Separacja rodziców i przydział opieki nad dzieckiem

Czy separacja to to samo co rozwód i jakie są rodzaje separacji par? W poniższym artykule omówiono kwestie związane z opieką nad dziećmi oraz problemami, które pojawiają się podczas trudnego momentu jakim jest separacja rodziców czy rozwód.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Ana Couñago.

Ostatnia aktualizacja: 21 sierpnia, 2020

Separacja rodziców to ciężka i trudna emocjonalnie decyzja.Pary które ją podejmują, zazwyczaj chcą przestać mieszkać razem i zacząć prowadzić samodzielne życie. Istnieje jednak wiele różnych rodzajów separacji rodzicielskiej i wszystkie one mają wpływ na dobrostan i psychikę dziecka.

Czytaj dalej i dowiedz się więcej!

Fizyczna separacja rodziców to nie to samo, co prawne rozwiązanie małżeństwa per se. Na przykład małżonkowie nadal nie mogą poślubić innych osób na etapie separacji i według prawa są dalej małżeństwem.

Aby zakończyć małżeństwo zgodnie z prawem, należy wystąpić o rozwód. Niezależnie od tego, czy para jest w separacji, czy po rozwodzie, jeśli w małżeństwie są niepełnoletnie lub studiujące dzieci, ważne jest, aby dojść do porozumienia.

Rodzice muszą zdecydować jak podzielić opiekę i  odpowiedzialność finansową za swoje pociechy. Jest to bardzo ważne, bowiem może pomóc zmniejszyć dyskomfort psychiczny dziecka i zapobiec traumie.

W przypadku braku porozumienia obie strony mogą zwrócić się o poradę prawną i poprosić państwo o ustalenie poziomu wsparcia i opieki nad małoletnimi. W artykule zawarliśmy kilka przykładów, które pomogą Wam zilustrować możliwe rodzaje separacji i ich potencjalne konsekwencje dla Waszych dzieci.

Rodzaje separacji rodzicielskiej

Aby uniknąć nieporozumień, ważne jest, aby wyjaśnić różnicę między rozwodem a separacją. W codziennej komunikacji oba terminy są często używane zamiennie, aby zasygnalizować po prostu rozstanie oraz że para nie mieszka już razem.

Niemniej jednak, z prawnego punktu widzenia, są to dwa bardzo różne stany cechujące się różnymi konsekwencjami prawnymi. Separacja nie kończy prawnych więzi między parą; dlatego osoba w separacji nie może wziąć ponownego ślubu.

Ponadto, jeśli para w separacji pogodzi się, nie musi na nowo zawiązywać aktu małżeństwa. Dzieje się tak, ponieważ więź prawna stworzona przez pierwotne małżeństwo nigdy nie została zerwana. Chociaż separacja jest zwykle krokiem poprzedzającym rozwód, nie zawsze musi się nim zakończyć.

Jeżeli małżeństwo posiada dzieci, własne lub adoptowane – musi zadbać o ich opiekę i ustalić nowe zasady. Konieczne jest zapewnienie dzieciom odpowiedniego wsparcia niezależnie od tego, czy para się rozstaje chwilowo, czy się rozwodzi na zawsze.

Rodzice muszą zdecydować o harmonogramie wizyt, ustaleniach dotyczących zakresu opieki i wysokości alimentów na dziecko.

Przeważnie istnieją dwa rodzaje separacji: separacja fizyczna i separacja sądowa; obie mają konsekwencje prawne, na przykład w zakresie dziedziczenia. Separacja fizyczna wielokrotnie poprzedza permanentne zakończenie małżeństwa, ale nie wymaga odrębnego procesu sądowego ani wypełniania dokumentów.

Separacja sądowa lub prawna wymaga złożenia oświadczenia o separacji, a także wyroku sądowego. Ten wyrok prawnie zawiesza małżeństwo tymczasowo. Każda ze stron miałaby prawo do swobodnego i niezależnego decydowania o swoim majątku. Separacja sądowa może być sporna lub oparta na wzajemnym porozumieniu stron.

Separacja rodziców a opieka nad dziećmi

Rodzice zawsze powinni dojść do porozumienia w kwestii opieki nad dzieckiem. Wtedy sędzia musi jedynie ratyfikować i zatwierdzić decyzję uzgodnioną przez rodziców. Jednakże sędzia musi również zachować bezstronność i upewnić się, że porozumienie nie wiąże się z żadnym ryzykiem dla nieletnich.

Na przykład w sytuacji alkoholizmu, uzależnienia lub wyjątkowo trudnej kwestii majątkowej rodziców. Jeśli rodzicom nie udało się dojść do porozumienia, sędzia zadecyduje, co leży w najlepszym interesie nieletnich.

Zrobią to po wysłuchaniu wszystkich zaangażowanych stron, w tym przedstawicieli prawnych lub służb ochrony dzieci, jeśli tak jest. Sędzia wyda decyzję dotyczącą kwestii opieki oraz finansów takich jak alimenty.

Aby podjąć taką decyzję, sędzia weźmie pod uwagę, który rodzic sprawował zazwyczaj największą opiekę i dbał o dziecko na co dzień, uczęszczał z dzieckiem do lekarza, na zebrania szkolne, zajęcia itp.

W większości przypadków jest to zazwyczaj matka. Jednak coraz częściej spotyka się przypadki wspólnej opieki lub ojców uzyskujących prawo do opieki nad dzieckiem. Najważniejsze jest skupienie się na dobru dziecka, a nie chęci “wygranej” z partnerem.

Statystyki pokazują, że to właśnie matki zazwyczaj proszą o więcej czasu wolnego lub skrócenie czasu pracy, aby móc opiekować się swoimi dziećmi. Czasami kobiety całkowicie przerywają karierę, aby priorytetowo traktować rodzicielstwo. Dlatego to sędziowie częściej im przyznają tymczasową opiekę nad dzieckiem.

Separacja rodziców: rodzaje alimentów na dzieci

Rodzice muszą dojść do porozumienia w sprawie alimentów wypłacanych na dziecko, niezależnie od tego, czy szukają jedynie tymczasowej separacji, czy starają się o permanentny rozwód. Mogą oni sami decydować o wysokości alimentów na dziecko lub mogą zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie tej kwestii spornej.

Alimenty na dzieci są według prawa obowiązkowe, ale rodzice mogą również dojść do porozumienia w sprawie dopłaty do dodatkowych kosztów- wizyt lekarskich, ortodonty, zajęć dodatkowych dziecka czy kosztów kredytu.

Wysokość alimentów zależy od konkretnego przypadku – stylu życia, zarobków rodziców i kosztów życia w danym mieście. W zawartej umowie o opiekę, określa się, jakie wsparcie powinien zapewnić każdy rodzic i jak często jest ono wypłacane.

Należy pamiętać, że rodzic sprawujący większą opiekę fizyczną – mieszkający z dzieckiem – musi zazwyczaj zrezygnować z pracy lub zmniejszyć jej zakres. Jeśli rodzice nie mogą dojść do konsensusu, decyzję podejmie za nich sędzia. Uwzględnia się poziom dochodów rodziców oraz potrzeby małoletnich lub dzieci pozostających na utrzymaniu.

Warto jest dojść do porozumienia w tym zakresie, aby dziecko nie musiało ponosić konsekwencji separacji, oraz aby nie dorastało bez kontaktów z jednym z rodziców.