Komunikacja w rodzinie - czy wiesz, dlaczego jest tak ważna?
Niewątpliwie poprawna komunikacja i zachęcanie do swobodnej wymiany opinii w rodzinie, przynosi wiele korzyści. Każdy członek rodziny jest przecież nadawcą oraz odbiorcą wielu wiadomości dziennie.
Pamiętajmy, że znaczenie komunikacyjne mają nie tylko słowa (komunikaty werbalne), lecz również wszelkie zachowania, miny, gesty, czyny oraz wiadomości pisemne (komunikaty niewerbalne). Dowiedz się, jak wzmocnić więzi rodzinne oraz poprawić relacje międzyludzkie!
Dlaczego komunikacja w rodzinie jest tak ważna?
Komunikacja rodzinna pomaga stworzyć i utrzymać emocjonalnie efektywne środowisko domowe. Zachęca również wszystkich członków do wyrażania swoich emocji, uczuć i obaw w zdrowy i naturalny sposób.
Komunikacja w rodzinie jest synonimem dobrego samopoczucia, współżycia, humoru i relacji domowych.
Prawdopodobnie większość konfliktów i problemów, które pojawiają się między członkami rodziny, jest spowodowanych nieporozumieniami lub brakiem odpowiedniej komunikacji. Jeśli otwarte linie komunikacyjne nie zostaną utrzymane, członkowie rodziny nie będą mieli pewności i odwagi, aby wyrazić siebie.
W takiej sytuacji nieporozumienia, sprzeczki i starcia będą bardziej powszechne. Rodzina, której uda się nawiązać dobrą, efektywną komunikację emocjonalną w domu, będzie w stanie rozwiązywać konflikty w bardziej efektywny, zdrowy i nieszkodliwy sposób.
Ponadto poprawią się także inne relacje międzyludzkie, ponieważ członkowie rodziny poczują się wspierani i rozumiani przez siebie nawzajem. To pozwoli im też na efektywniejsze komunikowanie się poza domem.
Komunikacja w rodzinie – jakie ma znaczenie?
Jednak stworzenie sprzyjającego szczerej rozmowie środowiska w domu może być skomplikowane, ponieważ każdy członek rodziny przejawia inny styl komunikacji lub ma inny charakter.
Biorąc te zmienne pod uwagę, zastanówmy się jaki jest najlepszy sposób komunikacji w rodzinie.
Jak ludzie się komunikują między sobą?
Aby osiągnąć zdrową komunikację w domu, ważne jest, aby znać różne podtawowe style komunikacji. Te style wypowiedzi są podzielone na trzy typy: asertywny, pasywny i agresywny.
- Asertywny styl. Psycholog Carlos J. Van-der Hofstadt i ekonomista José María Gómez twierdzą, że osoby komunikujące się tym stylem potrafią wyrażać swoje uczucia, pomysły i opinie, jednocześnie broniąc swoich praw i szanując prawa innych uczestników rozmowy. Innymi słowy, osoba asertywna wypowiada się właściwie, nie atakując innych, szukając negocjacji. Osoby komunikujące w sposób asertywny transmitują własne myśli, opinie i przekonania w otwarty, szczery sposób nienaruszający praw innych osób. Zachowanie asertywne jest lepszą alternatywą dla agresji, kiedy naruszamy prawa innych osób oraz nadmiernej uległości, kiedy naruszamy własne poczucie własnej wartości.
„Jedynym zdrowym stylem komunikacji jest asertywna komunikacja”.
–Jim Rohn–
- Styl pasywny. Według Van-Der Hofstadt i Gómez główną cechą tego stylu jest to, że dana osoba dba tylko o zadowolenie innych. Innymi słowy, osoby bierne nie bronią swoich praw i swojego zdania. Nadmiernie dbają o zadowolenie i akceptację swoich znajomych, pracowników czy szefów. Ich celem jest unikanie potencjalnych konfliktów i starć. W rezultacie bierni ludzie często nie dostają tego, czego chcą, co powoduje u nich frustrację, niepewność, a nawet tłumioną złość.
