Jedzenie w szkolnych stołówkach i wartości odżywcze

Jedzenie w szkolnych stołówkach powinno być zróżnicowane i zbilansowane. Co więcej, musi dostarczać dzieciom wszystkie składniki odżywcze, jakich potrzebują ich organizmy.

Jedzenie w szkolnych stołówkach przynajmniej jednego posiłku dziennie to codzienność uczniów w wielu krajach. Dlatego też szkoły stają przed ważnym zadaniem: muszą zapewnić swoim uczniom zdrowe i zbilansowane posiłki.

Edukacja żywieniowa

• Szkolna stołówka powinna krzewić w dzieciach zdrowe nawyki żywieniowe, postawy i sposób życia. Pierwsze lata życia odgrywają kluczową rolę w nauce dobrych nawyków żywieniowych, a implementacja odpowiednich sposobów odżywiania stanowi najważniejszy element tego procesu.
• Kolejna funkcja, jaką pełni szkolna stołówka, to zapoznawanie uczniów z różnorodnym menu. Odkrywanie nowych potraw, zauważanie różnic, rozumienie ich wartości odżywczej i nauka ich spożywania – oto cele edukacji żywieniowej. Poza tym jedzenie w towarzystwie znajomych zwiększa prawdopodobieństwo akceptacji nowych potraw.

  

• Kluczowy aspekt to nauczenie dzieci właściwej higieny. Zaliczamy do niej ogólną czystość, czystość dłoni, zębów, właściwe spożywanie pokarmów, itp. Poza tym dochodzą do tego dobre maniery: używanie sztućców, siedzenie prosto, właściwe przeżuwanie, używanie serwetki, czy nie mówienie z pełnymi ustami.

Wytyczne dla szkolnych stołówek

Zdrowe i zbilansowane menu to takie, które zaspokaja potrzeby energetyczne dzieci i dostarcza im odpowiednie wartości odżywcze. Tylko to pozwoli zadbać o ich zdrowie.

Zalecenia ogólne

• Jedzenie w szkolnych stołówkach powinno zapewniać właściwą liczbę kalorii, dopasowaną do wieku i aktywności fizycznej uczniów. Posiłki powinny pokrywać 30-35% dziennego zapotrzebowania energetycznego.
• 50-55% kalorii w menu powinno pochodzić z węglowodanów (warzyw, owoców, chleba, makaronów, ryżu, itp.).
• Tłuszcze nie powinny przekraczać 30% dziennego zapotrzebowania przy niedużym udziale tłuszczy nasyconych i trans.

  

• Proteiny powinny stanowić od 10 do 15% kalorii w menu. W ich skład wchodzą białka pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, z naciskiem na spożycie warzyw strączkowych.
• Posiłki, które dzieci spożywają w szkolnej stołówce, powinny pokrywać dzienne zapotrzebowanie na witaminy i minerały. Planowanie posiłków powinno uwzględniać właściwe dawki mikroskładników i minerałów na przestrzeni dwóch tygodni.

Zalecenia szczegółowe

• Główne danie powinno składać się z warzyw strączkowych, warzyw, makaronu lub ryżu z dodatkiem mięsa, ryby lub jajek. Do tego powinno serwować się dodatek w formie warzyw.
• Deser to owoc lub jogurt.
• Planując posiłki stołówki powinny wystrzegać się monotonii. Posiłki nie powinny powtarzać się częściej niż co dwa tygodnie.
• Dzieci powinny spożywać co najmniej 5 porcji owoców, warzyw i warzyw liściastych w ciągu dnia. Najlepiej jest dołączać świeże i gotowane warzywa do dania głównego. Warto, by stołówki stawiały na zupy i gulasze lub potrawki, w których znajduje się dużo warzyw, ziemniaków, warzyw zielonych, warzyw strączkowych i pełnoziarnistych zbóż.
• Ryby powinny być spożywane częściej niż mięso. Polecane są zarówno ryby słodkowodne, jak i morskie.
• Najlepiej, aby chleb był pełnoziarnisty.
• W menu szkolnej stołówki nie ma miejsca na gotowe potrawy oraz dania smażone w głębokim tłuszczu, jak również gotowe słodycze i ciastka.
• Bardzo dużą rolę odgrywa spożywanie świeżych, sezonowych pokarmów, których nie poddano nadmiernej obróbce.
• Szkoły powinny dopasowywać menu do pory roku.
• Warto, aby rodzice otrzymali kopię menu, z uwzględnieniem sposobu przygotowania oraz składu przystawek i deserów.

Menu oferowane przez szkolną stołówkę powinno spełniać minimalne standardy dotyczące kompozycji i jakości. Poza tym powinny znaleźć się w nim tradycyjne i regionalne potrawy z mnóstwem świeżych i miejscowych owoców oraz warzyw.