Edukacja - czy dać uczniom większą kontrolę i jak to zrobić?

Nowoczesna edukacja powinna dawać uczniom większą swobodę w wyborze i kształtowaniu ich ścieżki. Dowiedz się jak dokonać takich zmian!
Edukacja - czy dać uczniom większą kontrolę i jak to zrobić?
Azucena Fernández

Napisane i zweryfikowane przez nauczycielka Azucena Fernández.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Zanim dziecko zacznie osiągać sukcesy, z pewnością napotka trudności, pojawią się liczne próby i błędy. Jest to droga rozwoju  osobistego, której przejście prowadzi — najpierw w wymiarze dziecięcym, później dorosłym — do zwiększenia kontroli nad własnym życiem. Edukacja pełni tu niezwykle istotną rolę.

Zapewnienie uczniom większej kontroli nad ich systemem i ścieżką nauczania jest nie tylko możliwe – w dzisiejszych czasach jest ważniejsze niż kiedykolwiek. Samodzielność ucznia przejawia się gotowością do podejmowania osobistej aktywności i nowych zadań.

Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się więcej na ten temat!

Edukacja – jak dać uczniom większą kontrolę i swobodę?

Zapewnienie uczniom pewnego stopnia kontroli nad ich edukacją oznacza zapewnienie im autonomii w nauce i odkrywaniu. Kiedy mówimy o autonomii, mamy na myśli zdolność ucznia do bycia odpowiedzialnym za własny proces uczenia się.

Autonomia w uczeniu się to świadoma, celowa oraz samodzielna nauka wykonywana zadaniowo. Dzięki tej autonomii uczniowie decydują się samodzielnie podejmować decyzje dotyczące uczenia się, uczestnictwa w zajęciach dodatkowych i przejęcia kontroli nad swoją edukacją.

Pierwszymi obszarami, w których dziecko może rozwijać swoją samodzielność i przejąć kontrolę, są zabawa i dbanie o siebie. Dziecko w wieku przedszkolnym zwykle już potrafi samodzielnie się ubierać i rozbierać, rozpoznawać swoje przedmioty i odzież, przygotować swój tornister do zajęć, zawiązać buty, umyć zęby i iść do toalety.

Edukacja w szkole

Pracując ze swoimi nauczycielami, dzieci rozwijają pewne umiejętności, takie jak:

  • Wybór odpowiednich i ciekawych książek i treści.
  • Sekwencja wyboru tematów – co chcemy omówić najpierw.
  • Możliwość samodzielnego planowania zajęć i przerw.
  • Poczucie własnej wartości i wysoka samoocena.

Dając uczniom większą kontrolę nad swoją edukacją, sprawiamy że przestają być zwykłymi odbiorcami informacji. W tym przypadku stają się aktywną częścią procesu uczenia się i nauczania. Zachęca ich to do działania oraz daje im większe poczucie sprawczości.

Umożliwienie uczniom zaangażowania się i kontrolowania pewnych aspektów ich edukacji zapewnia im prawdziwe i skuteczne narzędzia do osiągnięcia sukcesu.

Dla nauczycieli i profesorów myśl o zapewnieniu uczniom pewnego rodzaju kontroli nad edukacją może wydawać się dużym ryzykiem. Pamiętaj, że w rzeczywistości decyzja ta faktycznie sprawi, że ​​uczniowie będą bardziej otwarci na naukę.

Dzięki powierzonemu im zaufaniu będą bardziej zmotywowani do podejmowania nowych wyzwań. W poniższym artykule przyjrzymy się co możemy zrobić, aby dać uczniom większą kontrolę nad ich edukacją.

Jak dać uczniom większą kontrolę nad ich edukacją?

Kontrolowanie różnych metod rozpowszechniania wiedzy, pozwala dać uczniom większą kontrolę nad ich nauczaniem.

Ewaluacja edukacyjna to dziedzina edukacji, która jest nieustannie badana. Wyniki pokazują, że nadszedł czas, aby pozbyć się tradycyjnych, przestarzałych sposobów oceniania uczniów. W nowoczesnym świecie istnieje wielka potrzeba transformacji i aktualizacji metod oceniania uczniów.

Wielu ekspertów zaleca zadawanie pytań wielokrotnego wyboru, zmuszających do przemyślanych wypowiedzi. Co więcej, sugerują oni nawet umożliwienie uczniom wyboru między dwoma lub więcej pytaniami na testach. Zmiana sposobu oceniania uczniów sprawia, że ​​rozumienie przedmiotów jest dla nich lepsze i wygodniejsze.

