Cyberprzemoc w szkole: poznaj związane z nią aspekty prawne

W szkole często spotykamy się ze zjawiskiem bullyingu, szczególnie w naszych czasach, gdzie media społecznościowe i technologia są obecne na co dzień. Czym jest cyberprzemoc w szkole?
Cyberprzemoc w szkole: poznaj związane z nią aspekty prawne
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 23 lutego, 2020

W środowisku szkolnym często spotykamy się ze znęcaniem lub różnego rodzaju molestowaniem. Jednak ostatnimi czasy coraz częściej mamy do czynienia z mobbingiem, szczególnie z powodu naszych czasów, w których media społecznościowe i technologia wywierają wpływ na społeczeństwo każdego dnia. Czym jest cyberprzemoc w szkole i z jakimi aspektami prawnymi się wiąże?

Cyberprzemoc w szkole dotyka dziś wielu chłopców i dziewcząt. To także forma przemocy, która przybiera na sile. Ma bardzo negatywny wpływ na samopoczucie i rozwój dzieci i młodzieży. Ponadto jest to sprzeczne z podstawowymi prawami ofiary. Cyberprzemoc może powodować ogromne szkody emocjonalne i psychiczne dla ofiar i ich rodzin.

Niestety urzędnicy państwowo nadal nie są w stanie zapewnić wystarczająco skutecznych narzędzi do walki z cyberprzemocą w szkole. Nie są też w pełni doceniani przez odpowiednie instytucje.

Ten problem dotyczy wielu czynników, w tym psychologicznych, edukacyjnych, rodzinnych i medialnych… W tym artykule zajmiemy się niektórymi aspektami prawnymi, których dotyczy cyberprzemoc w szkole.

Czym jest cyberprzemoc w szkole?

Cyberprzemoc w szkole jest formą nękania. Jest to forma gwałtownej i negatywnej interakcji, która ma miejsce wśród rówieśników, ale w kontekście mediów społecznościowych. Ma to związek ze stosunkami społecznymi w szkole. Rodzaje przemocy związane z cyberprzemocą w szkole to między innymi dyskryminacja, homofobia i represje.

Warto ieć na uwadze, że cyberprzemoc w szkole jest rodzajem prześladowań psychicznych, które jeden uczeń zadaje drugiemu. Napastnik wybiera ofiarę i przeprowadza powtarzające się ataki. Jest to negatywne i zamierzone działanie, którego ofiara nie może uniknąć w środowisku szkolnym lub adresowane do ofiary.

Aby rozważyć przykład agresji jako prześladowania, musi istnieć nierówność między napastnikiem a ofiarą. Ta nierówność może być fizyczna, psychiczna lub społeczna.

Można określić również wyraźny zamiar wyrządzenia krzywdy. Znęcanie się jest na ogół formą agresji, która ma charakter ciągły lub powtarzalny.

Różnice między zastraszaniem a cyberprzemocą

Prawdą jest, że prześladowanie w sieci ma te same cechy, co zwykłe zastraszanie w szkole. Niemniej cyberprzemoc w szkole jest wyjątkowym rodzajem agresji, ponieważ agresorzy wykorzystują nowe technologie do poniżania, zastraszania, nękania swoich ofiar. Główne media to media społecznościowe, SMS-y, e-mail i blogi…

Szkody wyrządzone przez tego rodzaju zastraszanie są również różnej wielkości. W przypadku cyberprzemocy dochodzi do naruszenia prywatności. Dzieje się tak głównie poprzez rozpowszechnianie filmów i zdjęć bez zgody ofiary.

Cyberprzemoc w szkole - chłopiec płacze przed komputerem

Inną cechą tego rodzaju zastraszania jest to, że jej efekt jest bardziej rozpowszechniony i ma charakter publiczny. Liczba osób, które widzą kompromitujące zdjęcia lub informacje, jest znacznie wyższa niż w przypadku tradycyjnego zastraszania w szkole.

Ponadto cyberprzemoc ma większy zasięg, ponieważ jej skutki są odczuwalne także poza szkołą. Można powiedzieć, że nie opuszcza ofiary i jest udostępniana wszędzie.

Z prawnego punktu widzenia zarówno zastraszanie w szkole, jak i cyberprzemoc stanowią podstawowe naruszenie praw nieletnich. Te dwa rodzaje przemocy powodują ogromne szkody psychiczne dla ofiar i ich rodzin.

Czasami konsekwencje cyberprzemocy bywają śmiertelne. Znęcanie się może doprowadzić do samobójstwa młodych ofiar. Niemniej jednak, pomimo powagi sytuacji, na przykład w Hiszpanii kodeks karny nie uznaje ani zastraszania, ani cyberprzemocy.

Kodeks karny nie uznaje zastraszania w szkole

Przy wydawaniu wyroków karnych w przypadkach mobbingu  w środowisku szkolnym lub cyberprzemocy, Kodeks Karny zobowiązuje sędziów i sądy do stosowania wyłącznie kar istniejących w Kodeksie Karnym.

Te luki istnieją, ponieważ w Kodeksie karnym nie określono kary za przypadki zastraszania. W zależności od sytuacji i intensywności zastraszania można skutecznie stawić czoła różnego rodzaju przestępstwom.

W skrajnych przypadkach, np. gdy cyberprzemoc w szkole doprowadzi do samobójstwa ofiary, karą, którą można zastosować, jest „przestępstwo zabójstwa lub morderstwa” lub „przestępstwo doprowadzenia do samobójstwa”.

Dziewczyna łapie się za głowę przed komputerem

Groźby i przymuszanie są bardzo powszechne w przypadkach cyberprzemocy w szkole. Można wtedy zastosować „przestępstwo gróźb i przymusu” lub „przestępstwo nękania”. „Przestępstwo przeciwko uczciwości moralnej” ma również zastosowanie w wielu przypadkach cyberprzemocy.

W przypadku wykorzystania zdjęć lub intymnych filmów wideo ofiary, które agresor udostępnił bez jej  zgody, można zastosować następujące przepisy:

  • Przestępstwo przeciwko intymności małoletniego.
  • Przestępstwo związane z pornografią dziecięcą
  • Większość przypadków cyberprzemocy dotyczy również przestępstwa zniesławienia lub pomówienia.

Jeśli podejrzewasz, że Twoje dzieci są ofiarami cyberprzemocy w szkole, zasięgnij porady prawnej. Może to wymagać dużo cierpliwości i wytrwałości, ale nadal jest potrzeba odnotowania więcej takich przypadków, by zwiększyć presję zmiany odpowiednich przepisów.

Mamy nadzieję, że powyższe rady pomogą skuteczniej powstrzymywać cyberprzemoc w szkole.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.