Odruchy u noworodka: co warto wiedzieć

Nie przegap odruchów swojego noworodka - są one automatyczne od urodzenia i utrzymują się zaledwie przez kilka tygodni!

Napisane i zweryfikowane przez psycholog pedagogiczny María José Roldán.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Duża część aktywności fizycznej Twojego dziecka w pierwszych tygodniach życia polega na automatycznych odruchach. Na przykład, kiedy włożysz mu palec do ust, niemowlę zaczyna go ssać. Kiedy widzi jasne światło, mocno zamyka oczy. Są to automatyczne odruchy u noworodka. Niektóre mogą utrzymywać się miesiącami, podczas gdy inne znikają w ciągu kilku tygodni.

Odruchy u noworodka

Dziś opowiemy Ci więcej o automatycznych reakcjach u Twojego noworodka, dlaczego się pojawiają i co każda z nich oznacza. W ten sposób znacznie łatwiej będzie Ci zrozumieć swoje maleństwo.

Odruch szukania

W niektórych przypadkach reakcje automatyczne zmieniają się z czasem w odruchy warunkowe. Na przykład Twoje dziecko rodzi się z odruchem szukania; odwraca głowę gdy dotkniesz jego policzka.

Jest to odruch, który pomaga dziecku znaleźć sutek matki w celu karmienia. Na początku będzie po prostu patrzeć z boku na bok, ale z biegiem czasu będzie w stanie poruszać głową, aby przyjąć wygodną pozycję do karmienia.

Odruch ssania

Ssanie to kolejny odruch bezwarunkowy, który kształtuje się u dziecka jeszcze przed urodzeniem. Być może widziałeś ten odruch u swojego dziecka podczas badania USG w okresie ciąży, kiedy widać jak dziecko wkłada palec do ust.

Po urodzeniu, gdy brodawka piersi lub smoczek do butelki zostanie umieszczony w buzi dziecka i dotknie podniebienia, dziecko automatycznie zacznie ssać.

Ten odruch odbywa się w dwóch etapach:

• Dziecko ustawia usta wokół brodawki i zaciska sutek między językiem a podniebieniem.
• Potem następuje ssanie, podczas którego język przesuwa się od otoczki do brodawki.

Koordynacja rytmicznych ruchów ssania z oddychaniem i połykaniem jest dla noworodka stosunkowo skomplikowanym zadaniem. Tak więc, mimo że są one automatyczne, nie wszystkie dzieci są w stanie je opanować od samego początku.

Jednak wraz z praktyką odruch staje się umiejętnością, którą każde dziecko dobrze kontroluje. Twoje dziecko również zacznie wykorzystywać te odruchy, aby znaleźć ukojenie. Komfort przynosi mu również ssanie smoczka lub kciuka.

Odruchy u noworodka – odruch Moro

Kolejny odruch noworodka podczas tych pierwszych kilku tygodni to odruch Moro. Jeśli główka Twojego dziecka gwałtownie zmieni pozycję, słyszy ono głośny dźwięk lub coś nagle je przestraszy, prostuje ręce, nogi i szyję. Wyraz twarzy dziecka zmienia się i widać na jego buzi strach, po czym szybko zaciska ramiona. Może też zacząć głośno płakać.

Odruch Moro, który może występować w różnym stopniu u różnych dzieci, osiąga szczyt w pierwszym miesiącu, a zanika po drugim miesiącu życia. Zanika prawie całkowicie w sposób prawie niezauważony.

Odruch chwytania

Głaszcząc dłoń dziecka możesz zaobserwować kolejny odruch – patrz, jak natychmiast ściska Twój palec! Spróbuj także pogłaskać podeszwę stópki a zobaczysz, jak stopa dziecka wygina się, a paluszki mocno się zaciskają.

W ciągu pierwszych kilku dni po urodzeniu uścisk Twojego dziecka jest niekiedy bardzo silny. Może Ci się nawet wydawać, że jest w stanie nawet utrzymać dość ciężkie przedmioty. Nie próbuj tego jednak, ponieważ nie jest jeszcze na to gotowe. Twoje dziecko nie ma kontroli nad tym odruchem i może nagle puścić przedmiot.

Odruch szermierza

Jedną z najbardziej interesujących automatycznych reakcji jest asymetryczny toniczny odruch szyi, znany również jako odruch szermierza. Możesz zauważyć, że kiedy główka Twojego dziecka obraca się w jedną stronę, jego ramię po tej stronie prostuje się, a drugie wygina jak u szermierza.

Jednak nie martw się, jeżeli nie widzisz tego odruchu u swojego dziecka. Jest on bardzo subtelny i nie zawsze można go zaobserwować, szczególnie jeśli Twoje dziecko jest zdenerwowane lub płacze. Zanika on między piątym a siódmym miesiącem życia, a kiedy się pojawia, czasem trudno go zauważyć.

Odruch chodu automatycznego

Kolejnym odruchem u niemowląt jest odruch automatycznego chodu. Noworodki nie potrafią utrzymać ciężaru własnego ciała, ale gdy chwycisz dziecko pod ramiona (podtrzymując również główkę) i pozwolisz stopom dotknąć płaskiej powierzchni, wtedy zacznie stawiać jedną stopę przed drugą, imitując chód.

Odruch ten zanika po ukończeniu drugiego miesiąca życia. Wraca jednak ponownie w formie odruchu warunkowego, dzięki któremu dziecko zaczyna chodzić w wieku około 12 miesięcy.

Krótko mówiąc, chociaż możesz pomyśleć, że dzieci są całkowicie bezradne, mają one jednak kilka odruchów obronnych. Na przykład, jeśli jakiś przedmiot zbliży się bezpośrednio do twarzy Twojego dziecka, odwróci głowę, próbując go uniknąć.

Oczywiście dzieci są całkowicie zależne od swoich rodziców w zakresie ich rozwoju, wzrostu, karmienia i tak dalej, ale odruchy te pomagają im w wykonywaniu pewnych czynności związanych z przetrwaniem, takich jak ssanie i karmienie.