Tworzenie bardziej elastycznych zadań

Trwa debata na temat wagi prac domowych w edukacji. Uczniowie w każdym wieku często narzekają, że mają za dużo pracy domowej. Jednym ze sposobów na zmniejszenie narzekań i stresu jest umożliwienie uczniom wyboru spośród kilku opcji. W ten sposób mogą wybrać, czego chcą się uczyć, być bardziej niezależnymi i mieć większą kontrolę.

 

Przykładem takich prac jest nauka języka. Możesz dać uczniom arkusz z ćwiczeniami językowymi, a spośród 15 ćwiczeń na arkuszu, mogą oni wybrać 10 do wykonania w domu. Podczas lekcji historii możesz dać im kilka podtematów, które mogą wybrać do napisania eseju lub zaprezentowania w klasie w formie prezentacji.

Również w matematyce uczniowie mogą wybrać najciekawszy rozdział i przygotować z niego referat. Takie postępowanie pomoże całkowicie zmienić podejście uczniów do ich pracy domowej.

Spersonalizowane przedmioty i treści pomogą zapewnić uczniom większą kontrolę nad ich edukacją

Często nauczyciele i profesorowie chcą, aby ich uczniowie przeczytali daną książkę oraz by pogłębili swoją wiedze na określony temat. W takim przypadku dobrym pomysłem jest dostarczenie im listy kilku książek na dany temat.  Uczniowie powinni mieć kilka opcji do wyboru i samemu zdecydować która książka najlepiej do nich trafia.

Ideą takiego podejścia jest tworzenie własnych spersonalizowanych treści i maksymalizacja autonomii nauczania.

W procesie osiągania autonomii edukacyjnej można wyróżnić kilka poszczególnych etapów: symbiozy, separacji i indywiduacji.

Edukacja a osobiste cele

Spotkanie zapoznawcze powinno mieć miejsce na początku roku lub semestru. Warto jest spotkać się z  uczniami i wspólnie zbadać jakie będą ich cele i wymagania danych zajęć. Zapytaj również uczniów, jakie są ich oczekiwania w stosunku do przedmiotu.

 

Odkryjesz, że twoi uczniowie mają różnorodne cele, od najprostszych po najbardziej złożone. I zawsze w ten sposób rozpoznasz kilku  uczniów, którzy są naprawdę zainteresowani nauką. Część z młodych ludzi ma ściśle określone plany na przyszłość i takie podejście jest dla nich najlepszym rozwiązaniem.

Ważne jest, aby podczas tworzenia naszych planu lekcji wziąć pod uwagę także preferencje uczniów.  Pomoże to uczynić ich odpowiedzialnymi za swoje osiągnięcia.

Edukacja a ocena wychowawcy

Nauczyciel w klasie

Jako nauczyciele i profesorowie nieustannie oceniamy i testujemy naszych uczniów. Aby jednak dać im większą kontrolę nad swoją edukacją, powinieneś pozwolić im zrobić coś odwrotnego. Oznacza to, że raz na jakiś czas zachęcajcie uczniów do oceny lekcji. Być może chcą mieć więcej prezentacji, zajęć terenowych lub interaktywnych?

 

Dzięki temu poczują, że słuchasz ich opinii i bierzesz ich zdanie pod uwagę. Co więcej, będą wiedzieć, że mają głos i że ich opinia ma znaczenie, jeśli chodzi o wkład we własną naukę.

Ważne jest, aby uczniowie mieli więcej więcej kontroli nad procesem nauczania i uczenia się. Takie podejście sprawi, że stworzycie metodę, która będzie bardziej użyteczna i skuteczna zarówno dla ciebie, jak i dla twoich uczniów.

Zapewnienie uczniom większej kontroli nad ich edukacją wymaga zmiany perspektywy. Na początku może się to wydawać zbyt postępowe, ale z czasem ty i twoi uczniowie przekonacie się, jak korzystne jest to dla wszystkich. Nowoczesna edukacja wymaga zmian ze strony i kadry nauczycielskiej i uczniów.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Kaufman, David. (2003). Applying educational theory in practice.
  • Sanchez, William, and Jane Fried. (1997). Giving voice to students’ narratives: Cultural criticism and education in the helping/service professions. College Teaching.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.