Chłonny umysł według Montessori - poznaj założenia!

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Mara Amor López.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Maria Montessori wprowadziła pojęcie chłonnego umysłu w odniesieniu do stanu umysłu dziecka, który pozwala mu na zdobywanie wiedzy poprzez jego doświadczenia i potrzeby na każdym etapie rozwoju.

Chłonny umysł jest podstawowym pojęciem w metodzie pedagogicznej opracowanej przez lekarza i pedagoga Marię Montessori. Jej teoria mówi nam, że edukacja powinna być zawsze dostosowana do etapów rozwoju dziecka. W kolejnych akapitach dowiemy się nieco więcej na temat tego pojęcia.

Z badań Marii Montessori nad dziećmi w wieku od 0 do 6 lat wynika, że te maluchy uczą się niemal natychmiast. Porównała je do gąbki, ponieważ chłoną one nieświadomie wszystkie informacje z różnych bodźców, które docierają do nich z otoczenia.

Chłonny umysł dziecka według Montessori

Maria Montessori twierdziła, że najważniejsze dla uczenia się dzieci jest to, że mogą one przeżywać swoje własne doświadczenia zgodnie z własnym rytmem i potrzebami. To właśnie te doświadczenia pomogą dzieciom zdobyć dojrzałość psychiczną.

Montessori nazwała chłonny umysł stanem psychicznym dziecka, który pomaga mu przyswoić wszystkie doświadczenia, które przeżywa. A następnie przeanalizować i włączyć je do swojej edukacji ogólnej. Odbywa się to nieświadomie przez pierwsze trzy lata i staje się świadome w kolejnych trzech latach.

Chłonny umysł pomaga również dzieciom w tworzeniu podstaw dla rozwoju ich tożsamości psychologicznej i społecznej. Maria Montessori uznała okres niemowlęcy za decydujący etap w rozwoju człowieka.

Z tego powodu ważne jest, aby zapewnić dzieciom dobrą edukację, która zachęca i oferuje im niezbędne zasoby do nauki i budowania własnej tożsamości.

Jak wygląda rozwój umysłu chłonnego Montessori? Jakie okresy są szczególnie wrażliwe?

Kolejną rzeczą, z której zdała sobie sprawę Maria Montessori było to, że umysł nie absorbuje w ten sam sposób w każdym wieku. Dziecko koncentruje swoją uwagę na otaczających je bodźcach, w zależności od tego, czego potrzebuje do wzrostu i rozwoju.

Z tego powodu maluchy koncentrują się lub okazują uwagę niektórym rzeczom, a na innym nie. W ten sposób zdobywają wiedzę prawie bez wysiłku i z przyjemnością, ponieważ poświęcają się tym rzeczom, które ich interesują.

Te zainteresowania dziecka zależą od etapu jego rozwoju i są zazwyczaj przejściowe, dlatego nazywa się je “okresami wrażliwymi”. Czasami mogą się na siebie nakładać, a ich intensywność i czas trwania mogą być różne. Czym są okresy wrażliwe?

Okres wrażliwości na porządek (od 0 do 6 roku życia)

W tym okresie, szczególnie w pierwszych 2 latach, dzieci wykazują duże zainteresowanie klasyfikowaniem i kategoryzowaniem wszystkiego wokół siebie, w czym pomaga im utrzymanie porządku.

Wrażliwy okres ruchu (od 0 do 5-6 roku życia).

W tej fazie wykazują szczególne zainteresowanie ruchem i ciągłym poruszaniem się, tym bardziej jeśli nauczyły się już chodzić.

Okres języka wrażliwego (od 0 do 7 lat)

Przez cały ten okres dzieci uczą się szerokiego zakresu słownictwa, bez konieczności uczenia ich. Zdobywają ją autonomicznie na podstawie doświadczeń z bodźców otoczenia.

Okres wrażliwości na doznania (od 0 do 6 roku życia)

Przez cały ten etap rozwijają się zmysły. Od urodzenia dzieci mają aktywne zmysły słuchu i wzroku. Ale wraz z rozwojem nabywają większą wrażliwość, która dodatkowo ułatwia im uczenie się poprzez smak, dotyk i węch.

Okres wrażliwości małych obiektów (od 1 roku do 6-7 lat)

W tym wieku szczególnie interesują się małymi przedmiotami i wykazują większą potrzebę zwracania uwagi na szczegóły.

Wrażliwy okres życia społecznego (od życia w łonie matki do 6 roku życia).

Odnosi się to do potrzeby nawiązywania przez dzieci relacji z rówieśnikami. A także do procesu przyswajania zasad, które są ważne dla dobrego współżycia w społeczeństwie.

Chłonny umysł Montessori – podsumowanie

Jak widać, chłonny umysł jest pojęciem wprowadzonym przez Marię Montessori w odniesieniu do szczególnych zdolności umysłowych dzieci w różnym wieku. Dzieci, w zależności od wieku, wykazują różne zainteresowanie otaczającymi je bodźcami.

Podobnie jak ich zdolność absorpcji, ich umysł absorbuje w zależności od potrzeb, jakie mają w trakcie swojego rozwoju.

Z tego powodu ważne jest, aby metody edukacyjne stosowane w pracy z dziećmi nie tylko sprzyjały rozwojowi ich zdolności intelektualnych. Ale także sprzyjały uczeniu się i dostosowywały się do każdego wrażliwego okresu.