Psychiczne znęcanie się nad dzieckiem i jego skutki

Psychiczne znęcanie się nad dzieckiem może opóźniać jego rozwój umysłowy. Ma też wiele negatywnych konsekwencji w obszarze społecznym. Dowiedz się dlaczego koniecznie trzeba zmienić krzywdzące relacje z dziećmi.

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Napisany przez Naí Botello

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Psychiczne znęcanie się nad dzieckiem może mieć miejsce wtedy, kiedy rodzice czy inni opiekunowie sprawiają, że maluch odczuwa stres, strach lub odrzucenie. Wszystkie te negatywne emocje mają destrukcyjny wpływ na jego dobre samopoczucie.

W wielu przypadkach psychiczne znęcanie się nad dzieckiem ma poważne konsekwencje związane z jego ogólnym rozwojem. Dlatego też coraz więcej krajów na świecie wprowadza regulacje prawne mające na celu ochronę dzieci nie tylko przed agresją fizyczną, ale i przed krzywdą w polu psychologicznym. Prawo gwarantuje dzieciom bezpieczeństwo i dobrobyt.

Jako rodzice, powinniście być wyczuleni na wszelkie sygnały, które mogą sugerować, że dziecko jest ofiarą znęcania się. Obserwujcie jego zachowanie i relacje z innymi ludźmi – zarówno w szkole, jak i w domu.

Psychiczne znęcanie się nad dzieckiem prowadzi do zaburzeń rozwoju. To jeden z najważniejszych powodów, dla których należy mu za wszelką cenę zapobiegać. Liczą się też oczywiście uczucia dziecka.

Psychiczne znęcanie się nad dzieckiem i jego konsekwencje

Znęcanie się nad dzieckiem ma miejsce wtedy, kiedy rodzice lub inni opiekunowie krzywdzą dziecko bez używania siły fizycznej. W konsekwencji, maluch zaczyna odczuwać odrzucenie, strach, wstyd, dyskryminację i poniżenie. Czuje się też ośmieszony.

Taki właśnie efekt mają przezwiska, krzyki i złe traktowanie. Ignorowanie dziecka prowadzi do podobnych skutków.

Najsmutniejszym aspektem tego rodzaju złego traktowania jest powtarzalność i odtwarzanie negatywnych wzorców. Rodzice którzy znęcają się psychicznie nad dzieckiem najczęściej sami byli ofiarami podobnego traktowania.

W takiej sytuacji rodzice powinni świadomie pracować nad zmianą swojego podejścia. Psycholog pomoże zrozumieć przyswojone mechanizmy znęcania się nad dzieckiem i zerwać z nimi.

Co ważne, taki krok sprawi nie tylko że Wasze dzieci będą wychowywane w poczuciu szczęścia i bezpieczeństwa, ale przyczyni się też do tego, że one same będą w przyszłości wiedziały jak traktować swoje potomstwo.

Zmiana zachowania jest możliwa. Należy poszukać pomocy u psychologa, u organizacji zajmujących się zwalczaniem przemocy lub w grupach wsparcia skupiających się na przemocy wobec dzieci.

Należy przy tym również zaznaczyć, że psychiczne znęcanie się nad dzieckiem nie zawsze ma miejsce w domu i nie zawsze jest winą rodziców. Jest wiele przypadków tak zwanego bullyingu w szkołach. Problem ten dotyka zwłaszcza dzieci pomiędzy 8 i 12 rokiem życia. Dzieci w wieku szkolnym często mówią o obecnych w szkole wyzwiskach, naśmiewaniu się, dokuczaniu i wykluczaniu z grupy.

Psychiczne znęcanie się nad dzieckiem – objawy

Dzieci nad którymi ktoś znęca się psychicznie okazują to na wiele sposobów. Oto jedne z najczęściej pojawiających się sygnałów:

• Wycofanie w szkole. Dziecko może odsuwać się od rówieśników albo niechętnie chodzić na zajęcia, jeśli jest źle przez nich traktowane.
• Złe zachowanie i oznaki buntu. Dziecko odmawia wykonywania poleceń i wypełniania obowiązków.
• Napady złości i frustracji.
• Mówienie lub okazywanie braku miłości do rodziców i braku przywiązania.
• Okazywanie strachu wobec dorosłych.
• Przesadna nieśmiałość.
• Niepokój, koszmary, ciągły płacz.
• Przyjmowanie postawy obronnej wobec innych dzieci.
• Przesadnie dziecinne zachowania, niepasujące do wieku dziecka.

Jak zwalczyć konsekwencje znęcania się?

Konsekwencje psychicznego znęcania się nad dzieckiem można dość łatwo złagodzić. Trzeba przede wszystkim skupić się na wzmacnianiu jego poczucia bezpieczeństwa i samooceny. Poniższe wskazówki pomogą Wam też ocenić sposób, w jaki porozumiewacie się z dzieckiem.

Ważne jest to, by zwracać uwagę na swoje zasoby cierpliwości. Wychowywanie i uczenie dzieci polega również na sposobie, w jaki do nich mówimy.

Zastosujcie prostą zasadę: wszystko to, co byłoby nieprzyjemne dla Was – czyli na przykład krzyczenie i krytyka – nie powinno mieć miejsca w Waszej relacji z dzieckiem.

Oto czego należy unikać:

• Ignorowanie dzieci lub sprawianie, że czują się one nieważne i niepotrzebne;
• Wyśmiewanie dzieci kiedy płaczą lub wyrażają swoje emocje w inny sposób;
• Krzyczenie na dzieci;
• Używanie negatywnych przymiotników takich jak “głupi”, “brzydki” czy “zły”;
• Poniżanie dzieci, zwłaszcza publiczne;
• Zbytnie straszenie dzieci;
• Grożenie dzieciom porzuceniem jeśli nie będą się odpowiednio zachowywały;
• Karanie dzieci które ma na celu zadanie im cierpienia;
• Ignorowanie ich osiągnięć i postępów;

Dodatkowo, starajcie się jak najczęściej wzmacniać w dzieciach miłość, zrozumienie i solidarność. Niech te wartości są im bliskie od wczesnego dzieciństwa.

Używanie pochwał i okazywanie wsparcia i zachęty sprawi, że dzieci będą miały podstawy do wypracowania stabilnej, pozytywnej samooceny. Wpłyną też dzięki temu dobrze na inne dzieci w swoim otoczeniu.