Dziecko ssie palce: jak należy reagować?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 03 marca, 2019

Dzieci uciekają się do różnych nawyków, aby pozbyć się nadmiernych emocji i poprawić sobie nastrój. Niektóre z tych praktyk mogą mieć szkodliwe konsekwencje dla ich zdrowia. Czy powinno Cię martwić, gdy dziecko ssie palce?

Matki mają wiele obaw dotyczących pewnych zachowań dzieci. Jedne z najczęstszych wątpliwości pojawiają się, gdy dziecko ssie palce. Ogólnie rzecz biorąc, jest to nawyk nabyty podczas 9-miesięcznego pobytu w macicy, więc jest zupełnie normalny u noworodków i utrzymuje się przez dłuższy czas.

Większość dzieci wkłada jeden palec do ust i go ssie. Inne wolą dwa palce lub nawet część pięści. Niektóre dzieci pocierają się kocykiem podczas ssania. To wszystko jest częścią pięknego rytuału naturalnego sposobu odstresowania dziecka. Ale jak długo jest to uważane za normalne?

Dlaczego dziecko ssie palce?

Poprzez ssanie palców, smoczków lub śliniaczków, nawiązuje się odpowiedni kontakt między dzieckiem a otaczającym go światem. Ten nawyk może trwać do 2 lub 3 lat. Jeśli dziecko jest nerwowe, niepewne lub bardzo rozkapryszone, może trwać znacznie dłużej.

Jak długo mogę na to pozwolić?

Wskazane jest monitorowanie tego nawyku i niepozwalanie, by trwał zbyt długo, ponieważ może to mieć wpływ na zdrowie dziecka, Wiele dzieci rezygnuje z tej praktyki samodzielnie. Inne mają trochę więcej kłopotów i potrzebują pomocy, podczas gdy jeszcze inne dzieci w pewnym momencie zmieniają palec na smoczek.

Ogólnie rzecz biorąc, ten nawyk wiąże się z potrzebą uspokojenia w kłopotliwej sytuacji. Można powiedzieć, że jest to sposób na relaks.

Jeśli dziecko ssie palce przez dłuższy czas, zwiększa to prawdopodobieństwo pojawienia się defektów lub nieprawidłowości w zębach i dziąsłach, a także problemów z budową szczęki.

Moje dziecko ssie palce – jakie będą konsekwencje?

Niemowlęta, które zaczynają ssać palce w bardzo młodym wieku, często mają wiele problemów z zębami. Ciągłe trzymanie palca w jamie ustnej opóźnia pojawienie się niektórych zębów i powoduje ich deformację.

W konsekwencji intensywność ssania i pchania języka prawdopodobnie doprowadzi do potrzeby stosowania aparatów ortodontycznych w przyszłości.

Kiedy dziecko wywiera nacisk na podniebienie i przesuwa je w górę, powoduje to tak zwane podniebienie gotyckie. Ogranicza to przestrzeń potrzebną nozdrzom do prawidłowego oddychania, a w konsekwencji sprawia, że dziecko oddycha przez ustna.

Dodatkowo palec uniemożliwia swobodny ruch języka. Powoduje to zespół płaskiego języka, co może prowadzić do trudności w mówieniu.

Kolejnym problemem jest to, że górne zęby przesuwają się do przodu, zwłaszcza dwa w środku. Jest to tzw. zgryz otwarty lub wada zgryzu. Aby poprawić tę deformację, konieczne jest stosowanie specjalnych aparatów ortodontycznych.

Jednak nie wszystkie konsekwencje są związane z jamą ustną samą w sobie. Ten nawyk może również powodować pewne problemy w innych częściach ciała, takie jak silne bóle głowy i czy kłopoty ze słuchem.

Jak pomóc dzieciom przestać ssać palce?

Biorąc pod uwagę wszystkie konsekwencje długotrwałej praktyki tego nawyku, sprawą najwyższej wagi jest, aby rodzice podjęli działanie w odpowiednim czasie.

Powstrzymywanie dzieci od ssania palców zawsze będzie procesem, który wymaga czasu, ponieważ nawyk ten daje dziecku wiele satysfakcjonujących wrażeń.

Jeśli dziecko wkłada palec do ust, aby zasnąć, możesz dać dziecku miękką szmacianą lalkę lub maskotkę, aby pomóc mu zrelaksować się poprzez dotyk.

Jeśli ssanie ma miejsce tylko wtedy, gdy dziecko jest samotne lub znudzone, najlepiej zaproponować alternatywne zajęcia. Postaraj się zająć dziecko, dotrzymać mu towarzystwa lub zachęcić do zabawy.

Na przykład zabierz je na miły spacer, poczytaj książkę na głos, opowiedz historię lub wspólnie z dzieckiem wykonaj lekkie ćwiczenia fizyczne.

Z drugiej strony, zakładanie rękawiczek dziecku, bandażowanie palców lub nakładanie nieprzyjemnych dla dziecka substancji – takich jak przyprawy czy cytryna – to staroświeckie alternatywy, które być może dawniej były skutecznie stosowane, ale teraz nie cieszą się zbyt dużą przychylnością.

Obecnie lepiej jest zachęcać dziecko do porzucenia tego nawyku poprzez nagradzanie, gdy dziecko spędza trochę czasu bez ssania palca oraz przez inne pozytywne sposoby.

Dzięki temu dziecko poczuje motywację do osiągnięcia celu, jakim jest zdobycie nagrody, a w efekcie porzucenie nawyku ssania palców.

Dzięki tej motywacji i demonstracji dumy po każdym okresie, w którym dziecko nie wkłada palca do ust, otrzymujemy klucz do skutecznego zminimalizowania konsekwencji tego przyzwyczajenia przyjętego z natury. Oczywiście musisz uzbroić się w cierpliwość i determinację!