Wyznaczanie granic dziecku: 10 zasad zachowania

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 28 stycznia, 2019

Wyznaczanie granic dziecku jest bardzo istotne, bo pomaga mu się rozwijać i żyć w społeczeństwie. Chcemy zaproponować kilka zasad zachowania, które odgrywają ważną rolę w naszym życiu, i wytłumaczyć, dlaczego warto ich przestrzegać.

Rodzicielstwo nie polega jedynie na powołaniu do życia nowej osoby i spełnianiu jej podstawowych potrzeb. Każdy człowiek musi nauczyć się, jak być częścią społeczeństwa, a wyznaczanie granic dziecku z pewnością pomoże mu dorosnąć i nabrać ogłady.

Funkcjonowanie w grupie wymaga określonego poziomu harmonii i koegzystencji. Aby go osiągnąć, należy zacząć uczyć się norm behawioralnych już w okresie niemowlęcym.

Jeśli chcesz, by Twój maluszek stał się odpowiedzialną, społeczną i tolerancyjną jednostką, która umie odnaleźć się w każdym otoczeniu, musi nauczyć się przestrzegać określonych granic.

Z pewnością Twoje nauki wielokrotnie okażą się pomocne i wskażą mu drogę podczas dorastania i rozwoju.

Jaką rolę pełni wyznaczanie granic dziecku?

Wyznaczanie granic dziecku może czasem sprawiać problemy, jednak niesie ze sobą zarówno długo- jak i krótkoterminowe zalety. Co więcej, pomaga maluszkowi stawać się lepszym człowiekiem i integrować się z najbliższym otoczeniem.

Normy dają dzieciom uczucie bezpieczeństwa. Wiedza o tym, co mogą robić, a czego nie powinny, oraz jak zachowywać się w określonych sytuacjach, daje im spokój umysłu, gdy nadejdzie czas, by działać. Włączając naukę zasad do codziennego życia rodzinnego osiągniesz jeszcze lepsze rezultaty.

Wskazówki dotyczące zachowania pomogą także odróżnić dziecku dobro od zła oraz rozwinąć własny kompas moralny.

Wartości, do których można się odnieść, sprawią, że maluch będzie lepiej odnajdował się w nowych sytuacjach. Nauczy się, jak dawać sobie radę w trudnych momentach, zawsze bazując na szacunku i tolerancji.

Jak wyznaczać zasady zachowania?

Dziecko nie nauczy się zasad z dnia na dzień, dlatego należy pamiętać, że zachowanie malucha nie zmieni się błyskawicznie. Musisz zachować cierpliwość. Postaraj się nie być zbyt surowa i nie wpadaj w złość, gdy nie widzisz natychmiastowych postępów.

Delikatne i cierpliwe naprowadzanie dziecka na właściwą drogę uczy je, co powinno robić, a co jest zakazane. Jednocześnie buduje pewność siebie i spokój umysłu.

Oto kilka podpowiedzi dotyczących tworzenia zasad zachowania dla dzieci:

• Nie musisz przypisywać zasad do każdej drobnostki. Dziecko musi mieć wyznaczone granice, ale potrzebuje także przestrzeni do odkrywania, eksperymentowania i rozwoju.
• Dostosuj granice do swojego dziecka. Upewnij się, że jest w stanie spełnić i szanować Twoje oczekiwania.
• Zasady powinny być sprawiedliwe, niezmienne i oparte na potrzebach każdego dziecka. Co więcej, musisz także pilnować własnego zachowania. Jeśli oczekiwania stawiane dziecku nie będą znajdowały odbicia w Twoim postępowaniu, dziecko nie będzie wiedziało, co ma robić.
• Zasady muszą być nie tylko zrozumiałe, ale także wyrażane w sposób pozytywny. Mówienie “nie” w odpowiedzi na każdą rzecz każdego może znudzić. Powinnaś raczej podkreślać dobre strony ograniczeń. Zamiast mówić, czego nie powinno robić dziecko, mów o tym, co powinno wykonać.
• Jasno i wyraźnie mów o konsekwencjach. Dziecko powinno zrozumieć zasady oraz pozytywne i negatywne konsekwencje związane z jego zachowaniem.

10 zasad zachowania w domu

Istnieje duża ilość zasad dotyczących zachowania dziecka w domu. Jednak powinnaś wybrać te, które odpowiadają potrzebom Twojego malucha.

Nie zapomnij dostosować zasad do możliwości Twojego dziecka.

Dopasuj je również do różnych środowisk, w których przebywa dziecko. Możesz wyznaczyć zbiór zasad obowiązujących w klasie, podczas zajęć pozalekcyjnych, wyjść, w domu, itp.

Wszystkie z ustalonych norm mają pomóc dziecku dostosować się do nowego otoczenia. Poniżej znajdziesz przykładowe zasady, które możesz zastosować w domu.

Wyznaczanie granic dziecku – o czym należy pamiętać:

1. Witaj się i żegnaj. Ucząc dziecko pozdrawiania nowo przybyłych lub wychodzących osób pokazujesz mu, że każda osoba, z którą się styka, jest ważna.
2. Zawsze wypowiadaj się z szacunkiem i słuchaj uważnie. Aby nawiązać skuteczną komunikację, trzeba umieć odpowiednio się wyrażać i słuchać innych. Zrozumienie tego faktu da dziecku narzędzie do prowadzenia dialogu.

   

3. Unikaj brzydkich słów. Ta zasada wiąże się z poprzednią. Rodzice muszą pilnować się i dawać dobry przykład, bo dzieci błyskawicznie podchwytują brzydkie słowa i wyzwiska.
4. Jedz ładnie i bez narzekania. Nie chodzi jedynie o zachowanie odpowiedniej postawy przy stole, ale także brak zabawy jedzeniem i jedzenie serwowanych potraw bez wybrzydzania. To otwarta zasada, którą musisz dostosować do potrzeb rodziny.
5. Układaj zabawki i zawsze odkładaj je na miejsce. Każde dziecko odpowiada za swoje rzeczy. Musi mieć świadomość, że nie powinno ich rozrzucać po domu, bo może narazić siebie i innych na niebezpieczeństwo.
6. Pomagaj w domu. Pamiętaj, by brać pod uwagę możliwości dziecka. Możesz wyznaczyć określone zadania, a za wykonanie każdego z nich dawać określoną nagrodę.
7. Niczego nie marnuj. Jak najlepiej wykorzystuj wszystkie produkty, zakręcaj kran, wyłączaj światło lub telewizję, gdy ich nie potrzebujesz, itp. Dziecko nie tylko nauczy dbać się o budżet rodziny, ale także o środowisko.
8. Ostrożnie zamykaj drzwi. Trzaskanie drzwiami jest nie tylko niemiłe dla uszu, ale także może je zniszczyć.
9. Mów “proszę”, gdy chcesz coś otrzymać. Ta zasada jest związana z szacunkiem. Dziecko powinno nauczyć się prosić o różne rzeczy grzecznie, a nie starać się wszystko wymusić.
10. Mów “przepraszam”. Jeśli wiesz, że zrobiłeś coś złego, powinieneś przyznać się i przeprosić. W nauce tego założenia sprawdza się złagodzenie konsekwencji za dany czyn, jeśli maluch przyzna się do niego i powie, że jest mu przykro.

Pamiętaj, że dziecko z czasem nauczy się, iż nowe zasady nie są jedynie wytycznymi bez znaczenia. Zrozumie, że są to normy ustalone z myślą o nim i mają ułatwić mu naukę życia w społeczeństwie.