Czy fluor jest dobry czy zły dla dzieci?

Czy fluor jest dobry czy zły dla zdrowia jamy ustnej dziecka? Niektórzy rodzice obawiają się, że nie jest on bezpieczny dla ich maluszków. Opowiemy Ci zatem dziś wszystko o tym minerale i o tym, że naprawdę korzystnie wpływa na jamę ustną i zęby Twojego dziecka.
Czy fluor jest dobry czy zły dla dzieci?

Ostatnia aktualizacja: 17 czerwca, 2021

Często rodzice zastanawiają się, czy fluor jest bezpieczny dla ich dzieci. Logiczne jest więc zastanawianie się nad tym, czy istnieje jakieś ryzyko, jakie jest zalecane stężenie fluoru i jak należy go podawać dzieciom.

Zamieszanie i wątpliwości mogą pojawić się w tej kwestii między innymi dlatego, że kilka lat temu Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne (ADA) zaleciło niestosowanie fluoru przed ukończeniem przez dziecko 2 roku życia lub do czasu, gdy będzie mogło samodzielnie wypluwać.

Jednak w 2014 roku to samo stowarzyszenie zmieniło zdanie. Po obszernych recenzjach i badaniach sugeruje ono teraz, że możemy zacząć stosować fluor w niewielkich ilościach, gdy tylko pojawią się zęby u dziecka.

W poniższym artykule powiemy Ci, czym jest fluor i dlaczego jest korzystny w zapobieganiu pojawianiu się ubytków. Wyjaśnimy również związane z nim zagrożenia i najlepszy sposób wykorzystania go u dzieci.

Czym w ogóle jest fluor?

Fluor to naturalnie występujący pierwiastek chemiczny. Możemy go znaleźć w glebie, powietrzu i wodzie. Jego stężenie w wodzie zależy od jego pochodzenia. Ponadto występuje również znaleźć w niewielkich ilościach w niektórych produktach spożywczych, takich jak ryby, warzywa (kapusta i szpinak), owoce (winogrona), zboża (pszenica i ryż) oraz czarna herbata.

Minerał ten jest bardzo przydatny w pielęgnacji zębów ze względu na swoją skuteczność w zapobieganiu próchnicy. W połączeniu ze szkliwem zębów hydroksyapatyt, który tworzy zęby, zmienia się w fluoroapatyt. Materiał ten jest znacznie bardziej odporny na działanie kwasów bakteryjnych.

Dlaczego dzieci powinny stosować fluor?

Fluor odgrywa ważną rolę we wzmacnianiu zębów i kości dzieci. Jak już wspomniano, poprawia jakość i odporność szkliwa na działanie kwasów wytwarzanych przez bakterie w jamie ustnej. W ten sposób jest w stanie zapobiegać wystąpieniu próchnicy, a nawet leczyć pierwsze objawy tej choroby.

Próchnica zębów jest jedną z najczęstszych chorób wieku dziecięcego. Jest to stan wieloczynnikowy, w którym bakterie w jamie ustnej – w połączeniu z innymi czynnikami żywieniowymi i społecznymi oraz indywidualnymi cechami człowieka – wytwarzają kwasy usuwające minerały z zębów.

Mycie zębów

Eliminacja tych bakterii w sposób mechaniczny, poprzez mycie zębów, ma fundamentalne znaczenie dla zapobiegania tej chorobie. Eksperci udowodnili, że stosowanie fluorków w jamie ustnej zmniejsza ryzyko próchnicy.

Z jednej strony jego działanie polega na hamowaniu lub opóźnianiu demineralizacji szkliwa. Z drugiej strony sprzyja remineralizacji, gdy odpowiednie składniki zostały już utracone. Ponadto jego obecność w jamie ustnej ogranicza namnażanie się bakterii.

Jak stosować fluor u dzieci?

Fluor można stosować u dziecka dwa główne sposoby. Jednym z nich jest droga ogólnoustrojowa, która polega na spożyciu produktu zawierającego ten minerał. Druga to stosowanie miejscowe, gdzie aplikuje się go bezpośrednio w ustach.

Metoda ogólnoustrojowa

Tą drogą fluor przedostaje się do organizmu poprzez spożycie odpowiedniego pokarmu lub picie wody. Jest on wchłaniany przez błonę śluzową przewodu pokarmowego, przechodząc następnie do krwiobiegu, a następnie rozprowadzany jest w tkankach, osadzając się głównie w kościach i zębach.

