Kary i nagrody za oceny: czy tak zmotywujesz dziecko?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 06 października, 2019

Jeśli jesteś rodzicem, który daje kary i nagrody za oceny zdobyte przez dziecko w szkole, koniecznie przeczytaj ten artykuł.

Kary i nagrody w świecie edukacji to przedmiot ciągłej debaty między rodzicami. Wzbudzają kontrowersje, ponieważ każda z nich wiąże się z innym rodzajem motywacji, który nie zawsze jest skuteczny. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, czy stosowanie systemu kar i nagród za oceny to dobry pomysł, czy też nie.

Wiemy, że kary i nagrody są w stanie zmienić zachowanie danej jednostki. Jednak wykorzystywanie systemu kar i nagród niesie ze sobą niebezpieczeństwo nauki nastawionej jedynie na zdobywanie dobrych ocen, co przeczy wszystkim zasadom uczenia się.

Zdobywanie dobrych ocen i związanych z nimi nagród staje się głównym celem nauki, a poszerzanie wiedzy zostaje zepchnięte na dalszy plan. Uniemożliwia to wykształcenie umiejętności znajdowania innowacyjnych i kreatywnych rozwiązań trudnych problemów.

Kary i nagrody stanowią zachętę, która pomaga dziecku osiągnąć cel. Nagrody to pozytywny sposób kształtowania zachowania. Jeśli ktoś zrobi coś dobrze, chwalimy go za to. Z kolei kary stanowią przeciwieństwo nagród. Wykorzystuje się je, gdy ktoś nie osiągnie założonego celu.

Gdy dziecko dostanie złą ocenę w szkole, nie tylko nie ma z tego żadnej korzyści, ale także jest karane. Może na przykład mieć ograniczony czas zabawy na zewnątrz lub być zmuszone do nauki podczas wakacji.

Kary i nagrody za oceny szkolne

Nagrody za oceny

Wielu rodziców chce potrzymać motywację swoich pociech. Dlatego używają nagród, aby zachęcić maluszka do przynoszenia do domu dobrych ocen. Nagrody mogą przybierać różną formę. Nie musi być to materialny prezent, ale na przykład dodatkowy czas, który można poświęcić na zabawę.

W większości przypadków obie strony muszą wspólnie ustalić co ma być nagrodą. Musi być na tyle atrakcyjna, by perspektywa jej otrzymania zachęciła malucha do osiągnięcia określonego celu.

Dlatego jeśli zdecydujesz się dawać nagrody za oceny, musisz upewnić się, że nie przyznajesz ich za często. Zadbaj również o to, by dziecko zrozumiało, że prawdziwy sukces to nie dostanie dobrej oceny, a zdobycie wiedzy.

Jeśli chodzi o rodzaj nagród, to zawsze lepiej jest wybrać coś niematerialnego, na czym zależy maluchowi. Takie zachowanie przygotuje go na wejście w świat dorosłych. Możesz na przykład pozwolić mu zrobić coś w zamian za odniesiony sukces lub dobre nastawienie.

Kary za oceny

Rodzice stosują kary wobec dzieci, które nie przestrzegają wcześniej ustalonych zasad. Na samym początku roku szkolnego ustalają określone zasady, których nie wolno złamać. Następnie tworzą listę kar, które spotkają dziecko, jeśli nie będzie posłuszne lub nie osiągnie określonego celu.

Kary lub konsekwencje zakładają zazwyczaj odebranie czegoś, co lubi uczeń. Mają zniechęcić dziecko do powtarzania złych zachowań.

Pamiętaj, że kary za złe zachowanie powinny być zawsze realistyczne, logiczne i skuteczne. Tym samym muszą być dobrane do każdej z grup wiekowych.

Nie zapominaj także, że kary i nagrody powinny zniknąć, gdy dziecko będzie w stanie samodzielnie kontrolować własne zachowanie. Samokontrola nie jest łatwa i nie pojawi się w ciągu jednej nocy. Jednak możesz być pewna, że im dziecko będzie starsze, tym rzadziej będziesz sięgała po kary i nagrody.

Nasza rada jest prosta: postaw na komunikację z dzieckiem. Wytłumacz, dlaczego stosujesz kary i nagrody za oceny. W końcu nauka to najcenniejsza rzecz, jaką możesz mu podarować.