Karanie pozytywne i negatywne: co je różni?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Ana Couñago.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Karanie to technika, która jest często wykorzystywana w celu modyfikowania zachowania dzieci. Jednak istnieją dwa rodzaje karania: karanie pozytywne i negatywne. Z dzisiejszego artykułu dowiesz się co je różni.

Rodzice często wykorzystują kary próbując skorygować złe zachowanie swoich dzieci. Jednak większość rodziców wykorzystuje tą metodę nie mając pojęcia odnośnie tego co różni karanie pozytywne i negatywne.

Karanie to najmniej zalecania technika modyfikacji zachowań, której należy używać jedynie w ekstremalnych przypadkach. Wynika to z faktu, że jest to środek, który nie pozwala dziecku dowiedzieć się jakie błędy popełniło ani poprawić swojego zachowania.

Co różni karanie pozytywne i negatywne?

Wykorzystujemy karanie, aby nie dopuścić do ponownego pojawienia się niepożądanego zachowania, a przynajmniej nie pozwolić na to, aby pojawiało się aż tak często. Istnieją dwa sposoby na zastosowanie tej metody: za pomocą karania pozytywnego lub karania negatywnego.

Postaramy się wytłumaczyć co odróżnia te dwa rodzaje kar.

Karanie pozytywne

Zanim zagłębimy się bardziej w ten temat, powinniśmy wyjaśnić, że słowo “pozytywne” nie oznacza tutaj czegoś korzystnego. Odnosi się raczej do przeprowadzania działania. Stosując karanie pozytywne, rodzic daje dziecku coś nie przyjemnego, aby ukarać jego niewłaściwe zachowanie.

Taki nieprzyjemny bodziec jest używany w celu ukarania złego zachowania i może polegać na wykonywaniu działania, dawania przedmiotu, okazywaniu emocji, i tak dalej. Oto kilka przykładów kar pozytywnych:

• Krzyczenie.
• Uderzanie.
• Zmuszanie dziecka do stanięcia twarzą do ściany.
• Reagowanie ze złością.
• Obrażanie.
• Grożenie.

Jednak eksperci nie zalecają stosowania tej formy wychowywania, ponieważ wzbudza ona między innymi przemoc, agresywność i mściwość. Dlatego też powinniśmy unikać metod tego rodzaju.

Karanie negatywne

Słowo “negatywne” ponownie nie oznacza odbierania czegoś. Nie sugeruje również, czy coś jest korzystne, czy też nie.

Karanie negatywne polega na usunięciu czegoś, co dziecko lubi robić, gdy akurat zachowuje się źle. Podobnie jak w poprzednim przypadku możesz usunąć przedmiot, działanie lub coś, co dziecko lubi. Do często stosowanych kar negatywnych zaliczamy:

• Zabronienie oglądania telewizji.
• Danie szlabanu (dziecko nie może wychodzić).
• Zabronienie bawienia się.
• Odebranie ulubionej zabawki lub gry.
• Zabronienie zjedzenia ulubionego deseru
• Wysłanie dziecka do jego pokoju.

Konsekwencje takiego rodzaju karania

Należy pamiętać, że takie techniki modyfikacji zachowań powinny być używane jedynie gdy wykorzystano już inne metody korygowania zachowania, ale żadna z nich nie przyniosła pożądanego rezultatu. zaliczamy do nich:

• Wykorzystywanie dialogu i refleksji.
• Zapewnianie wzmocnienia pozytywnego.
• Zmienienie sytuacji.
• Ignorowanie niepożądanego zachowania.
• Zapewnienie czasu i dystansu.
• Proponowanie różnych opcji, aby rozwiązać problem.

Poza tym, kiedy zdecydujesz się uciec się do kary, musisz zastosować ją od razu po wystąpieniu problematycznego zachowania. Jednocześnie musisz wyjaśnić przyczynę swojego zachowania i cały czas zachować spokój.

Oprócz tego niezbędne jest pamiętanie o nagradzaniu i wzmacnianiu (za pomocą komplementów, pełnych miłości gestów, itp.) dobrego zachowania dziecka po tym, gdy wcześniej zachowywało się źle.

Na przykład jeśli zostało ukarane za to, że nie pozbierało swoich zabawek, kiedy w końcu zacznie je zbierać, musi zostać pochwalone za to, że zachowuje się we właściwy sposób.

Skutki niepożądane

Krótko mówiąc, aby dobrze wychować swoje dziecko, powinnaś unikać częstego używania takich kar. Wszystko dlatego, że mogą one wpływać w negatywny sposób na dziecko i jego więzi z otaczającymi je osobami. Może na przykład wywoływać:

• Lęk.
• Brak pewności siebie.
• Stres.
• Problemy natury społecznej i z koegzystencją.
• Niepewność.
• Podporządkowanie się.
• Niskie poczucie własnej wartości.
• Agresywność.

Dlatego też jeśli jesteś rodzicem, który używa tradycyjnych kar jako jednej z głównych metod korygowania zachowania dziecka, nadszedł czas, aby to zmieć! Postaraj się nauczyć i praktykować bardziej pozytywne alternatywy karania!