Mózg dziecka z ADHD – jak działa?

Na czym tak naprawdę polega ADHD? Jakie są jego objawy? Czy nadpobudliwość zawsze oznacza obecność ADHD? Dowiedz się wszystkiego co musisz wiedzieć o zespole nadpobudliwości psychoruchowej!
Mózg dziecka z ADHD – jak działa?
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 31 stycznia, 2019

Mózg dziecka z ADHD wykazuje nieprawidłowości w pewnych obszarach. Aby dowiedzieć się więcej o tym zaburzeniu i lepiej je zrozumieć musisz najpierw poznać i rozróżnić jego 3 typy.

ADHD, czyli attention-deficit hyperactivity disorder (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi), to często spotykany wśród dzieci i nastolatków zespół zaburzeń neuro-psychologicznych.

Zespół ten charakteryzuje się wyraźną nadaktywnością, impulsywnością i brakiem umiejętności skoncentrowania uwagi. W efekcie, dziecku z ADHD trudniej jest rozwijać się optymalnie w polu towarzyskim, szkolnym i domowym. Mózg dziecka z ADHD działa nieco inaczej niż mózg zdrowego dziecka.

Ten zespół zazwyczaj diagnozowany jest w dzieciństwie, ale objawy mogą być widoczne nawet u dorosłych. Jeśli ADHD nie jest rozpoznane i leczone odpowiednio wcześnie, może mieć negatywny wpływ na całe życie pacjenta.

3 rodzaje ADHD u dzieci: czym się różnią?

Istnieją trzy odrębne odmiany zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, różniące się najczęstszymi objawami:

1. ADHD w typie mieszanym (zaburzenia koncentracji/nadaktywność/impulsywność)

To najczęściej występujący rodzaj ADHD. Dziecko zachowuje się impulsywnie i jest nadmiernie pobudzone. Ponadto, łatwo się rozprasza i bardzo trudno jest mu skoncentrować uwagę.

2. ADHD z przewagą nadaktywności/impulsywności

Ten nieco rzadziej spotykany typ zaburzeń charakteryzuje się impulsywnością i nadpobudliwością dziecka. Różnica natomiast polega tu na tym, że pacjent jest w stanie skupić uwagę na wykonywanych czynnościach bez większych trudności.

3. ADHD polegające na zaburzeniach koncentracji

Dzieci u których występuje ta odmiana zaburzeń wcale nie są nadpobudliwe. Nie przeszkadzają innym dzieciom ani nauczycielom podczas zajęć szkolnych, przez co niekiedy trudno jest wykryć i zdiagnozować zespół.

Mózg dziecka z ADHD nie produkuje dostatecznie dużej ilości kluczowych neuroprzekaźników.

Jak działa mózg dziecka z ADHD?

Teraz przyjrzymy się temu, jak działa mózg dziecka z ADHD.

1. Obszary mózgu w których występują zaburzenia

Specjaliści zajmujący się badaniem zespołu nadpobudliwości psychoruchowej używają nowoczesnych technologii obrazowania mózgu. Dzięki temu dowiadujemy się coraz więcej o tym, jak działa mózg dziecka z ADHD.

Wiemy już na przykład, że ADHD jest dowodem na nieprawidłowe funkcjonowanie pewnych obszarów mózgu dziecka.

Według lekarzy i naukowców, u dzieci u których występuje zespół nadpobudliwości psychoruchowej dwa obszary mózgu wykazują początkowe symptomy:

  • Płat czołowy, który odpowiedzialny jest za hamowanie reakcji, ich organizację oraz modulację. U dzieci nadaktywnych te trzy funkcje nie występują.
  • Prążkowie, czyli obszar mózgu powiązany z motoryką małą i relacjami interpersonalnymi.

Mózg nie jest szklanką którą należy napełnić, ale lampą którą należy zapalić.

–Plutarch–

2. Dlaczego neuroprzekaźniki są tak ważne?

ADHD powoduje u pacjentów problemy w obrębie obwodów łączących oba wspomniane powyżej obszary mózgu. Obszary te przenoszą informacje za pomocą dopaminy i noradrenaliny.

Dopamina zdaje się być kluczowym neuroprzekaźnikiem. System dopaminowy związany jest z procesami, które wpływają na motywację i wzmacnianie zachowań.

