Słabe wyniki w nauce i ich niewielki związek z inteligencją

Słabe wyniki w nauce są często łączone z niskim ilorazem inteligencji u ucznia. Jest to jednak bardzo uproszczone i błędne nastawienie, które niewiele ma wspólnego z rzeczywistością.
Słabe wyniki w nauce i ich niewielki związek z inteligencją
Ana Couñago

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Ana Couñago.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Słabe wyniki w nauce są powszechnie spotykanym problemem, z którym boryka się spora część dzieci i młodzieży na całym świecie. W rzeczywistości jest on uważany za jeden z największych problemów obecnego systemu edukacji.

Słabe wyniki w nauce to zjawisko zwykle przypisywane uczniom o niskim poziomie intelektualnym. Jednak to przekonanie jest całkowicie błędne, ponieważ przyczyny niepowodzeń w szkole są bardzo zróżnicowane. I nie zawsze ich źródłem są trudności w nauce, o czym przekonamy się już za moment.

Jeśli chciałbyś poznać to ciekawe zagadnienie nieco bliżej i dowiedzieć się, jakie jest rzeczywista przyczyna kiepskich wyników, jakie dzieci uzyskują w szkole, to zachęcamy gorąco do poświęcenia kilku minut na lekturę naszego dzisiejszego artykułu!

Słabe wyniki w nauce – dlaczego jest to tak istotny problem we współczesnym świecie?

Słabe wyniki w nauce są często łączone z niskim ilorazem inteligencji u ucznia. Jest to jednak bardzo uproszczone i błędne nastawienie, które niewiele ma wspólnego z rzeczywistością.
Kiepskie wyniki uzyskiwane w procesie nauczania oznaczają ogólnie rzecz biorąc trudności w osiąganiu celów określonych przez system edukacji.

Dziewczynka przy tablicy

Mogą przejawiać się one na następujące sposoby:

Niestety często zdarza się, że w szkołach i innych instytucjach edukacyjnych powyższe sytuacje zdarzają się nad wyraz często.

Na przykład według oficjalnych danych odpowiadających wskaźnikowi porażek szkolnych w Hiszpanii aż 19% młodych ludzi w wieku od 18 do 24 lat porzuca szkołę lub uczelnię jeszcze przed uzyskaniem świadectwa ukończenia lub dyplomu w przypadku obowiązkowego poziomu edukacji. Czyli z reguły szkoły średniej.

Jest to bardzo niepokojące zjawisko, ponieważ za jakość edukacji młodego pokolenia odpowiada tak naprawdę całe społeczeństwo. Oczywistym zatem jest fakt, że „coś” pod tym względem się nie nam udaje i całe zadanie związane z edukacją jest po prostu realizowane nieprawidłowo.

Kiedy edukacja dziecka w szkole kończy się niepowodzeniem, to tak naprawdę nie dziecko ponosi porażkę, lecz dorośli wokół dziecka, którzy nie potrafią sobie poradzić z zadaniem jego kształcenia.”
– Autor anonimowy –

Czym jest inteligencja i jaki ma ona związek ze szkołą?

Według psychologa Howarda Gardnera inteligencja oznacza zdolności poznawcze niezbędne do rozwiązania problemu lub do stworzenia produktów ważnych w kontekście kulturowym. Dlatego można powiedzieć, że istnieje wiele rodzajów inteligencji, które pomagają nam być kompetentnymi w różnych dyscyplinach.

Każda osoba ma szereg ograniczeń i potencjałów w różnych obszarach wiedzy. Jednak system edukacji zazwyczaj ocenia jedynie zdolności intelektualne w zakresie logiki językowej i matematycznej.

Dwója z klasówki

Dlatego właśnie tak wiele dzieci jest sfrustrowanych wymaganiami czysto edukacyjnymi stawianymi im przez szkoły, ponieważ muszą one również rozwijać jednocześnie inne umiejętności poznawcze.

Ponadto warto wspomnieć, że uczniowie, którzy osiągają dobre wyniki w szkole, niekoniecznie mają wysoki iloraz inteligencji (IQ). Ich oceny mogą wynikać z wielu innych czynników, takich jak na przykład:

  • Spędzanie sporych ilości czasu na nauce.
  • Uczenie się materiału na pamięć (popularne zwane „kuciem”).
  • Dążenie do uzyskania dobrych wyników w szkole.
  • Wykazywanie wysokiego poziomu motywacji do nauki.
  • Wykazywanie sporego zainteresowania omawianymi na lekcjach tematami.

W najlepszym przypadku IQ wydaje się stanowić jedynie 20% determinantów sukcesu.
–Daniel Goleman–

Słabe wyniki w nauce i ich niewielki związek z poziomem inteligencji

Po przyswojeniu sobie znaczenia pojęcia inteligencji łatwo będzie nam zrozumieć, że słabe wyniki w nauce mają tak naprawdę niewielki związek z poziomem intelektualnym uczniów.

Chociaż inteligencja rzeczywiście wpływa w pewien sposób na wyniki edukacji ucznia lub studenta, to jednak istnieją liczne inne czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które determinują o wiele bardziej sukces lub porażkę odniesioną na polu edukacji.

Słabe wyniki w nauce mogą być na przykład wynikiem wielu różnych czynników, takich jak:

  • Niski poziom uwagi i koncentracji w trakcie zajęć lekcyjnych.
  • Ograniczona pamięć krótkotrwała.
  • Całkowity brak motywacji do nauki.
  • Obezwładniające poczucie nudy w szkole.
  • Brak wsparcia i zachęty do wytężonej pracy, zarówno w szkole, jak i w domu.
  • Życie w biednej i dysfunkcyjnej rodzinie i kontekście społeczno-kulturowym.
  • Stres, depresja lub lęk.
  • Szczególna potrzeba wsparcia edukacyjnego.

Wszystko to, co wymieniliśmy powyżej, może uniemożliwić uczniom prawidłowe rozwijanie ich umiejętności. A to z kolei przekłada się na słabe wyniki w nauce u dzieci.

Niewątpliwie główny wniosek jest taki, że słabe wyniki w nauce mogą wystąpić u każdego dziecka, niezależnie od jego wieku i zdolności intelektualnych. Dlatego właśnie system edukacji ma obowiązek uważnego obserwowania wszystkich uczniów i pomagania tym, którzy wykazują słabsze postępy w trakcie procesu edukacji.

Ponadto właśnie dlatego też musimy zidentyfikować przyczyny tego stanu rzeczy. A następnie wprowadzić różne zmiany zgodnie z potrzebami każdego ucznia. Wszystkie dzieci mają prawo do edukacji na wysokim poziomie, dzięki czemu mogą odnieść sukces w nauce i późniejszym życiu.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Gardner, H. (1998). Inteligencias múltiples. Barcelona: Paidós.
  • Sánchez-Ávila, A. (2010). El fracaso escolar: definición, causas, diagnóstico, prevención y tratamiento. Revista digital para profesionales de la enseñanza, (11). 
  • Tierno Jiménez, B. (1984). El fracaso escolar. Barcelona: Plaza y Janés.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.