Rodzina patchworkowa - jak wychowywać dzieci

Rodzina patchworkowa może tworzyć dość trudną sytuację dla dzieci. Dostosują się do nowej sytuacji lub nie, w zależności od tego, jak poradziły sobie psychicznie z separacją rodziców.

Rodzina patchworkowa (czyli łączona, “pozszywana”) to termin odnoszący się do nowego typu rodzin, coraz powszechniejszych w dzisiejszym społeczeństwie. Oznacza ono rodziny, które składają się z rozwiedzionych rodziców, ich partnerów oraz dzieci każdego z poszczególnych partnerów.

W tym artykule odkryjesz kilka refleksji i porad, które mogą okazać się pomocne jeśli ty również tworzysz taki model rodziny.

Czytaj dalej i dowiedz się więcej!

Rodzina patchworkowa: co powinieneś wiedzieć na ten temat?

Według hiszpańskiego Instytutu Polityki Rodzinnej, siedem na dziesięć małżeństw w Hiszpanii kończy się rozwodem. Ponadto większość rozwodników ponownie wiąże się z nowym partnerem w przyszłości.

Dzięki tym statystykom mamy wgląd do czynienia z coraz bardziej powszechnym zjawiskiem w społeczeństwach państw europejskich: dziećmi żyjącymi w rodzinach łączonych.

Dzieci wychowywane w rodzinach łączonych

Po pewnym okresie od rozstania większość ludzi pragnie rozpocząć nowy związek. Jednak w pewnym wieku są duże szanse, że nowy partner także będzie wychowywał dzieci z poprzedniego związku. Ponadto, sprawy komplikują się jeszcze bardziej, gdy do dzieci z poprzednich małżeństw, dochodzą kolejne, z nowej relacji.

W ten sposób powstają rodziny łączone, w których dzieci mieszkają z jednym rodzicem, z nowym partnerem i prawdopodobnie także z dziećmi nowego partnera.

Taka rodzina patchworkowa może tworzyć dość trudną sytuację dla dzieci. Dostosują się do nowej sytuacji lub nie, w zależności od tego, jak poradziły sobie psychicznie z separacją rodziców.

Jeśli separacja była polubowna, a dorośli nie angażowali dzieci w swoje problemy, znacznie łatwiej będzie im przystosować się do późniejszych decyzji rodziców. Ale jeśli oboje rodzice lub jedno z nich nie zrozumieją sytuacji, dzieci będą przeżywać to nowe doświadczenie z udręką.

Dzieci w rodzinach łączonych: kilka kluczowych kwestii

Możliwe trudności dla dzieci w rodzinach łączonych

• Im młodsze są nasze dzieci, tym łatwiej będzie im przystosować się do nowej sytuacji. Z pewnością w końcu zaakceptują nowe życie matki lub ojca. I odwrotnie, jednym z najtrudniejszych okresów jest zwykle wiek pomiędzy 10 a 14 rokiem życia. W tym okresie jest dość prawdopodobne, że dzieci będą buntować się przeciw nowemu partnerowi i jego rodzinie. Mogą nie rozumieć roli nowego partnera w życiu swojego rodzica. Często mówią: „Nie jesteś moim ojcem” lub „Nie jesteś moją matką”, nie słuchają się poleceń ze strony przyszywanego rodzica. Ale już po 15 roku życia nastolatki stają się bardziej niezależne i dojrzałe umysłowo. Tak więc dobre relacje z rodzinami lub ich brak nie mają na nich aż tak dużego wpływu.

• Jeśli ich rodzice nie zakończyli związku w dobrych stosunkach, jest bardzo prawdopodobne, że przebywanie z nową rodziną sprawi, że dzieci poczują się rozerwane pomiędzy dwoma domami. Mogą czuć się winne, a nawet okłamywać rodziców, aby nie zranić ich uczuć.

Dzieci często mogą okłamywać rodziców aby nie zranić ich uczuć. „Nie mówię mamie, że dobrze się bawię z partnerką taty, bo wtedy byłoby jej przykro”. Dzieci w głębi serca chcą, aby ich rodzice byli szczęśliwi.

Młody człowiek będzie mógł zaakceptować nową rodzinę tylko wtedy, gdy oboje rodzice rozeszli się w zgodzie.  W przeciwnym razie znajdą się w bardzo trudnej sytuacji, ponieważ mogą uznać nowego partnera za rywala.