Jednak noradrenalina również jest niezbędna. Ten neuroprzekaźnik odgrywa ważną rolę w procesach uczenia się, zapamiętywania i czujności.

Występowanie ADHD u dzieci jest powiązane z niedostateczną produkcją tych dwóch neuroprzekaźników. Są one substancjami chemicznymi, których celem jest zapewnienie poprawnej komunikacji pomiędzy neuronami.

Aby taka poprawna i sprawna komunikacja mogła dojść do skutku, w mózgu musi być odpowiednio duża ilość dopaminy i noradrenaliny. U dzieci z ADHD produkcja tych dwóch substancji jest niedostateczna i nieregularna.

Charakterystyka dziecka cierpiącego na ADHD

Dzieci u których występuje zespół nadpobudliwości psychoruchowej wykazują niezdolność do skoncentrowania uwagi, impulsywność oraz – oczywiście – nadpobudliwość. Oto lista objawów, które najczęściej towarzyszą ADHD:

1. Objawy braku koncentracji

  • Dzieci łatwo się rozpraszają
  • Zdaje się, że nie słuchają tego co się do nich mówi
  • Nie wypełniają poleceń i nie kończą zadań w szkole ani prac domowych
  • Mają trudności ze zorganizowaniem swoich zajęć
  • Unikają wykonywania zadań i wypełniania obowiązków lub robią to niechętnie
  • Gubią przedmioty
  • Łatwo rozpraszają je zewnętrzne bodźce
  • Zapominają o rzeczach

Występowanie ADHD u dzieci jest powiązane z niedostateczną produkcją dopaminy i noradrenaliny.

2. Objawy nadaktywności i impulsywności

  • Dzieci nie przestają się ruszać, wciąż biegają albo chociaż machają nogami
  • Nie potrafią bawić się w ciszy
  • Zbyt dużo mówią
  • Przerywają innym wypowiedzi i zabawę
  • Mają trudności z panowaniem nad tym co mówią i robią w chwilach napięcia
  • Często doświadczają wahań nastroju
Występowanie objawów typowych dla ADHD nie zawsze faktycznie oznacza obecność tej choroby.

Należy przy tym pamiętać, że każde dziecko może inaczej doświadczać ADHD. Możliwe jest, że u części dzieci nie wszystkie objawy wystąpią. Z kolei u innych maluchów można zaobserwować powyższe symptomy choć nie cierpią one na zespół nadpobudliwości psychoruchowej.

ADHD zazwyczaj pojawia się u dzieci które nie skończyły jeszcze 5. roku życia, ale diagnoza bywa trudna do ustalenia i niejednoznaczna. Dzieci w tym wieku często są ruchliwe i mają trudności z koncentracją z natury. Te cechy są normalnymi etapami i elementami ich rozwoju psychoruchowego albo charakteru i niekoniecznie oznaczają występowanie zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu.

Potrzebna jest zawsze ogólna ocena rozwoju i zachowania dziecka. Niektóre symptomy typowe dla ADHD mogą tak naprawdę wynikać z innych kwestii. Wiele problemów ze zdrowiem fizycznym może objawiać się tak samo albo bardzo podobnie jak ADHD.

Co więcej, niektóre problemy ze zdrowiem psychicznym takie jak depresja albo niepokój u dzieci również przypominają na pierwszy rzut oka ADHD.

Zacznij więc od rozmowy z lekarzem i ogólnej, całościowej oceny stanu zdrowia dziecka. W ten sposób uzyskasz poprawną i pełną diagnozę. Jeśli okaże się, że Twoje dziecko ma zespół nadpobudliwości psychoruchowej, będziesz mogła zacząć z nim odpowiednie leczenie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Cerviño, O. A., Scandar, R., & Jehin, C. E. (2001). Trastorno por déficit de atención e hiperactividad. Prensa Medica Argentina.
  • González, R., Bakker, L., & Rubiales, J. (2014). Estilos parentales en niños y niñas con TDAH. Revista Latinoamericana de Ciencias Sociales, Niñez y Juventud.
  • Pascual, I. (2008). Trastornos por déficit de atención e hiperactividad (TDAH). Asociación Española de Pediatría.
  • Rodríguez Hernández, P. J., González González, I., & Manuel Gutiérrez Sola, A. (2015). El trastorno por déficit de atención e hiperactividad. Pediatria Integral.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.