Pedagogika krytyczna - wszystko co musisz wiedzieć

Pedagogika krytyczna to nurt pedagogiczny skupiający się w dużej mierze na krytycznym spojrzeniu na tradycyjne metody przekazywania wiedzy.

Napisane i zweryfikowane przez pedagog María Matilde.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

W ramach pedagogiki jako nauki istnieje wiele różnych gałęzi i nurtów. W poniższym artykule chcemy dogłębnie przyjrzeć się jednemu z nich, znanemu jako pedagogika krytyczna. Jest to nurt niezwykle interesujący – podważa on założenia, działania i wyniki edukacji uważane za oczywiste w edukacji instytucjonalnej.

Skupia się on w dużej mierze na szukaniu nowych dróg i zejściu z utartych szlaków edukacji. Przeczytaj nasz dzisiejszy artykuł i dowiedz się więcej na ten temat!

Wszystko, co musisz wiedzieć o pedagogice krytycznej

Aby zrozumieć, na czym polega pedagogika krytyczna, musimy wziąć pod uwagę fakt, że jest to tylko jedna z wielu odrębnych gałęzi pedagogiki.

Z biegiem czasu pedagogika zróżnicowała się na różne gałęzie studiów, które koncentrują się na konkretnych aspektach. W ten sposób gałęzie te rozwinęły różne rodzaje podejścia do ucznia. W dzisiejszym artykule skupimy się konkretnie na jednym z nich: pedagogice krytycznej.

Pedagogika krytyczna: na czym ona dokładnie polega?

Ten obszar pedagogiki to alternatywne podejście metodologiczne do nauczania, które zachęca uczniów do samodzielnego i krytycznego myślenia. Innymi słowy, celem jest pomoc uczniom w kwestionowaniu, podawaniu w wątpliwość i podważaniu dominujących przekonań i praktyk.

Wszystko, co musisz wiedzieć o pedagogice krytycznej.

Pedagogika krytyczna wywodzi się z obszaru krytycznych nauk społecznych. Opiera się na ideach Antonio Gamsciego, włoskiego filozofa, polityka i myśliciela marksistowskiego. Idee te odrodziły się później w myśli rewolucyjnej w Ameryce Łacińskiej.

Paul Freire (1921-1997), urodzony w Brazylii, był jednym z głównych przedstawicieli i promotorów pedagogiki krytycznej. Był także jednym z najbardziej wpływowych teoretyków edukacji XX wieku.

W swoich słowach, w tym Pedagogika uciskanych i Edukacja, praktyka wolności, Freire rozwinął swoje idee. Prace te mają fundamentalne znaczenie nie tylko na poziomie edukacyjnym i pedagogicznym, ale także społecznym i politycznym.

Tak więc Freire w swoim rodzinnym kraju, Brazylii, rozwinął potężny ruch pedagogiczny i polityczny. Polegał on na uogólnionym procesie czytania i pisania, co było kluczowe, biorąc pod uwagę wysoki poziom analfabetyzmu, który istniał wtedy w tym kraju. Analfabetyzm polityczny był szczególnie płodny.

Podstawowe zasady i cele pedagogiki krytycznej

Główną zasadą pedagogiki krytycznej jest budowanie bardziej sprawiedliwego i humanitarnego społeczeństwa. Aby to osiągnąć, stara się budować stałą relację między teorią a praktyką (rzeczywistym i aktywnym wykorzystaniem wiedzy).

W ten sposób budzi się i rozwija krytyczne myślenie u uczniów… Myśl, która pozwala im kwestionować wartości siły i dynamikę, które funkcjonują w społeczeństwie. Innymi słowy, pedagogika krytyczna to rewolucyjny typ pedagogiki, zanurzony w dialektycznej metodzie nauczania. Zaczyna się od doświadczenia uczniów (praktyki).

Stamtąd wykorzystuje ich doświadczenia, aby pomóc im w bardziej krytycznym, strukturalnym i naukowym zrozumieniu codziennego życia w odniesieniu do życia innych. Co więcej, zapewnia się im krytyczne zrozumienie mediacji instytucjonalnych, kulturowych i społecznych, które składają się na te relacje (teoria).

Dlatego w swojej książce Pedagogika uciskanych Freire skrytykował tradycyjną edukację i pedagogikę. Posunął się do tego, że nazwał je „instytucjami bankowymi”, które traktują studentów jako odbiorców, w których lokuje się wiedzę.

Autor nie zgodził się z poglądem, że wychowawcy są jedynymi posiadaczami wiedzy… a uczniowie są po prostu biernymi odbiorcami tej wiedzy.

Wręcz przeciwnie, rolą nauczycieli nie jest oferowanie uczniom dogmatycznych lub ustalonych z góry odpowiedzi na problemy społeczne, ekonomiczne i polityczne. Ich rolą jest stymulowanie i zachęcanie uczniów do kwestionowania i kwestionowania istniejących niesprawiedliwości społecznych, szukanie wiedzy i kwestionowanie zastanej rzeczywistości.

Do najważniejszych postulatów należą:

• Społeczeństwo powinno być otwarte na dialog i edukację.
• Człowieka trzeba przygotować do odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym.
• Trzeba określić sposoby naprawy obecnego systemu.

Pedagogika krytyczna uważana jest za odpowiedź na dominację instytucjonalną i ideologiczną, zwłaszcza w systemie w którym dominuje kapitalizm.

Wszystko, co musisz wiedzieć o pedagogice krytycznej – ciąg dalszy

Pedagogika krytyczna – główne dziedzictwo w dzisiejszych czasach

Teraz, gdy wiemy już dokładnie na czym polega pedagogika krytyczna, chcemy również zwrócić uwagę na dziedzictwo, jakie ten nurt pozostawił po sobie do dzisiaj. Dzieje się tak, ponieważ teoretycy i sposób myślenia nadal wychwytują podstawowe idee, które składają się na pedagogikę krytyczną.

Ci teoretycy i myśliciele wywodzą się z różnych dziedzin nauki, czy to kulturowych, akademickich, społecznych czy naukowych.

Co więcej, jest niezbędny dla postępu w przemianach społecznych i stworzenia społeczeństwa złożonego z wolnych mężczyzn i kobiet, którzy rozumieją zmiany zachodzące w edukacji i potrafią skutecznie filtrować informacje i szukać wiedzy.

Dlatego też dla nauczycieli fundamentalne znaczenie ma nauczenie swoich uczniów myślenia w społeczeństwie, w którym rozwijają swój proces uczenia się. Studenci muszą umieć konstruować wiedzę jako akt polityczny.

Takie postępowanie musi pomóc im stać się aktywnymi, krytycznymi i rozważnymi istotami społecznymi w społeczeństwie, w którym żyją.