Najczęstszym sposobem dostarczania fluoru tą drogą jest woda pitna. Musisz upewnić się, że woda ma optymalne i bezpieczne stężenie tego pierwiastka (od 0,7 do 1,2 miligrama na litr). Jest to ważne dlatego, że wyższe jego poziomy mogą być toksyczne, a niższe mogą wymagać stosowania suplementów u pacjentów z wysokim ryzykiem wystąpienia próchnicy.

Ogólnie rzecz biorąc, publicznie dostępna woda z kranu zawiera optymalny poziom fluoru i jest bezpieczna dla ogółu populacji.

Działanie ogólnoustrojowe fluoru u dzieci następuje w okresie przederupcyjnym, czyli gdy w kościach jeszcze tworzą się zęby. Jego dostępność podczas formowania zębów jest korzystna, ale jej wpływ na zapobieganie próchnicy jest mniej skuteczny niż w przypadku podawania miejscowego.

Metoda miejscowa

W takim przypadku fluor jest nakładany bezpośrednio na zęby. Najskuteczniejszym sposobem jest zrobienie tego, gdy ząb właśnie się pojawił, ponieważ na tym etapie jest on bardziej porowaty i może lepiej wchłaniać minerał. Mowa tutaj o stosowaniu past do zębów, płynów do płukania ust, żeli i lakierów stosowanych przez dentystów.

Pasta do zębów z fluorem jest tym, czego każdy rodzic używa w domu ze swoimi dziećmi. Ważne jest, aby upewnić się, że stężenie fluoru jest odpowiednie do wieku dziecka.

ADA zaleca, aby stężenie fluoru w paście do zębów dla dzieci w wieku od 0 do 3 lat wynosiło 500 części na milion (ppm). Od 3 do 6 roku życia powinno ono wynosić 1000 ppm, a dla dzieci powyżej 6 roku życia 1500 – 2000 ppm.

Ponieważ zawartość minerałów w tej drugiej grupie jest wyższa, należy uważać, ile pasty nakładasz na szczoteczkę. Pilnuj także dziecka, by jej nie połykało.

Dziecko u dentysty

Jak już wspomnieliśmy, eksperci uważają teraz za właściwe rozpoczęcie higieny jamy ustnej od pasty z fluorem, gdy tylko zęby wyrosną. Na szczoteczkę do zębów nanieść tylko plamkę pasty (mniejszą niż ziarnko ryżu) i czyścić pastą nie częściej niż dwa razy dziennie.

Lekkie przechylenie główki dziecka w dół pomaga opaść paście do zębów i ślinie do przedniej części jamy ustnej, w efekcie czego dziecko nie połyka tak dużej ilości produktu.

Od 3 roku życia ilość pasty powinna być wielkości ziarnka grochu, a dzieci należy zachęcać do wypluwania pasty i niepołykania jej. To jest wiek, w którym zaczyna się ono uczyć plucia. Dorośli powinni szczotkować zęby do 6 lub 7 roku życia dziecka, a następnie sprawować nad nimi nadzór.

Fluor w innych produktach dla dzieci

Jeśli chodzi o płukanki z fluorem, to dentysta będzie musiał je przepisać, w zależności od ryzyka wystąpienia próchnicy u danego dziecka. Ogólnie rzecz biorąc, nie będzie polecać ich przed ukończeniem przez dziecko szóstego roku życia. A to dlatego, że będzie ono musiało najpierw opanować sztukę wypluwania tego specyfiku.

Ponadto specyficzne żele i lakiery przeznaczone są do użytku profesjonalnego w gabinecie dentystycznym. Stomatolog zastosuje je zgodnie z potrzebami każdego dziecka. Powszechne jest wykonywanie aplikacji fluoru na niedawno wyrżniętych zębach stałych.

Zagrożenia związane ze stosowaniem fluoru u dzieci

Regularne stosowanie fluoru nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Najczęstszym związanym z nim zagrożeniem jest fluoroza zębów, chociaż nie jest to bardzo powszechne.

Stan ten spowodowany jest nadmiernym zużyciem fluoru w okresie formowania zębów. Od 8 roku życia, po pojawieniu się wszystkich zębów w ustach dziecka, ryzyko znika.

Fluoroza wiąże się z używaniem wody o wysokiej zawartości fluoru – czyli wody, która nie została prawidłowo przeanalizowana. Nie ma większego ryzyka związanego z miejscowym stosowaniem produktów dentystycznych, z wyjątkiem przypadków przypadkowego nadmiernego spożycia.

Fluoroza pojawia się jako białe, żółte lub brązowe plamy na powierzchni zęba, w zależności od tego, jak mocno dotknięte są nią zęby. Zwykle nie wpływa ona na funkcję zębów ani nie powoduje bólu; jest tylko zmiana wyglądu.

