzisz, że napady złości powtarzają się bardzo często, rozważ konsultacje ze specjalistą.

Ekspert zajmujący się zachowaniem dzieci będzie w stanie ocenić sytuację i podpowie Ci jakich rozwiązań użyć alby pomóc i Tobie i dziecku.