Problemy z tarczycą podczas ciąży: objawy i konsekwencje
Tarczyca pełni wiele istotnych funkcji w organizmie. Ciąża odbija się na całym naszym ciało, co wywołać problemy z tarczycą u mamy i dziecka.
Tarczyca produkuje trijodotyroninę (T3) i tyroksynę (T4). Te dwa hormony odpowiadają za regulację metabolizmu i temperatury ciała. Wspomagają także funkcjonowanie mózgu, serca i mięśni oraz procesy reprodukcyjne kobiet. Problemy z tarczycą powodują pogorszenie wyżej wymienionych funkcji.
Po zapłodnieniu malutki gruczoł położony tuż pod jabłkiem Adama musi pracować za dwoje. Tarczyca musi zwiększyć produkcję tyroksyny, ponieważ niektóre hormony z ciała matki muszą być dostarczane do ciała dziecka, póki nie będzie w stanie samodzielnie ich wytwarzać.
Innymi słowy, tarczyca musi wytwarzać hormony dla mamy i dziecka. W dalszej części artykułu przedstawimy inne problemy z tarczycą, które mogą wystąpić podczas ciąży.
Hormon T4 odpowiada za przetwarzanie spożywanych przez Ciebie składników odżywczych i zamienianie ich w energię. To również jeden z hormonów, który bierze udział w tworzeniu łożyska.
Płód nie posiada tarczycy do dwunastego tygodnia ciąży, dlatego mama musi wytwarzać hormony zarówno dla siebie, jak i dla maluszka.
Tarczyca i ciąża
W ciąży produkcja T3 zwiększa się o około 30%, zaś produkcja T4 – o około 50%.
Gonadotropina kosmówkowa, hormon wykrywany przez testy ciążowe, odpowiada za stymulowanie gruczołu tarczycowego. Od drugiego trymestru estrogen zmienia produkcję tego hormonu.
Zmiany zachodzące w tarczycy przed ciążą oraz w jej trakcie mogą wywoływać powikłania u przyszłej mamy.
“W ciąży produkcja T3 zwiększa się o około 30%, zaś produkcja T4 – o około 50%.”
Niedoczynność tarczycy w ciąży
Do niedoczynności tarczycy dochodzi, kiedy gruczoł tarczycowy nie wytwarza odpowiedniej ilości tyroksyny.
W takim przypadku lekarz zazwyczaj przepisuje przyszłej mamie leki doustne, które uzupełnią niedobory.
Ciężarna kobieta, u której występują niedobory tyroksyny, może zwiększyć ilość spożywanego jodu włączając do diety sól jodowaną. Sól jodowana zwiększa produkcję hormonów.
- Zmęczenie,
- Osłabienie,
- Przybieranie na wadze,
- Zatwardzenia,
- Ból mięśni i stawów,
- Sucha skóra,
- Pogarszający się stan skóry i paznokci.
Niedoczynność tarczycy w ciąży może sprawić, że u płodu po ukształtowaniu się tarczycy mogą pojawić się guzy tarczycowe, tak zwane wole. Znikną w kilka dni po narodzinach.
Choroba staje się niebezpieczna, gdy nie zostanie wychwycona w odpowiednim momencie i nie podejmie się leczenia przed trzecim trymestrem ciąży. Kobieta z nieleczoną niedoczynnością tarczycy jest narażona na poronienie, przedwczesny poród, nadciśnienie i stan przedrzucowkowy.
Nadczynność tarczycy w ciąży
Nadczynność tarczycy to przeciwieństwo niedoczynności. W tym przypadku gruczoł tarczycowy u kobiety w ciąży produkuje więcej hormonów niż potrzeba.
Niewiele kobiet w ciąży cierpi z powodu nadczynności tarczycy. Ocenia się, że występuje w dwóch przypadkach na tysiąc.
Jakie objawy mogą wskazywać na nadczynność tarczycy w ciąży? Oto niektóre z nich:
- Częstoskurcz serca,
- Spadek wagi,
- Drgawki,
- Nieregularne wypróżnienia,
- Wzmożone odczuwanie ciepła,
- Słabość emocjonalna,
- Zimna, klejąca się skóra,
- Powiększenie gruczoły tarczycowego.
Leczenie nadczynności tarczycy w ciąży polega na przyjmowaniu odpowiednich leków. Mają wyrównywać poziom hormonów u mamy i dziecka.
Jeśli nadczynność tarczycy nie jest leczona, może prowadzić do poronienia, częstoskurczu serca u płodu, niskiej masy urodzeniowej, a nawet śmierci płodu.
Nadczynność tarczycy może być także szkodliwa dla mamy. Najczęściej prowadzi do:
- Przełomu tarczycowego: Przełom tarczycowy to nasilenie się objawów nadczynności tarczycy. Wywołuje go stres, poważne infekcje, indukcja znieczulenia, nieprzyjmowanie leków na nadczynność lub niestosowanie się do planu leczenia jodyną.
- Stanu przedrzucawkowego: Stan przedrzucawkowy prowadzi do niepoprawnego dopływu krwi do organów w ciele mamy. Może dotknąć nerki, mózg oraz łożysko. Co więcej, stanowi poważne ryzyko dla życia nienarodzonego dziecka.
Problemy z tarczycą w ciąży – jak im zapobiegać
Bardzo istotną rolę odgrywa wczesne wykrycie nieprawidłowości. To najlepszy sposób, by zapobiec ewentualnym powikłaniom ciążowym.
Czynniki, które należy wziąć pod uwagę, to wywiad rodzinny dotyczący chorób tarczycy i niezdrowe nawyki.
Zazwyczaj, gdy kobieta decyduje się rozpocząć starania o zajście w ciążę lub wykryje się u niej problemy z tarczycą, lekarz przeprowadzi serię badań, w tym badania z krwi mierzące poziom hormonów.
“Czynniki, które należy wziąć pod uwagę, to wywiad rodzinny dotyczący chorób tarczycy i niezdrowe nawyki.”
Niedoczynność lub nadczynność tarczycy w ciąży może nieść ze sobą poważne konsekwencje. Nie martw się jednak na zapas – problemy z tarczycą są łatwe do wykrycia i można je leczyć.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Galofré, J. C., Riesco-Eizaguirre, G., & Álvarez-Escolá, C. (2014). Clinical guidelines for management of thyroid nodule and cancer during pregnancy. Endocrinología y Nutrición (English Edition). https://doi.org/10.1016/j.endoen.2014.02.014
- Soledad, H. V. (2013). Trastornos tiroideos en el embarazo. Revista Médica Clínica Las Condes. https://doi.org/10.1016/S0716-8640(13)70221-9
- Carolina Barranco, M., Alberto López, A., & Darío Gallard Dra Silvana Griselda Fernández, F. (2007). TRATAMIENTO DEL HIPOTIROIDISMO DURANTE EL EMBARAZO. Revista de Posgrado de La VIa Cátedra de Medicina.