Nowe rodzeństwo

• Dzieci z poprzednich związków. Przede wszystkim musisz sprawdzić, czy wasze dzieci się dogadują. Najlepszym podejściem byłoby sprawienie, by dzieci przed zamieszkaniem razem miały okazję poznać się bliżej. Pomóż im  budować przyjaźń stopniowo. Traktuj je na równi, aby nie powodować zazdrości czy rywalizacji.  Jeśli para zdecyduje się zamieszkać razem i połączyć obie rodziny, pamiętaj, że wasze dzieci pochodzą z dwóch różnych rodzin. Prawdopodobnie były wychowywane według bardzo różnych zasad, zwyczajów i mają różne przyzwyczajenia.
• Narodziny wspólnego rodzeństwa. W przypadku, gdy para ma nowe dziecko, bardzo ważne jest, aby inne dzieci nie czuły się odepchnięte. Jako że nowe dziecko będzie miało zarówno ojca, jak i matkę, może to wywołać zazdrość. Z drugiej strony narodziny wspólnego rodzeństwa mogą pomóc wzmocnić więzi rodzinne i scalić całą rodzinę.
• Udawanie że rodzina łączona jest rodziną tradycyjną. To błąd, ponieważ rodzina łączona nie będzie funkcjonować jako rodzina tradycyjna, a nadzieja na to doprowadzi tylko do frustracji. Warto skupić się na pozytywnych stronach tej sytuacji.

Rodzina patchworkowa: co powinieneś wiedzieć

Wskazówki dotyczące poprawy współżycia domowników z dziećmi w rodzinach łączonych

• Własna przestrzeń i czas. W nowej rodzinie dzieci muszą mieć zapewnioną własną przestrzeń, zarówno fizyczną, jak i przestrzeń do przebywania z rodzicami oraz ich partnerami. Dobrą rekomendacją jest spędzanie czasu sam na sam z dziećmi, na przykład w formie wyjścia do parku, kina lub na zajęcia sportowe. Ponadto warto zorganizować wspólne spędzanie wieczorów całą rodziną.
• Ważne jest, aby znaleźć równowagę, aby nikt nie czuł się pominięty. Twój nowy partner powinien również pielęgnować swoje relacje z dziećmi oraz zdobywać ich sympatię i zaufanie. Nie powinien tylko skupiać się na tobie oraz swoich dzieciach.
• Dużo cierpliwości i wytrwałości. Każde dziecko ma swój własny rytm i poziom wrażliwości; niektórym będzie łatwiej się przystosować, a innym będzie o wiele trudniej. Musisz być cierpliwy i dać im na to czas. Zdaniem ekspertów najtrudniejszy wiek dla dziecka na przystosowanie się do nowej rodziny to wiek od 10 do 14 lat.

• Wprowadźcie zasady. W nowej rodzinie dzieci zobaczą bardzo odmienne rutyny, nawyki i preferencje. To, co było normalne w jednej rodzinie, może być dziwne w innej. Z tego powodu bardzo ważne jest ustalenie zasad wspólnego życia w nowej rodzinie. Zasady te muszą zostać ustalone w nowej rodzinie patchworkowej, przy współudziale wszystkich członków rodziny. Ważne jest, aby wszyscy uczestniczyli w tworzeniu nowych zasad i ustalaniu reguł. Dzieci doskonale rozumieją, że każde gospodarstwo domowe ma inne zasady. Ważne jest, aby wiedziały, czego się od nich oczekuje w każdej sytuacji, jak odnosić się do przyszywanego rodzeństwa, jak sprawiedliwie dzielić się zabawkami…
• Zaangażuj wszystkich członków rodziny. W nowo tworzonej rodzinie wszyscy jej członkowie muszą czuć się uznani i ważni. Dlatego ważne jest, aby wspólnie wykonywać czynności, dzielić obowiązki, uzgadniać zasady i przydzielać każdemu własną przestrzeń i czas.
• Ustal granice. Nie bój się wyznaczać granic. Wielu rodziców czuje się źle, ponieważ uważają, że ta sytuacja jest już dla nich dość trudna. Boją się, że jeśli ustalą granice, ich dzieci zwrócą się przeciwko nim. Sprawiedliwe granice tworzą jednak bezpieczne środowisko do wychowywania wszystkich dzieci, nie tylko własnych.

Rodzina patchworkowa – podsumowanie

Pamiętaj, nie możesz też zmuszać dziecka do lubienia nowego partnera i jego dzieci. Oczywiście, należy im się szacunek i warto promować dobre maniery, ale lubienie i miłość powinny przyjść naturalnie.  Dajmy im prawo do swobodnego zachowania i budowania zaufania powoli.

Rozmawiajmy o tych trudnych emocjach, włączajmy się w proces, ustalajmy wspólne reguły gry w domu i na wyjazdach rodzinnych.

Ponadto nie można zapominać, że nowa rodzina nigdy nie będzie funkcjonować identycznie jak tradycyjna. Warto porzucić schematy, oczekiwania i presję społeczną na tworzenie idealnej, wręcz filmowej “familii”.

Jeśli odpuścisz te surowe oczekiwania na temat jak powinna wyglądać “idealna” rodzina, uwolnisz się również od wielu frustracji. Ponadto sprawisz, że współżycie pod jednym dachem będzie o wiele łatwiejsze dla wszystkich domowników.