Astma u dzieci: co powinieneś wiedzieć na temat jej leczenia?
Astma jest jedną z najczęstszych chorób przewlekłych występujących w okresie dzieciństwa. Jest to istotny problem z punktu widzenia zdrowia publicznego. Co więcej, znacząco narasta on w ostatnich latach i wiąże się także z zażywaniem sporych ilości leków.
Dlatego właśnie w naszym dzisiejszym artykule skupimy się na tym, co oznacza astma dla Twojego dziecka i co powinieneś wiedzieć o leczeniu tej choroby u dzieci. Zapraszamy do poświęcenia kilku minut na lekturę!
Czym jest astma i dlaczego występuje u dzieci?
Astma, zgodnie z definicją zaprezentowaną podczas III Międzynarodowego zjazdu pediatrów (oryg. III International Pediatric Convention), jest zaburzeniem charakteryzującym się „nawracającym świszczącym oddechem i trwałym kaszlem w sytuacji, w której schorzenie to jest możliwe i gdy wykluczono inne rzadziej występujące choroby”.
Najczęstsze objawy ataku astmy są następujące:
- Świszczący oddech.
- Uczucie duszności.
- Kaszel.
- Ucisk w klatce piersiowej.
- Niedrożność dróg oddechowych.
- Nadreaktywność oskrzeli.
- Zapalenie dróg oddechowych.
Leczenie astmy u dzieci
Leczenie astmy ogólnie dzieli się na dwa duże zakresy zadań. Z jednej strony mamy leczenie ostrych ataków choroby, a z drugiej długotrwałe leczenie podtrzymujące w przypadku stanu przewlekłego. Główne cele leczenia astmy u dzieci to przede wszystkim:
- Zmniejszenie i próba wyeliminowania objawów przewlekłych.
- Zapobieganie wystąpieniu ostrych kryzysów.
- Uniknięcie w jak największym stopniu konieczności zażywania leków i związanych z tym ich skutków ubocznych.
Główne leki stosowane w leczeniu astmy u dzieci to:
- Leki rozszerzające oskrzela w celu złagodzenia objawów.
- Środki przeciwzapalne, kontrolujące chorobę.
Leczenie w przypadku ostrego ataku astmy
Kiedy mamy do czynienia z ostrym przypadkiem ataku astmy, zmieniają się cele leczenia. Najważniejszą kwestią w takiej sytuacji jest zajęcie się niebezpieczeństwem wywołanym przez hipoksemię. Jest to w sporym uproszczeniu spadek ciśnienia i poziomu tlenu we krwi.
W rzeczywistości jest to pierwszy aspekt do przeprowadzenia oceny u dziecka, u którego astma objawiła się ostrym atakiem tej choroby.
Aby przeprowadzić ocenę spadku wysycenia tlenu we krwi tętniczej, lekarze używają pulsoksymetru, który mierzy prężność i nasycenie tlenu. Zatem, w zależności od uzyskanych na tej podstawie wyników, mogą oni sklasyfikować dany przypadek według stopnia jego istotności i potencjalnego zagrożenia dla dziecka:
- Astma łagodna. Ma ona miejsce w przypadku, gdy nasycenie O2 jest większe niż 94%.
- Astma umiarkowana. Ma ona miejsce w przypadku, gdy nasycenie O2 wynosi od 91% do 94%.
- Astma ciężka. Ma ona miejsce w przypadku, gdy nasycenie O2 wynosi mniej niż 91%.
Dany przypadek lekarze klasyfikują jako hipoksemię, gdy obniżenie prężności tlenu we krwi tętniczej spada poniżej 91% lub 60 mmHg. W takich przypadkach dziecko należy niezwłocznie skierować do szpitala.
Taka sytuacja mam miejsce wtedy, gdy istnieje ryzyko powikłań, w rodzinie dziecka występowały przypadki niedotlenienia lub organizm dziecka nie reaguje we właściwy sposób na zastosowane metody leczenia.
W przypadku ostrego kryzysu leczenie stosowane jako pierwsza opcja polega na podawaniu wziewnym leków beta-2-adrenergicznych. Podaje się je za pomocą inhalatora ciśnieniowego z komorą lub nebulizatora. Najczęściej stosowanym lekiem jest salbutamol. Inne opcje mogą obejmować bromek ipratropium lub kortykosteroidy.
Podawanie tlenu jest konieczne u wszystkich pacjentów cechujących się stopniem nasycenia tlenem mniejszym niż 94%. Dlatego należy skierować ich do szpitala w celu dokładniejszej kontroli i poddania odpowiedniemu leczeniu.
Astma u dzieci: leczenie podtrzymujące w przypadku stanu przewlekłego
Kiedy mówimy o leczeniu podtrzymującym w przypadku stanu chronicznego, bardzo ważne jest, aby wziąć pod uwagę wiek dziecka. Zasadniczo, oprócz leczenia farmakologicznego, lekarze biorą pod uwagę opcję immunoterapii, a ich edukacja kładzie szczególny nacisk na zarządzanie chorobami i kryzysami z nimi powiązanymi.
Jak wspomniano wcześniej, podczas leczenia astmy u dzieci musimy jak najdłużej unikać przewlekłego podawania leków. Musisz zacząć od podstawowego leczenia, które w razie potrzeby można stopniowo poszerzać.
Najczęściej stosowanymi lekami w leczeniu podtrzymującym astmę są kortykosteroidy wziewne, takie jak budezonid lub flutykazon. Pamiętaj o tym, jak ważne jest kontrolowanie dawek kortykosteroidów, aby uniknąć niepożądanych efektów ubocznych. Jeśli musisz zwiększyć dawkę, lekarze zalecają łączenie ich ze środkami rozszerzającymi oskrzela.
Należy pamiętać także o tym, że większość ataków astmy u dzieci w wieku poniżej 3 lat jest spowodowana infekcjami wirusowymi. Objawy te znikają bez względu na zastosowane leczenie, więc nie należy nadużywać niepotrzebnie leków, które mogą spowodować więcej szkód niż korzyści u Twojej pociechy.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Escribano Montaner, A., Ibero Iborra, M., Garde Garde, J., Gartner, S., Villa Asensi, J., & Pérez Frías, J. (2003). Protocolos terapéuticos en asma infantil. Protocolos Diagnóstico-terapéuticos AEP. Neumología y Alergia. Madrid: Asociación Española de Pediatría, 187-210.
- Laita, J. C., Fernández, J. D. B., Montaner, A. E., Benítez, M. F., de la Rubia, S. G., Garde, J. G., … & Martínez, C. P. (2007, September). Consenso sobre tratamiento del asma en pediatría. In Anales de Pediatría (Vol. 67, No. 3, pp. 253-273). Elsevier Doyma.
- de Arriba Méndez, S., Pellegrini Belinchón, J., Ortega Casanueva, C. (2016). Tratamiento del niño asmático. Pediatr Integral; XX (2): 94-102.