Interakcje między uczniami w szkole - garść istotnych informacji
Ustanawianie relacji społecznych z rówieśnikami w dzieciństwie i okresie dojrzewania ma kluczowe znaczenie dla optymalnego i zrównoważonego rozwoju. Dlatego niezwykle ważne jest, aby szkoły promowały zdrowe i pełne szacunku interakcje między uczniami.
Robiąc to, maksymalizują umiejętności społeczne, poznawcze i językowe uczęszczających do nich dzieci. Innymi słowy, instytucje edukacyjne muszą tworzyć przestrzenie, które pozwalają na współpracę i wzajemne kontakty między uczniami.
W takim przypadku interakcje między uczniami stają się kolejnym istotnym, w pełni aktywnym zasobem w procesie uczenia się.
Ogólnie rzecz biorąc dzieci dorastają w zróżnicowanym środowisku, które promuje u nich następujące wartości:
- Przyjęcie nowych osób do swojego otoczenia.
- Szacunek.
- Akceptacja.
- Równość.
„Różnienie się jest istotą ludzkości. Różnice powstają już w momencie narodzin i dlatego nigdy nie powinny być źródłem nienawiści lub konfliktu. Odpowiedź na wszelkiego rodzaju różnice to szacunek. Na tym polega najbardziej fundamentalna zasada pokoju. Czyli szacunek dla różnorodności. ”
– John Hume-
Interakcje między uczniami w środowiskach szkolnych i ogólnie edukacyjnych
Dzieci spędzają obecnie sporo czasu w szkole. Dlatego też dla nauczycieli niezwykle ważną kwestią jest to, aby wzajemne interakcje między uczniami w ich klasie były zdrowe i pełne szacunku. A jakie są najczęściej spotykane rodzaje takich interakcji w szkołach?
- Indywidualne uczenie się. Cele są indywidualne, co oznacza, że praca wykonana przez innych nie wpływa na osobiste cele każdego dziecka. W takich przypadkach każdy z uczniów otrzymuje swoją własną, osobistą nagrodę za swoje postępy w nauce. Wyniki, które uzyskują inni koledzy z klasy, nie mają wpływu na wyniki danego ucznia.
- Konkurencyjne uczenie się. Wszyscy uczniowie dążą do tych samych celów, ale sukces jednego ucznia zależy od porażki całej grupy. Innymi słowy, proces uczenia się ma charakter wyłączny. Tylko jeden uczeń otrzymuje maksymalną nagrodę za efekt pracy, podczas gdy wszyscy inni w klasie otrzymują gorsze wyniki.
- Wspólne uczenie się. Szkoły ustalają wspólne cele, które mogą osiągnąć wszyscy uczniowie. W ten sposób cała grupa na tym korzysta i otrzymuje odpowiednią nagrodę za uzyskane wyniki.
Mając to na uwadze, możemy powiedzieć, że idealnym sposobem pozwalającym utworzyć odpowiednio dobre interakcje między uczniami jest zastosowanie struktury uczenia się opartego na współpracy. Jednocześnie oznacza to, że powinniśmy odejść od indywidualistycznych i konkurencyjnych struktur edukacyjnych istniejących w tradycyjnych środowiskach szkolnych.
Dlatego właśnie nauczyciele muszą tak zorganizować swoje zajęcia, aby funkcja nauczania spoczywała jednocześnie na nauczycielach i uczniach.
„Współpraca jest działaniem opartym na głębokim przekonaniu, że nikt nie będzie w stanie dotrzeć do celu, o ile wszyscy członkowie do niego nie dotrą.”
– Virginia Burden –
Tworzenie heterogenicznych grup na potrzeby rozwijania interakcji
Interakcje między uczniami prowadzą do rozwoju licznych ulepszeń w następujących aspektach:
- Spójność grupowa.
- Harmonia – umiejętność wzajemnego „dogadania się” ze sobą.
- Praca w zespole.
Aby tak się jednak stało, grupy utworzone w celu współpracy powinny charakteryzować się następującymi właściwościami:
- Mały rozmiar: nie więcej niż trzech do pięciu uczniów na grupę.
- Heterogeniczność: grupy powinny obejmować uczniów o różnych umiejętnościach, motywacjach, potrzebach i tym podobnych cechach.
W tym względzie należy zauważyć, że tworzenie tych różnorodnych zespołów wymaga mieszania chłopców i dziewcząt w różnych grupach. Jednocześnie nauczyciele powinni ocenić możliwe kompatybilności i niezgodności istniejące wśród kolegów z klasy.
Po uwzględnieniu tych uwag nauczyciele mogą podzielić uczniów na trzy podgrupy:
- Ci, którzy mają większą zdolność pomagania innym.
- Ci, którzy potrzebują więcej pomocy w celu ukończenia wspólnego zadania w ramach zajęć.
- Reszta klasy.
Kiedy nauczyciele tworzą i organizują poszczególne grupy, powinni włączyć przynajmniej jednego ucznia z każdej z tych podgrup do każdego pojedynczego zespołu roboczego.
Załóżmy na przykład, że nauczyciel postanawia utworzyć zespół czterech uczniów. W idealnym przypadku zespół ten składałby się z jednego ucznia, który może pomóc innym i jednego ucznia, który potrzebuje dodatkowej pomocy. Pozostali członkowie drużyny mieliby przeciętne zdolności edukacyjne.
W ten sposób koledzy z klasy nie tylko zdobędą nową wiedzę i umiejętności, ale także zyskają zdolność nawiązywania kontaktów i interakcji z różnymi ludźmi… w tym także innymi niż oni. A o to przecież chodzi!
„Akceptacja i przyjęcie nowych osób do grupy to nie tylko fizyczna bliskość. Chodzi o celowe planowanie sukcesu wszystkich uczniów. ”
– Daniel Comin –
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- De la Corte, C. M. (2017). Relación entre iguales, personalidad y problemas de ajuste en escolares de primaria de Huelva (Tesis doctoral). Huelva: Universidad de Huelva.
- García-Fernández, J. A. (1993). Interacción entre iguales en entornos de integración escolar: un ensayo de desarrollo profesional con profesores de educación infantil y de EGB (Tesis doctoral). Madrid: Universidad Complutense de Madrid.