Niepokój - czy wywołujesz go podświadomie?

Niepokój - czy wywołujesz go podświadomie?
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 24 maja, 2018

Bycie rodzicem to wymagająca i trudna rola. Nasze nieprzemyślane nawyki i działania mogą czasem wywoływać zaburzenia psychiczne i emocjonalne w naszych dzieciach. Zalicza się do nich niepokój, często wzbudzany przez uczucie niepewności rodziców.

Czy wywołujesz niepokój w swoim dziecku? Rodzice często nieświadomie promują niepewność, która odbija się na późniejszym rozwoju psychicznym i emocjonalnym dziecka. Dlatego też tak istotne jest zrozumienie i rozszyfrowanie objawów narastającego stresu i niepokoju u dziecka.

Niepokój – przyczyny występowania u dzieci

Dzieci są zazwyczaj radosne i w dobrym nastroju. Są zawsze pełne energii i gotowe na nowe przygody. Jednak gdy zauważysz długotrwałą zmianę w zachowaniu dziecka, której nie jesteś w stanie niczym wytłumaczyć, należy niezwłocznie podjąć odpowiednie działania. Poświęć czas na przeanalizowanie tego, kto lub co stoi za taką zmianą. Rodzice powinni zastanowić się, czy przypadkiem ich własne nastawienie i postępowanie nie wywiera uczucia niepokoju u dziecka.

Należy również przyjrzeć się przyjaciołom i członkom rodziny, którzy mają stały kontakt z dzieckiem. Rodzice mogą czasem nieświadomie wzbudzać niepewność w dziecku. Ta niepewność rodzi stres i niepokój. Chociaż nie masz złych intencji, możesz wywoływać uczucie niepokoju w dziecku zachowując się zbyt autorytatywnie. Na przeciwnym biegunie znajduje się nadmierne przyzwalanie, które również może wzbudzać niepokój.

Oto przykłady postaw, które zwiększają uczucie niepokoju u dzieci:

  • Nadopiekuńczość.
  • Uniemożliwianie dziecku rozwoju własnej osobowości.
  • Niepozwalanie dziecku na podejmowanie własnych decyzji.
  • Stała krytyka.

Objawy niepokoju u dzieci

U dzieci przeżywających niepokój i stres można zaobserwować bardzo wyraźne objawy, które rozpozna każdy rodzic – pod warunkiem, że będzie wiedział, jak mogą wyglądać. Rodzice muszą być wyczuleni na każdą zmianę w zachowaniu dziecka.

Objawy stresu i niepokoju pojawiają się zazwyczaj w tym samym momencie w dwóch obszarach życia dziecka: emocjonalnym i fizycznym. Te dwa obszary są ze sobą mocno powiązanie. Objawy mogą występować pojedynczo lub grupowo.

Dziecko zaciskające ręce we włosach

Objawy emocjonalne

Nie ma wątpliwości, że jednym z najbardziej widocznych objawów emocjonalnych wskazujących na przeżywany niepokój jest brak empatii. Inny to apatia. Apatia może być widoczna w szkole i na studiach, w niechęci do zabawy pluszakami, z przyjaciółmi lub podczas innych zajęć, które Twoje dziecko kiedyś lubiło. Kolejne oznaki to smutek, brak apetytu, drażliwość, zachowania agresywne, strach, niepewność czy brak koncentracji.

W życiu dziecka pojawiają się stale obecne i natrętne negatywne myśli.

“Kiedy zachowanie dziecka zmienia się w sposób długotrwały bez wyraźnej przyczyny, należy podjąć odpowiednie działania.”

Objawy fizyczne

Gdy stres i niepokój osiągają wysoki poziom, zaczynają pojawiać się objawy fizyczne. Mogą być na tyle silne, że często bywają mylone z chorobą. Dlatego też trzeba zwracać uwagę na objawy emocjonalne i rozpatrywać je łącznie. Objawy fizyczne związane z niepokojem mogą być bardzo zróżnicowane.

Dziecko może nadmiernie się pocić, może wystąpić u niego częstoskurcz, mocne bóle głowy lub brzucha. Inne objawy to jąkanie się, nocne moczenie, bóle mięśni, drżenie, omdlenia, zamieranie w bezruchu, częste przeziębienia i nadmierny płacz.

Jak zwalczać niepokój u dzieci

Najlepszy sposób na walkę z niepokojem odczuwanym przez dziecko to znalezienie jego przyczyny i usunięcie jej. Dlatego też pierwszy krok stanowi introspekcja. Następnie należy ocenić, czy uczucie niepokoju zaczęło narastać niedawno, czy też dziecko cierpi z jego powodu już od jakiegoś czasu. Możesz skontaktować się ze specjalistą, który pomoże dziecku poradzić sobie z negatywnymi uczuciami.

Stała, otwarta i pełna szacunku komunikacja to klucz do budowania pewności siebie w dziecku. Rodzice mogą wprowadzić również niewielkie zmiany, które pomogą dzieciom zmniejszyć poziom niepokoju.

Krzyczące dziecko trzymające się za głowę

Nie powinnaś nadmiernie chronić dziecka i być przewrażliwiona na jego punkcie. Uważaj także na to, co się do niego mówisz, by stale go nie krytykować ani nie poprawiać. Daj dziecku wolność i pozwól na samodzielne podejmowanie niektórych decyzji.

Nie musisz zawsze mieć ostatniego słowa. To poprawi rozwój mentalny i emocjonalny dziecka. Jeśli poziom niepokoju dziecka nie spada mimo zastosowania się do powyższych sugestii, warto poprosić o pomoc profesjonalistę. Specjalista może polecić wsparcie psychologiczne, leki i/lub terapię rodzinną.

Najlepszy sposób na walkę z niepokojem odczuwanym przez dziecko to znalezienie jego przyczyny i usunięcie jej. Dlatego też pierwszy krok stanowi introspekcja.

Czy Ty sama jesteś czynnikiem wzbudzającym niepokój w dziecku? Na szczęście możesz łatwo rozwiązać ten problem.

Najważniejsze jest rozpoznanie objawów i zmian w zachowaniu dziecka. Umożliwi to udzielenie mu pomocy w przezwyciężeniu tego trudnego stanu emocjonalnego. Odrobina cierpliwości i wiele miłości sprawią, że Twoje dziecko będzie znowu szczęśliwe, radosne i pełne energii.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bragado, C., Bersabé, R., & Carrasco, I. (1999). Factores de riesgo para los trastornos conductuales, de ansiedad, depresivos y de eliminación en niños y adolescentes. Psicothema, 11(4). https://www.redalyc.org/html/727/72711415/
  • Cárdenas, E. M., Feria, M., Palacios, L., & de la Peña, F. (2010). Guía clínica para los trastornos de ansiedad en niños y adolescentes. México: Instituto Nacional de Psiquiatria Ramón de la Fuente Muñiz.
  • Fernandez, L. E. (2009). Ansiedad infantil e implicación de los padres: una revisión. Behavioral Psychology/Psicologia Conductual, 17(1), 67-88. https://go.galegroup.com/ps/anonymous?id=GALE%7CA226571530&sid=googleScholar&v=2.1&it=r&linkaccess=abs&issn=11329483&p=AONE&sw=w
  • Reynolds, C. R., & Richmond, B. O. (1997). Escala de ansiedad manifiesta en niños (revisada). El Manual Moderno.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.