Poprawa pamięci - teoria obciążenia poznawczego
Funkcje pamięciowe i kognitywne to jedne z najważniejszych funkcji ludzkiego umysłu. Nasza zdolność poznawcza do przechowywania, magazynowania i odtwarzania informacji pochodzących z przeżytych chwil i wydarzeń, jest niezwykle istotna. Poprawa pamięci także jest przedmiotem badań psychologii kognitywnej już od wielu lat.
W tym artykule omówimy teorię obciążenia poznawczego, jak powstała i jak można ją wykorzystać do poprawy procesów pamięciowych u ludzi dorosłych i dzieci.
Czytaj dalej i dowiedz się więcej!
Poprawa pamięci – teoria obciążenia poznawczego
John Sweller, australijski psycholog specjalizujący się w edukacji, opracował teorię obciążenia poznawczego umysłu już pod koniec lat 80. Aby tego dokonać, Sweller pracował w badaniach profesora George’a Millera zajmujących się przetwarzaniem informacji przez mózg człowieka.
Teoria obciążenia poznawczego koncentruje się na nauce nowych rzeczy i opiera się na założeniu, że ludzki mózg może robić tylko ograniczoną liczbę nowych zadań w tym samym czasie. Każde nowe obciążenie będzie zabierać możliwości obliczeniowe i poznawcze oraz zmniejszać nasze zdolności.
„Teoria obciążenia poznawczego opiera się na szeregu powszechnie akceptowanych teorii dotyczących przetwarzania i przechowywania informacji przez mózg człowieka. Założenia te obejmują: pamięć ludzką można podzielić na pamięć roboczą i pamięć długotrwałą; informacje te są przechowywane w pamięci długoterminowej w postaci schematów; oraz że przetwarzanie nowych informacji skutkuje „obciążeniem poznawczym” pamięci roboczej, co może wpływać negatywnie na efekty uczenia się ”.
– Anderson (1977), Atkinson i Shiffrin (1968), Baddeley (1983) –
Oznacza to, że zgodnie z teorią obciążenia poznawczego ilość nowych informacji, które mózg może przetwarzać w tym samym czasie, jest ograniczona. Nie ma jednak ograniczeń co do tego, ile już przechowywanych informacji może przetworzyć jednocześnie.
Według badaczy, nasza pamięć świadoma wymaga aktywnego udziału świadomości w przypominaniu, to znaczy potrzebny jest jakiś proces kierujący odtwarzaniem informacji. Czasem jest ona nazywana pamięcią jawną, gdyż zawiera informacje, które są przechowywane i odtwarzane w sposób celowy przez człowieka.
Teoria obciążenia poznawczego – znaczenie w poprawie pamięci
Poprawa pamięci: argument za teorią obciążenia poznawczego
Mózg pracuje za pomocą pamięci krótkotrwałej i długotrwałej. Pamięć długotrwała umożliwia przechowywanie informacji w danej strukturze mózgu przez nieograniczony czas.
Pamięć krótkotrwała otrzymuje informacje, przetwarza je, aby łatwiej było je zrozumieć i przechowuje w pamięci długotrwałej. Ta krótkotrwała pamięć ma swoje ograniczenia. Może przechowywać do siedmiu elementów informacji i tylko przez stosunkowo krótki czas.
Jeśli pamięć długotrwała może tworzyć gotowe struktury dla pewnych elementów, procesy związane z informacjami w tej strukturze mogą wymagać mniejszego wysiłku oraz mogą stać się automatyczne. Jest tak na przykład z jazdą na rowerze, śpiewaniem piosenki wyuczonej na pamięć i innymi zadaniami.
Kiedy danej osobie udaje się stworzyć różne schematy myślowe, zyskuje zdolność do szybszego i wydajniejszego porządkowania informacji, które jej mózg otrzymuje. Zrozumienie i analiza tych informacji może odbywać się automatycznie- nie wymagać tyle wysiłku i udziału świadomości.
Poprawa pamięci – ciąg dalszy
W pewnym momencie informacja pojawia się w pamięci jako element pamięci roboczej. Nazywa się to „zdobywaniem doświadczenia”. W procesie uczenia się zrozumienie elementów jest łatwiejsze, jeśli uzyskane informacje można pogrupować w logiczny sposób, który tworzy nowy schemat myślowy.
Możesz zmniejszyć swoje obciążenie poznawcze, jeśli jesteś w stanie rozprowadzić informacje na kilka sposobów (na przykład wizualnych lub dźwiękowych). Oznacza to, że aby się uczyć, informacje muszą stanowić główny cel, a nie do drugorzędny.
Naszą pamięć świadomą można rozróżnić na pamięć semantyczną, która składa się z faktów niezależnych od sytuacji i pamięć epizodyczną, która przechowuje informacje w odniesieniu do innej informacji (np. czas i miejsce jakiegoś wydarzenia).
W pamięci semantycznej możliwe jest przechowywanie wiedzy abstrakcyjnej o świecie, takiej jak np. nazwy krajów, miejsc czy imiona. Pamięć epizodyczna z kolei jest używana do przechowywania konkretnych wspomnień dotyczących wydarzeń z życia. Czasem wyróżnia się jeszcze pamięć autobiograficzną, przechowującą wydarzenia z naszego życia.
W odróżnieniu od świadomej, pamięć nieświadoma jest oparta na niekontrolowanym przypominaniu wcześniej wyuczonego wzorca.
Teoria obciążenia poznawczego dla poprawy pamięci
Jakie teorie zaproponował dr Sweller?
„Teoria obciążenia poznawczego została opracowana, aby zapewnić określone wytyczne, które mają pomóc w prezentacji informacji w sposób, który zachęca uczniów do działań. Takie zajęci mają optymalizować ich wydajność intelektualną”.
– dr Sweller –
Dlatego właśnie podstawą wiedzy jest tworzenie schematów i łączenie informacji przez całe życie. Wewnątrz tych schematów mogą być inne połączenia pamięciowe.
Zgodnie z tą teorią można zdefiniować różnice między ekspertem w danej dziedzinie, a amatorem. Amator nigdy nie będzie miał wypracowanych tych samych schematów poznawczych, jak ekspert, który nabywał dane umiejętności przez lata.
Wraz z procesem uczenia się, zmieniają się schematy w pamięci długotrwałej. Są to zmiany mające wpływ na pamięć długotrwałą na dłuższą metę.
Poprawa pamięci- podsumowanie
Kiedy uczysz się nowej czynności lub poznajesz nową informację, twoje cechy poznawcze oraz umysł zaczynają się zmieniać. Oznacza to, że twoja pamięć robocza może je lepiej i na dłużej opanować.
Teoria ta może mieć również bezpośrednie konsekwencje w sposobie, w jaki nauczyciele projektują swoje zajęcia, metody nauczania, wykłady, egzaminy i cały program nauczania.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Paas, Fred, Alexander Renkl, y John Sweller. Cognitive load theory: Instructional implications of the interaction between information structures and cognitive architecture. Instructional science . (2004).
- Singley, Mark K., y John Robert Anderson. The transfer of cognitive skill. Harvard University Press, 1989.
- Atkinson, Stephanie. Cognitive style in the context of design and technology project work. Educational Psychology. (1998).
- Shiffrin, Richard M. Perspectives on modeling in cognitive science. Topics in cognitive science. 2010.