Ewolucja językowa: charakterystyka etapu przedjęzykowego

Od urodzenia niemowlęta komunikują się poprzez zmysły. Podczas pierwszego roku życia ich język ewoluuje od prostych ćwiczeń artykulacyjnych do wydawania pierwszych znaczących słów. Jest to ewolucja językowa, a konkretnie etap przedjęzykowy.

Przeczytaj nasz dzisiejszy artykuł, aby dowiedzieć się wszystkiego na ten temat.

Ewolucja językowa: charakterystyka etapu przedjęzykowego

Etap przedjęzykowy i językowy to dwa zasadnicze elementy, z jakich składa się ewolucja językowa. Pierwszy obejmuje pierwsze 12 miesięcy życia, natomiast drugi etap rozpoczyna się od wypowiedzenia pierwszych słów i skupia się na okresie przyswajania języka, podczas którego dziecko zaczyna przekształcać treści (idee) w formy (słowa).

W ciągu pierwszych kilku miesięcy rozwój języka jest ściśle powiązany z procesem socjalizacji. Niemowlęta uczą się komunikować intencje nie tylko poprzez płacz, ale także poprzez spojrzenie, gesty i uśmiechy.

Ta podstawowa forma komunikacji kładzie podwaliny pod późniejszą komunikację werbalną, a także przyczynia się do rozwoju przywiązania, która jest niezbędna w rozwoju społeczno-afektywnym dzieci.

Etap przedjęzykowy jest zorganizowany w ewolucyjną sekwencję, która składa się z czterech faz:

1. faza: odruchowe wokalizacje i dźwięki typu „guu” (0-2 miesiące)

W pierwszym miesiącu życia dziecka wydaje ono z siebie jedynie odruchowe wokalizacje lub eksternalizacje dźwiękowe. Wraz z płaczem rozpoczyna się proces komunikacyjny, który w zależności od tonu oznacza różne potrzeby: ból, głód, zimno, senność lub odzwierciedlenie jakiegokolwiek stanu dobrego samopoczucia lub dyskomfortu.

Płacz pozwala dzieciom komunikować swoje potrzeby, a jeśli są zadowolone, użyją go celowo. Pod koniec drugiego miesiąca zaczynają wydawać spontaniczne dźwięki, zwane gulgotaniem. Charakterystyczny dźwięk rozpoznasz na pewno, brzmi on jak „guu”.

II faza: gulgotanie i zabawa wokalna (3-6 miesięcy)

Począwszy od trzeciego miesiąca ewolucja językowa staje się wyraźniejsza. Dzieci przechodzą wtedy od wydawania przypadkowych dźwięków do dobrowolnych i zamierzonych. Zaczynają stale i wyraźnie bawić się gardłowymi i samogłoskowymi efektami, powtarzając dźwięki „ga” i „guu”. 

Dla nich to rodzaj zabawy, ponieważ eksperymentują ze swoimi narządami mowy i zaczynają je kontrolować. Jednocześnie dobrze się bawią, słuchając własnego głosu. Lubią krzyczeć, by się słyszeć i wydawać dźwięki przypominające mruczenie, gdy bawią się zabawkami.

Jean Piaget uważa, że ​​na tym etapie niemowlęta uświadamiają sobie, że gulgotanie, mlaskanie i gardłowe dźwięki, które wydają, mają wpływ na ich najbliższe otoczenie. Uczą się komunikować w ten sposób, ustanawiając relacje między tym, co z siebie wydają, a efektem, jaki to wywołuje wokół nich.

III faza: powielone gaworzenie i imitacja dźwięków (6-9/10 miesięcy)

Poprzez gaworzenie i zabawy artykulacyjne dzieci kontrolują wydawanie różnych fonemów samogłoskowych i spółgłoskowych. Około ósmego miesiąca dzieci zaczynają od dźwięków wielosylabowych: między innymi „ba”, „pa”, „da”, „ga” i „ma”. Ponadto zaczynają powtarzać grupy słów.   

Na przykład podwajają sylaby, mówiąc rzeczy takie jak „mama”, „bababa”, „ papapa”  i „lalala”. Z kolei ewolucja językowa oparta o te wokalizacje sprawia, że dziecko wypowiada pierwsze słowa „przez przypadek”.

Od szóstego miesiąca dzieci zaczynają obserwować i naśladować ruchy, dźwięki i gesty. Wykazują szczególne zainteresowanie słuchaniem rozmów dorosłych. Lubią też być słuchane i jak się do nich mówi. Interakcja, której szuka dziecko z dorosłymi, potwierdzają badania Brunera.

Bruner skupił się na badaniach rozwoju języka w ramach interakcji społecznej. W związku z tym uznał, że należy zapewnić dziecku odpowiednie ramy interakcji, aby nauka języka miała miejsce. Dlatego na tym etapie dorośli muszą tworzyć konteksty komunikacyjne, aby mogło ono wchodzić w interakcje i ewoluować w rozwoju języka mówionego.

4. faza: celowa komunikacja (9/10-12 miesięcy)

Pod koniec pierwszego roku dzieci zaczynają celowo komunikować się z rodzicami. Wskazują na przedmioty, mówią „nie” głową i „żegnają się” ręką, rozumieją proste polecenia, a także reagują, gdy słyszą ich imię.

Od pierwszego roku życia dźwięki wielosylabowe nabierają prawdziwego znaczenia. Teraz wołają mamę i tatę, potrafią naśladować odgłosy zwierząt („hau”, „miau” lub „muu”) i wymyślać słowa dźwiękonaśladowcze, które mają dla nich znaczenie.

Rodzina i dorośli odgrywają bardzo ważną rolę w rozwoju języka. Musisz zatem leksykalnie stymulować swoje dziecko. W „rozmowach” należy starać się powiązać znaczenia foniczne (słowa mówione) ze znaczeniem (przedmioty, do których odnoszą się słowa). W ten sposób dziecko kojarzy nowe pojęcia i tworzy dla nich nowe powiązania w swoim mózgu.