Rozumienie w klasie: jak je sprawdzić?

Napisane i zweryfikowane przez nauczycielka Azucena Fernández.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Nauczyciele często muszą przerabiać obszerny materiał dydaktyczny w krótkim czasie. Oczekują, że ich uczniowie będą rozumieli, co się do nich mówi i bez problemu przyjmowali przekazywaną wiedzę. W tym celu mogą stosować różne przydatne strategie, które pomogą im sprawdzić rozumienie w klasie.

Jeden z głównych celów edukacji w szkole to zapewnienie odpowiedniego poziomu nauczania. Istnieją różne przydatne metody oceniające rozumienie w klasie, które pomogą nauczycielom sprawdzić, czy ich uczniowie rozumieją materiał, który przerabiają na lekcjach.

Dzięki nim nauczyciele nie będą musieli już z niepewnością wyczekiwać wyników egzaminów swoich uczniów. Będą wiedzieli zawczasu, czy dobrze wykonali swoją pracę i czy materiał, który wykładają, został zrozumiany we właściwy sposób.

Zazwyczaj problem bierze się z tego, że nauczyciel w celu mierzenia poziomu rozumienia w klasie stosuje jedynie testy, przeprowadzane po zakończeniu omawiania danego materiału dydaktycznego. Bez względu na to, jakie będą ich wyniki, nauczyciel musi iść dalej, aby wykonać całą podstawę programową.

Niewielu nauczycieli znajduje wystarczająco dużo czasu przed przeprowadzeniem testu, aby skoncentrować się na słabszych stronach uczniów oraz treściach programowych, które nie do końca rozumieją. Potem jest już za późno, a uczniowie mogą stracić zainteresowanie danym zagadnieniem. Dlatego też należy koniecznie zredefiniować podejście do ewaluacji w klasie.

Aby to rozumieć, należy skoncentrować się na danej chwili. Jeśli chcesz dotrzeć do uczniów, nie wystarczy dobrze wytłumaczyć dany materiał. Musisz bardzo dokładnie śledzić ich proces rozumienia. Kiedy zauważysz, że pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości, powinnaś od razu przejąć kontrolę nad sytuacją.

Oto kilka przydatnych strategii sprawdzających rozumienie w klasie, które pomogą Ci je zmaksymalizować:

Unikaj pytań “tak lub nie”

Jedna z kluczowych kwestii to unikanie zadawania uczniom pytań, na które mogą odpowiedzieć jedynie “tak” lub “nie”. Należy również unikać używania pytań otwartych, takich jak: “Czy to jasne?”. Zazwyczaj uczniowie odpowiedzą na nie “tak”.

W rezultacie nauczyciel bywa zaskoczony, gdy za jakiś czas uczniowie przyznają, że czują się zagubieni. Aby uniknąć takiego rozwoju zdarzeń i upewnić się, że uczniowie rozumieją przerabiany materiał, musisz zadawać szczegółowe pytania, na które można odpowiedzieć jedynie korzystając ze świeżo nabytej wiedzy.

Rozumienie w klasie: poproś uczniów o chwilę zastanowienia

Poproś, aby uczniowie poświęcili pięć minut lekcji na zastanowienie się nad tematem, który przerabiacie. Niech spiszą na kartce to, czego się nauczyli. Następnie zbierz te spisane myśli i przejrzyj je.

Poza tym możesz zachęcić uczniów, aby wyjaśnili, w jaki sposób zastosowaliby w praktyce dany temat, założenie lub umiejętność.

Używaj sygnałów ręką

Kolejny sposób na sprawdzenie rozumienia w klasie lub jego braku to używanie wcześniej ustalonych sygnałów ręką, które pokazują poziom zrozumienia przerabianego materiału. Tas strategia wymaga uczestnictwa wszystkich uczniów i pozwala nauczycielowi ocenić poziom zrozumienia w dużej grupie.

Możesz na przykład ustalić sygnały polegające na podnoszeniu wszystkich palców, niektórych palców lub tylko jednego palca. Powinni pokazywać wszystkie palce, jeśli uważają, że rozumieją cały materiał. Wraz ze spadkiem zrozumienia spadać powinna również liczba pokazywanych palców, aż do jednego palca, który oznacza praktycznie brak zrozumienia.

Stwórz plakaty z odpowiedziami

Jeśli chcesz skorzystać z tej metody, poproś uczniów, aby stworzyli plakaty z odpowiedziami w klasie, z których będziecie korzystać przez cały okres nauki danego tematu. Powinni wykorzystać wszelkie dostępne materiały (małe tabliczki do pisania, karty, kartki papieru) lub stworzyć trwałe, duże plakaty, na których umieszczą możliwe odpowiedzi.

Dzięki temu nauczyciel może z łatwością sprawdzić odpowiedzi każdego ucznia podczas prezentacji plakatów przez grupę. Można na przykład wykorzystać zielony znak, który wskazuje, że wszystko zostało zrozumiane, pomarańczowy, który sugeruje częściowe zrozumienie i czerwony, który pokazuje, że trzeba jeszcze włożyć odrobinę wysiłku w opanowanie materiału.

Rozumienie w klasie: seminaria sokratyczne

Seminarium sokratyczne to metoda, która polega na wyrażaniu i odkrywaniu idei w otwartym dialogu, który prowadzą między sobą uczniowie. Podstawą seminarium może stać się czytanie i analiza określonego tekstu, który wybierze nauczyciel. Stosując tą technikę można wykorzystywać również obrazy, piosenki czy filmy.

Uczniowie zadają sobie nawzajem pytania dotyczące ważnego tematu związanego z wybranym tekstem, obrazem lub piosenką. Takie pytania stanowią podstawę do rozpoczęcia rozmowy, która sprawi, że pojawią się kolejne pytania i odpowiedzi.

W rezultacie uczniowie uczą się zadawać pytania, które dotykają określonych problemów, aby potrzymać dyskusję. Takie działanie pozwala im osiągnąć nowy stopień zrozumienia danego zagadnienia.

Podsumowując, najbardziej skuteczne sposoby na ewaluację rozumienia w klasie wiążą się ze sprawdzaniem go w trakcie nauczania danego materiału dydaktycznego. Nie ma sensu kazać uczniom podejść do testu, a dopiero później próbować wytłumaczyć im ich błędy. To nie zadziała, ponieważ uczniowie będą już myślami w kolejnych zagadnieniach.