Niewydolność oddechowa u noworodków
W przypadku ciąży zagrożonej, kobiety często otrzymują wiele lekarstw, w tym glukokortykoidy. Hormony te pomagają w rozwoju płuc u dziecka, zmniejszając ryzyko wystąpienia wielu problemów, takich jak niewydolność oddechowa tuż po urodzeniu.
Dowiedz się więcej na ten temat!
Niewydolność oddechowa u noworodków
Zespół niewydolności oddechowej (RDS) to zespół oddechowy, który może wystąpić u noworodków i wcześniaków. Spowodowany jest brakiem powierzchni czynnej w płucach. Kiedy dziecko nie rozwinęło się całkowicie (w przypadku przedterminowego porodu) płuca nie osiągają pełni.
Zwykle pełna powierzchnia czynna jest osiągana po 34. tygodniu ciąży. Niezbędne jest pojawienie się substancji zwanej surfaktantem.
Czym jest surfaktant?
Surfaktant czyli środek powierzchniowo czynny to płyn zawierający lipidy i białka, które pomagają w otwarciu worków powietrznych, dzięki czemu można swobodnie oddychać. Jego głównym celem jest zmniejszenie napięcia powierzchniowego i zapobieganie zamykaniu się poduszek powietrznych podczas wydostawania się powietrza z płuc.
Tak więc, gdy organizm nie wytwarza jeszcze środka powierzchniowo czynnego, potrzebne jest większe ciśnienie, aby otworzyć worki powietrzne po wydostaniu się powietrza. Powoduje to obrzęk płuc i opłucnej. Krew nie dostaje wystarczającej ilości tlenu, a to powoduje zmniejszenie ilości dostępnego tlenu w całym organizmie.
RDS jest główną przyczyną niewydolności oddechowej u noworodków urodzonych przedwcześnie, zwłaszcza u urodzonych przed 34. tygodniem ciąży, ale ryzyko jest większe w przypadku jeszcze mniejszej liczby odbytych tygodni ciąży.
Niewydolność oddechowa u noworodków
Kluczowe czynniki ryzyka
Głównym czynnikiem ryzyka rozwoju tego zespołu są przedwczesne porody. Istnieją również warunki predysponujące do tego zespołu, takie jak:
- Przedwczesne pęknięcie błony.
- Indukcja porodu.
- Narodziny poprzez cesarskie cięcie.
- Matka z cukrzycą.
- Silne krwawienie podczas porodu.
- Porody mnogie – ciąża bliźniacza.
- Płyn owodniowy zabarwiony smółką.
Objawy zespołu niewydolności oddechowej
Główne objawy u niemowlęcia z RDS to:
- Trudności w oddychaniu podczas płaczu.
- Szybkie tempo oddychania.
- Niezwykłe ruchy klatki piersiowej podczas oddychania.
- Poszerzenie nosa.
- Częstoskurcz.
- Sinica, niebieskawe przebarwienie skóry.
Nieleczone potencjalne powikłania RDS to:
- Zaburzenia metaboliczne.
- Spadek ciśnienia płucnego.
- Niedociśnienie krwi.
- Krwawienia wewnątrzczaszkowe.
- Sepsa lub infekcja.
- Odma opłucnej: zapadnięte płuco.
Leczenie zespołu niewydolności oddechowej
Klasyczny zabieg polega na podaniu dziecku środka powierzchniowo czynnego i zastosowaniu wentylacji mechanicznej. Niektórzy rodzice nie lubią tej drugiej możliwości, ponieważ wymaga intubacji dotchawiczej.
Istnieją jednak także metody nieinwazyjne. Niemowlęta w mniejszym stopniu dotknięte chorobą, z dobrymi rokowaniami, są zwykle na pograniczu bycia wcześniakami. Mogą one potrzebować jedynie tlenu przy stałym ciśnieniu powietrza przez nos.
Warto zauważyć, że wczesne podanie syntetycznych środków powierzchniowo czynnych zmniejsza śmiertelność i powikłania, a potrzeba wentylacji mechanicznej jest wtedy niewielka. Najczęściej używanymi syntetycznymi środkami powierzchniowo czynnymi są produkty takie jak Beractant, Poractant alfa, Calfactant i Lucinactant.
W przypadku leczenia rokowanie jest zazwyczaj pozytywne. Podczas wentylacji płuca same zaczynają wytwarzać środki powierzchniowo czynne i niewydolność oddechowa ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni.
Niewydolność oddechowa: jak zapobiegać RDS?
Kiedy poród ma duże szanse na bycie przedwczesnym, matka otrzymuje dawkę glukokortykoidów, takich jak betametazon. Pomaga to płucom płodu rosnąć w przyspieszonym tempie, wytwarzając środki powierzchniowo czynne.
W rzeczywistości przed urodzeniem stan płuc dziecka można sprawdzić za pomocą płynu owodniowego. Pomaga to lekarzom przygotować się i rozpocząć leczenie RDS jeszcze przed urodzeniem dziecka.
Krótko mówiąc, jeśli to możliwe, poród należy opóźnić do 39 tygodnia ciąży lub do pełnego rozwoju płuc. Przedwczesny poród zawsze wiąże się z większym ryzykiem, któremu najlepiej zapobiegać.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Fehlmann, E., Tapia, J. L., Fernández, R., Bancalari, A., Fabres, J., D Apremont, I., … & Ceriani Cernadas, J. M. (2010). Impacto del síndrome de dificultad respiratoria en recién nacidos de muy bajo peso de nacimiento: estudio multicéntrico sudamericano. Archivos argentinos de pediatría, 108(5), 393-400.
- Jonguitud-Aguilar, A., & Salazar-Juárez, M. (2007). Los olvidados: epidemiología del paciente prematuro tardío con síndrome de dificultad respiratoria. Perinatología y Reproducción Humana, 21(4), 178-184.
- Morales-Barquet, D. A., Reyna-Ríos, E. R., Cordero-González, G., Arreola-Ramírez, G., Flores-Ortega, J., Valencia-Contreras, C., … & Villegas-Silva, R. (2015). Protocolo clínico de atención en el recién nacido con síndrome de dificultad respiratoria. Perinatología y Reproducción Humana, 29(4), 168-179.
- Castro López, F. W., Labarrere Cruz, Y., González Hernández, G., & Barrios Rentería, Y. (2007). Factores de riesgo del Síndrome Dificultad Respiratoria de origen pulmonar en el recién nacido. Revista Cubana de Enfermería, 23(3), 0-0.