Dziecko myjące zęby pastą zawierającą fluor

Aby zmniejszyć ryzyko fluorozy zębów, ważne jest sprawdzanie poziomu fluoru w wodzie pitnej. Ważne jest również, aby używać pasty do zębów o odpowiednim stężeniu minerału do wieku dziecka. I stosować tylko zalecaną jej ilość.

Pomocne jest również nauczenie dziecka plucia i niepołykania pasty do zębów. Szczotkowanie zębów do 6 roku życia powinna wykonywać u dziecka osoba dorosła, a następnie proces ten powinien być wykonywany samodzielnie przez dziecko, ale pod nadzorem. Dobrym pomysłem jest trzymanie produktu poza zasięgiem dzieci.

Jeśli dziecko połknie niewielką ilość pasty do zębów, nie stanowi to problemu. Jeśli jest to stosunkowo duża ilość i efektem może być chwilowy rozstrój żołądka. W takich przypadkach należy skonsultować się z pediatrą lub wezwać służby ratunkowe, aby mieć pewność.

Eksperci zalecają podawanie dziecku mleka, ponieważ wapń szybko wiąże się z fluorem w żołądku.

Korzyści płynące ze stosowania fluoru przewyższają ryzyko

Stosowanie fluoru u dzieci jest bardzo korzystne w zapobieganiu pojawianiu się próchnicy będącej bardzo częstą dolegliwością u małych dzieci. Kluczem jest osiągnięcie równowagi między podawaniem wystarczającej ilości fluoru, aby uniknąć problemów z zębami a niepodawaniem go w nadmiarze i powodowaniem innych problemów.

Prawidłowo stosowana pasta do zębów z fluorem jest bezpieczna.

W razie wątpliwości co do stosowania fluoru u dzieci zawsze najlepiej skonsultować się z dentystą. Oceni on ryzyko próchnicy i będzie w stanie udzielić odpowiedniej porady w każdym konkretnym przypadku.

Jeśli wolisz używać pasty do zębów bez fluoru, musisz wiedzieć, że pomoże ona jedynie w oczyszczeniu zębów i pozostawi przyjemne uczucie oraz smak w ustach. Nie ochroni przed próchnicą w taki sam sposób, jak produkty z fluorem.

Bez względu na podjętą decyzję, zawsze ważne jest mycie zębów dziecka, aby upewnić się, że płytka nazębna została usunięta. Kolejną ważną rzeczą jest częste konsultowanie się z dentystą. Wizyty kontrolne co pół roku pozwalają na wczesne wykrycie ewentualnych problemów z uzębieniem i wczesne podjęcie działań.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Toaza Pacheco, Ana MarielaAplicación tópica del flúor en piezas permanentes de pacientes de 10 años de la Unidad Educativa 11 de Noviembre de Riobamba. BS thesis. Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología, 2019.
  • Pacheco, Athina Edurner Fernández, Sandra Daniela Guevara Cabrera, and Clara Luisa del Carmen Henckell Sime. “ANTISÉPTICOS ORALES: CLORHEXIDINA, FLÚOR Y TRICLOSÁN.” Salud & Vida Sipanense 6.2 (2019): 4-14.
  • Gutiérrez, Jesús Rivas, and Leticia Huerta Vega. “Fluorosis dental: Metabolismo, distribución y absorción del fluoruro.” Revista de la Asociación dental Mexicana 62.6 (2005): 225-229.
  • Arrieta-Vergara, Katherine M., Farith González-Martínez, and Luzmayda Luna-Ricardo. “Exploración del riesgo para fluorosis dental en niños de las clínicas odontológicas universidad de Cartagena.” Revista de salud pública 13 (2011): 672-683.
  • Hidalgo-Gato Fuentes, Iliana, et al. “Fluorosis dental: no solo un problema estético.” Revista Cubana de Estomatología 44.4 (2007): 0-0.
  • Pahuara Romero, Joel Bryan. “Fluorosis dental y la relación con la concentración de fluor en el agua de consumo en niños de 6 a 12 años de edad en el distrito de San Bartolome, Huarochiri–Lima 2019.” (2020).
  • Cabello Marquez, Juan José. “EFICACIA DEL USO TOPICO DE FLUOR PARA LA PREVENCIÓN DE CARIES DENTAL EN NIÑOS DE 6 AÑOS DEL CENTRO POBLADO SANTA ROSA DE SIRABAMBA, HUANUCO 2018.” (2019).
  • Joison, Agustín Néstor, and Pablo Ruben Gargantini. “Estudio del pH y niveles de flúor en saliva y placa dental en niños con dentición permanente temporaria y mixta.” (2019).

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.