Haiku, zabawny sposób na zaznajamianie dzieci z poezją

Obserwowanie i odczuwanie natury, opisywanie tego, co widzimy, co nas porusza i zadziwia... Odkryj haiku jako sposób na cieszenie się poezją z dziećmi.
Haiku, zabawny sposób na zaznajamianie dzieci z poezją
Marta Crespo Garcia

Napisane i zweryfikowane przez pedagog Marta Crespo Garcia.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Haiku to rodzaj krótkich japońskich utworów poetyckich, które nawiązują do natury. Ale jednocześnie jest to zabawny sposób na zaznajamianie dzieci z poezją.

Klasyczne haiku składa się z 17 sylab rozmieszczonych w trzech wersach po 5, 7 i 5 sylab, chociaż obecnie istnieją pewne odmiany dotyczące wersów i tematów. Chcesz wiedzieć więcej o tego rodzaju poezji? Chcesz nauczyć się pisać haiku i bawić się z dziećmi? Oto kilka porad!

Pochodzenie haiku

Haiku to rodzaj krótkich, japońskich utworów poetyckich. Jego popularność w Japonii rozpoczęła się w połowie XVII wieku za sprawą japońskiego poety Matsuo  Bashō. Za nim podążali inni poeci, tacy jak Yosa Buson i wielki mistrz tej formy poezji, Kobayashi Issa.

„Haiku jest po prostu tym, co dzieje się w tym roku, w tej chwili”.

-Matsuo Bashō-

Ojciec czyta książkę na świeżym powietrzu z małym synem na kolanach.

Jednak od lat taka forma literacka nie jest już rodzajem poezji znanym wyłącznie przez Japończyków. Za pośrednictwem meksykańskich poetów José Juana Tablada i Octavio Paza haiku rozprzestrzeniło się w literaturze latynoamerykańskiej i stało się najkrótszym uniwersalnym stylem poezji.

Metryki i tematyka

Jak powiedzieliśmy na początku, haiku składa się z 17 sylab rozmieszczonych w trzech liniach. Pierwsza linia składa się z 5 sylab, druga z 7, a trzecia z kolejnych 5 sylab. To jest metryka klasycznego haiku. Chociaż sylaby między wierszami mogą się różnić, ich suma musi wynosić 17.

Ta twórczość to nie tylko kombinacja słów, ale muszą one przekazywać uczucie i angażować czytelnika. Z tego powodu, aby haiku było uważane za naprawdę dobre, musisz dobierać słowa, które razem wywołują emocje.

Istnieje wiele haiku na różne tematy. Jednak głównym tematem klasycznego utworu jest natura. Jednocześnie ich autorzy odzwierciedlali uczucia, jakich doświadczali obserwując i kontemplując otoczenie. Jeśli więc chcesz zachować jego esencję, najlepiej pomyśleć o środowisku naturalnym.

Co więcej, jednym z wymogów komponowania haiku jest wprowadzenie kigo, słowa odnoszącego się do pory roku. Niekoniecznie musisz nazwać tę porę roku, ale coś, co ją reprezentuje, na przykład „lodowy świt zimy”; “suche liście”; „odradzające się kwiaty”; “ciepłe letnie słońce” itp…

Można również używać nazw zwierząt i roślin, ponieważ, jak powiedzieliśmy, te krótkie wiersze mogą dotyczyć wszystkiego. W rzeczywistości, haiku oferuje tyle możliwości, na ile pozwala zdolność twórcza autora.

Jak cieszyć się poezją z dziećmi poprzez haiku?

Dzieci mają wrodzoną kreatywność, która jest niezbędna do tworzenia haiku. Potrafią natychmiast uchwycić obraz i opisać go na swój własny sposób, zamieniając go w utwór. Mają niesamowitą zdolność odkrywania małych rzeczy, za którymi nam dorosłym brakuje.

Dlatego należy ich zachęcać do obserwowania przyrody, wyobrażania sobie i opisywania tego, co widzą, co ich ekscytuje i zadziwia.

Po prostu ucząc je doświadczania chwili, obserwowania i przyswajania otaczającego ich środowiska za pomocą pięciu zmysłów, możemy stworzyć z naszymi dziećmi dużo zabawnych utworów poetyckich tego typu.

Oprócz ćwiczenia kreatywnego pisania i bycia wzbogacającym zajęciem, poprzez taką twórczość maluchy poprawią swoje umiejętności czytania i ekspresję oraz nauczą się słownictwa i metryk. Ale co najważniejsze, zasmakują w poezji.

Zalecenia dotyczące rozpoczęcia pisania takich utworów

  • Przeczytaj inne haiku. Jeśli nie znasz tego typu krótkiej poezji, zanim zaczniesz pisać, najlepiej poczytaj przykładowe utwory razem z naszymi dziećmi. W ten sposób będziemy mogli zobaczyć esencję, którą zawierają. Oczywiście powinieneś wybrać haiku zgodnie z ich wiekiem, aby mogli je zrozumieć.
  • Kontempluj wszystko wokół siebie. Chociaż możemy nie być tego świadomi, otaczające nas środowisko przekazuje emocje i wrażenia. Na przykład, czy kiedykolwiek zastanawiałeś się nad tym, co czujesz, gdy widzisz śnieg za oknami swojego domu? A kiedy widzisz zachód słońca w letnią noc lub ogromną chmurę ptaków? W każdym z nas za tym, co widzimy i przeżywamy, kryje się emocja, którą możemy uchwycić w haiku.
  • Powiedz coś. Pisanie takich utworów nie polega na łączeniu słów i tworzeniu rymów. Jeśli utwór nic nam nie mówi, to nie jest haiku. Musimy stworzyć bardzo krótką historię, która ma sens, a także nas porusza. Nie jest to łatwe zadanie, ponieważ mówiąc bardzo mało, musimy przekazać wiele znaczeń. Ale dzięki praktyce i wyobraźni dzieci stworzą bajeczne wiersze.

Kilka przykładów

Aby uzyskać bardziej ogólne pojęcie o tym, czym jest ta forma literacka, oto kilka przykładów znanych pisarzy.

“Bezksiężycowa noc.

Burza szaleje

gnąc stare cedry.”

-Matsuo Bashō-

“Motyl.

Zapamiętam na zawsze,

że to był robak.”

-Mario Benedetti-

Dziewczynka ubrana w staromodny kapelusz i sukienkę, pisząca piórem na papierze.

“Na piasku,

pisanie ptaków,

wspomnienia wiatru.”

-Octavio Paz-

“Wczoraj minęło,

dzisiaj minęło.

Wiosna odchodzi.”

-Yosa Buson-

Zalecenia dotyczące haiku pozwalające cieszyć się poezją z dziećmi

Teraz, gdy zobaczyliśmy, jak tworzyć haiku i jakie istnieją możliwości, zapraszamy Cię do ćwiczenia tego rodzaju poezji ze swoimi dziećmi. Na pewno wymyślą niesamowite wiersze, które Cię zaskoczą! Na co czekasz, aby wejść z dziećmi w ten poetycki świat?


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Hernández-Esquivel, C. E. (2017). Haiku: tradición poética de Japón. La Colmena, (73), 75-79.
  • Chamorro, F. M. (2017). Haiku. La vida y el espíritu de la poesía japonesa. Proyección: Teología y mundo actual, (266), 249-266.
  • Cid Lucas, F. y Criado López, I. (2012). “EL LENGUAJE ASEQUIBLE DEL HAIKU COMO ALICIENTE PARA SU EMPLEO EN EL AULA” en Observatorio de la Economía y la Sociedad del Japón.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.