Rodziny zastępcze: czy wiesz, na czym polega to rozwiązanie?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 25 sierpnia, 2019

Rodziny zastępcze oferują tymczasową opiekę dzieciom, nie podlegając żadnym legalnych konsekwencjom towarzyszącym byciu rodzicem dziecka. Jest to główna różnica w porównaniu z adopcją.

Zapewnić tymczasową opiekę dziecku lub nastolatkowi mogą rodziny zastępcze. Rodziny te zobowiązują się do zapewnienia ochrony i utrzymania dziecka w sensie fizycznym, emocjonalnym, psychicznym i ekonomicznym, dopóki nie będzie ono w stanie powrócić do swojej biologicznej rodziny.

Opieka zastępcza to tymczasowy środek zapewnienia ochronny nieletnim w trudnych sytuacjach. Zapewnia dzieciom pozostawanie w środowisku rodzinnym, dopóki ich rodzina lub bliscy krewni nie będą mogli się nimi zająć. Jeśli okaże się to niemożliwe, niepowiązana rodzina zastępcza przyjmuje dziecko.

Kiedy rodzice nie mogą opiekować się swoimi dziećmi, mają zapewnioną ochronę przez regulacje prawne. Aby zaspokoić potrzeby dzieci, opiekę mogą przejąć ośrodki dla nieletnich. Jednak, jak wynika z wielu badań, dzieci muszą czuć się częścią rodziny, aby mogły się prawidłowo rozwijać. Dlatego opracowano systemy opieki zastępczej.

Rodziny zastępcze pełnią funkcję opiekunów, opiekując się dziećmi, dopóki ich sytuacja rodzinna się nie wyjaśni. Opieka zastępcza nie oznacza, że ​​ludzie, którzy przyjmują dzieci, legalnie stają się ich rodzicami. Jest to główna różnica między adopcją a opieką zastępczą.

Na jakiej zasadzie funkcjonują rodziny zastępcze?

Rodziny zastępcze muszą zapewnić dzieciom włączenie do ich życia codziennego i zapewniać im osobisty, materialny, duchowy i edukacyjny rozwój, dopóki nie będą one mogły powrócić do swoich biologicznych rodzin.

Ponowne spotkanie dziecka z jego biologicznymi rodzicami ma miejsce po tym, jak rodzice przejdą szkolenie na temat tego, jak dbać o dzieci i udowodnią, że pokonali konflikt lub sytuację, która doprowadziła do separacji.

Opieka zastępcza pozwala dzieciom utrzymywać więź z ich biologiczną rodziną. Oznacza to, że mogą widywać się ze swoimi rodzicami, podczas gdy rodzina zastępcza chroni ich, dopóki nie będzie możliwe ich ponownie wspólne życie. To nie czyni z nich rodziców dzieci.

Przepisy regulują prawa i obowiązki wszystkich stron zaangażowanych w proces opieki zastępczej. Ustawodawstwo gwarantuje również szacunek dla dzieci, ich rodzin biologicznych i tożsamości kulturowej.

Opieka zastępcza ma inne cechy niż instytucjonalizacja. Dziecko korzysta ze spersonalizowanej uwagi i możliwości rozwoju w przestrzeni rodzinnej. Stanowi to istotne i wzbogacające doświadczenie dla wszystkich zaangażowanych stron.

Ta koegzystencja będzie trwała do momentu rozwiązania problemów, które spowodowały separację. Z drugiej strony może nastąpić także druga strategia zakończenia opieki zastępczej, jaką jest adopcja.

Jakie wymagania muszą spełnić rodziny zastępcze?

Rozmaite problemy mogą powodować potrzebę skorzystania z pomocy rodziny zastępczej. Mogą to być między innymi trudności finansowe, problemy zdrowotne lub konflikty między rodzicami. Dlatego rozwiązania także mogą być różne.

Na przykład dzieci mogą być objęte opieką tylko przez kilka dni w tygodniu, jeśli praca biologicznych rodziców nie pozwala im pozostać z nimi w tym czasie.

Opiekunowie mogą być także przydzielani na krótkie okresy w odpowiedzi na przejściowe potrzeby lub nagłe wypadki. Dzieje się tak, gdy rodzice nie mogą opiekować się swoim dzieckiem przez pewien okres, na przykład podczas pobytu w szpitalu.

Wreszcie najbardziej powszechnym rodzajem opieki zastępczej jest długoterminowa opieka. Dotyczy to przypadków, w których nie można przewidzieć, kiedy dziecko lub niemowlę będzie mogło wrócić do życia z rodziną biologiczną.

Trudna decyzja

Na przyjęcie przybranego dziecka najchętniej wybierane są małżeństwa. Pary z dziećmi w podobnym wieku także są mile widziane. Następnie brane pod uwagę są małżeństwa, które nie mają dzieci, a wreszcie pojedyncze osoby.

Służby socjalne i zespoły medyczne przygotowują, oceniają i wspierają opiekunów. Ich współpraca jest kluczowa, ponieważ to szczególne doświadczenie musi być podejmowane przy wsparciu i pomocy profesjonalistów.

Wspieranie dziecka o trudnej historii jest wspaniałym doświadczeniem, ale stanowi też wyzwanie. Dziecko może czuć się dziwnie w rodzinie zastępczej lub zachowywać się w sposób pozostawiający wiele do życzenia.

W tym sensie należy podkreślić, że główną obawą dzieci jest utrata rodziny biologicznej. Oczywiście, ponieważ z początku nie znają dobrze swoich rodzin zastępczych, nie wiedzą, jakiej opieki mogą się spodziewać. Dlatego ważne jest, aby pozostać elastycznym.

Zalety tego systemu

System zastępczy pozwala dzieciom w każdym wieku dorastać w rodzinie innej niż ich własna, ale równie gościnnej i wspierającej, ilekroć jej potrzebują, bez względu na okres. Okazuje się, że opieka zastępcza to wykonalny system mający wiele zalet.

Rodziny zastępcze zapewniają zarówno krótko-, jak i długoterminowe korzyści. Brak odpowiedniej opieki we wczesnym dzieciństwie może mieć poważne i czasami trwałe konsekwencje dla rozwoju dziecka. Natomiast dzięki rodzinom zastępczym wiele dzieci może cieszyć się szczęśliwszym dzieciństwem i liczyć na lepszą przyszłość.