Surowi rodzice, zbuntowane dzieci - jak rozwiązać ten problem?

Często uważa się, że pobłażliwość w wychowaniu prowadzi do pełnej buntu i nieposłuszeństwa postawy w wieku nastoletnim. Jednak im bardziej autorytarne i restrykcyjne jest rodzicielstwo, tym silniej nastolatki odczują potrzebę buntu i sprzeciwu wobec swoich rodziców.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz Martín.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Nasze dzieciństwo i relacje z rodzicami wyznaczają naszą osobowość na całe życie. Ale jednak pomimo przekonania, że postępują we właściwy sposób, nadmiernie surowi rodzice mogą spowodować, że ich dzieci staną się zbuntowane i nieposłuszne.

Często uważa się, że pobłażliwość w wychowaniu prowadzi do pełnej buntu i nieposłuszeństwa postawy w wieku nastoletnim. Jednak im bardziej są autorytarni i surowi rodzice, tym silniej nastolatki odczują potrzebę buntu i sprzeciwu wobec swoich rodziców.

W naszym dzisiejszym artykule postaramy się przyjrzeć nieco bliżej tej ciekawej kwestii. Zapraszamy do lektury!

Surowi rodzice – tak, czy nie?

Istnieją różne style rodzicielskie, które różnią się w zależności od stopnia poufałości i bliskości oraz wzajemnego przywiązania. Autorytarny styl, który wprowadzają surowi rodzice, wymaga od nich samych wysokiego poziomu kompetencji, kontroli i dyscypliny. W takim przypadku dzieci odczuwać będą niski poziom uczucia i ekspresji emocjonalnej.

Tacy surowi rodzice stosują regularnie dyscyplinę, kary i groźby jako standardową metodę edukacji. Zdecydowanie karzą niewłaściwe zachowania swoich dzieci, nie podając jednak przyczyny tego postępowaniu. Koncentrują się przede wszystkim na zwalczaniu tego niewłaściwego zachowania i uważają, że dialog z dziećmi nie jest konieczny. Liczy się tylko i wyłącznie bezwzględne posłuszeństwo.

Ponadto surowi rodzice zwykle narzucają swoje zasady bez żadnych dyskusji. Nie pozwalają swoim dzieciom wyrażać siebie samych i nie są otwarci na negocjacje. Represjonują i ograniczają indywidualną wolność swoich dzieci oraz umniejszają ich interesy i potrzeby.

Stosując taki autorytarny styl wychowania surowi rodzice wymagają posłuszeństwa i szacunku. Sprawują nadmierną kontrolę nad życiem swoich dzieci, starając się osiągnąć u nich dobre (ich zdaniem) zachowanie.

Jednak nie wiedząc o tym, mogą w ten sposób wychowywać młodych ludzi o silnym poczuciu stłamszenia własnego „ja:, którzy uznają bunt za jedyny sposób na reakcję wobec nadmiernej opresyjności ze strony osób dorosłych.

Buntownicze dzieci i nastolatkowie

Ludzie właściwie od zawsze uważali powszechnie, że zbytnie pobłażanie jest prawdziwą przyczyną, która prowadzi do wychowywania zbuntowanych dzieci. Bez wątpienia jest to prawda. Nie można jednak zapominać o tym, że wpływ nadmiernego autorytaryzmu jest równie ważnym czynnikiem. Nawet mimo tego, że nie jest to zbyt popularne przekonanie we współczesnym świecie.

Często uważamy, że surowi rodzice, którzy twardą ręką wychowują swoje dzieci, zachowują się prawidłowo. Czasami nawet jesteśmy zdania, że stanowią oni przykład do naśladowania!

Niemniej jednak dzieci często wybierają dwie różne, ale równie niezdrowe ścieżki. Niektóre stają się po kilkunastu latach takiego wychowania nieśmiałymi, zalęknionymi młodymi ludźmi, którym brakuje poczucia własnej wartości. Inne z kolei wykorzystują bunt jako swego rodzaju zawór bezpieczeństwa, który pozwala im skutecznie bronić się przed tą niesprawiedliwą ich zdaniem sytuacją.

Pamiętajmy o tym, że wszyscy ludzie mają swoje pragnienia i potrzebę rozwijania swojej indywidualności i wyrażania jej. Przecież kiedy my byliśmy mali, wszyscy tęskniliśmy za tym, aby nasi rodzice i starsze rodzeństwo nas słuchało i rozumiało. My także chcieliśmy przecież decydować o tych wszystkich drobnych rzeczach, takich jak na przykład co ubrać danego dnia.

Obowiązkiem każdego rodzica jest zapewnienie dzieciom bezpiecznego środowiska, w którym będą one mogły odkrywać i rozwijać swoją osobowość. Miejsca, w którym dzieci będą w stanie mogą wydobyć i poznać esencję samych siebie.

Kiedy rodzice są nadmiernie surowi, ich dzieci nie mają miejsca na wyrażanie swojego własnego zdania. Ich rodzice nie rozmawiają ze swoimi dziećmi, nie słuchają ich ani nie mają czasu na spędzanie z nimi czasu. Oczekują od nich tylko ślepego posłuszeństwa i niczego więcej.

Stwarza to środowisko rodzinne pełne stresu i braku uczuć, które prowadzi do wielkiego nieszczęścia w dorosłym życiu. Dzieci, które były uciszane przez całe swoje dotychczasowe życie, będą walczyć w okresie dojrzewania, aby ktoś wreszcie ich wysłuchał.

Surowi rodzice: ich wpływ na wiek nastoletni i dorosłe życie

W środowisku rodzinnym ze zdrowymi i serdecznymi więzami nastolatkowie przetrwają te lata bez większych trudności, wiedząc, że są szanowani i wspierani przez rodziców. Będą mogli z nimi negocjować, jednocześnie ufając im i szanując kryteria oraz punkt widzenia swoich rodziców.

Z drugiej strony zbyt surowi rodzice, którzy stwarzają niesprawiedliwe środowisko i narzucają swoje przekonania, spowodują u swoich dzieci potrzebę buntu w celu utrzymania ich integralności.

Skąd bierze się nastoletni bunt?

W okresie dojrzewania buntownicza natura tych młodych ludzi i ich silny sprzeciw wobec rodziców mogą powodować poważne problemy. Niektórzy nastolatkowie mogą na przykład szukać ucieczki i sprzeciwu poprzez palenie tytoniu, picie alkoholu lub zażywanie narkotyków. Będą to traktować jako swój własny, indywidualny bunt.

Inni z kolei mogą zacząć tracić panowanie nad sobą, wymykać spod kontroli i stać całkowicie nieodpowiedzialnymi i agresywnymi osobami. Nie tylko w obecności ich rodziców, ale także i bez nich.

Oznacza to, że jeśli chcemy uniknąć tej sytuacji, musimy dążyć do wychowywania naszych dzieci tworząc dla nich jasne i spójne granice. A jednocześnie musimy zapewnić przewagę miłości i wsparcia nad nakazami i zakazami. Musimy być w stanie słuchać, szanować i dawać przestrzeń naszym dzieciom tak, aby mogły one wyrosnąć na silne i niezależne osoby.

Naszym celem musi być zapewnienie, aby szacunek i posłuszeństwo wynikały z ich przekonania o wartościach, które został im wpojone. A nie ze strachu przed rodzicami lub ewentualną karą. Nastolatkowie, których rodzice znaleźli równowagę między ustalaniem limitów i pozwalaniem im na eksperymentowanie, nie odczuwają potrzeby buntowania się w wieku dojrzewania.