Problemem pasywnego stylu komunikacji jest niewyrażanie szczerych uczuć, myśli i przekonań, co pozwala innym “chodzić ci po głowie”. Może również oznaczać wyrażanie myśli i uczuć w przepraszający, mało wyrazisty i uległy sposób tak, że inni mogą z łatwością zignorować twoje opinie
- Styl agresywny. Po przeciwnej stronie stylu biernego znajduje się agresywny. Ludzie o takim właśnie stylu komunikacji nie szanują praw, uczuć i interesów innych. Oznacza to, że zależy im tylko na obronie swoich praw, bez względu na wszystko i trudno jest im zmienić zdanie i zobaczyć punkt widzenia innych ludzi. Często wybierają kłótnię i obrażanie innych od spokojnej rozmowy.
Problemem agresywnego stylu rozmowy jest ciągłe bronienie swojej opinii za wszelką cenę. Osoby te mają tendencję do przyznawania sobie zbyt wielu praw, wyrażania emocji oraz przekonań w sposób, który zazwyczaj jest niewłaściwy. Niestety prowadzi to do naruszania praw innych osób i często odbiera im prawo do głosu.
Zastanów się jak ty i członkowie twojej rodziny wyrażacie swoje zdanie.
W związku z tym wiedza, jak rozwijać asertywne umiejętności komunikowania się z członkami rodziny, jest bardzo przydatna.
Niektóre formy zachowań asertywnych polegają na umiejętności mówienia „nie”, akceptowaniu krytyki, jeśli uważasz, że jest ona poprawna i adekwatna, lub konfrontowaniu się z nią w inny sposób, przyjmowaniu komplementów i pochwał bez wyrażania fałszywej skromności.
Jak osiągnąć dobrą komunikację w rodzinie?
Często rozmawiaj ze swoją rodziną
W dzisiejszych czasach, znalezienie wolnego czasu do spędzenia z rodziną staje się coraz trudniejsze. Jednak nie powinniśmy traktować czasu z rodziną jako „czasu wolnego” i zamknąć się za drzwiami swojego pokoju.
Zamiast tego, warto traktować to jako odpowiedzialność, czyniąc z tego część swojego codziennego życia. Możecie zaplanować wspólne obejrzenie i przedyskutowanie filmu. Wypytaj członków rodziny o ich zainteresowania, pasje czy pracę – na pewno dowiesz się o nich czegoś nowego.
Komunikacja – jak ją umocnić w twojej rodzinie?
Na przykład, warto postawić sobie za cel poświęcenie określonej pory dnia na rozmowę z dziećmi, na przykład godzinę przed snem. Przeczytajcie razem rozdział w książce i wspólnie przedyskutujcie wydarzenia z całego dnia. Ze starszymi dziećmi warto wybrać się na kawę lub weekendową pizzę.
Skoncentruj się na swoich mocnych stronach i odkryj pozytywne aspekty całej rodziny
Według specjalistów ds. rozwoju społecznego: Ricka Petersona i Stephena Greena, odnoszące sukcesy i zdrowe rodziny dokonują okresowej inwentaryzacji swoich mocnych i słabych stron. Warto zorganizować rodzinne spotkanie całą rodziną i porozmawiać o tym, co robicie dobrze, a co nie.
Po znalezieniu słabszych punktów, ustalcie jakie należy podjąć kroki w celu poprawy środowiska rodzinnego.
Okaż zainteresowanie i szacunek każdemu z członków rodziny
Na początek pamiętaj, że trzeba uważnie słuchać, zwłaszcza gdy komunikujesz się z własną rodziną. Rozmowa wymaga dołożenia wszelkich starań, aby zrozumieć punkt widzenia drugiej osoby oraz rozpoznać i szanować jej punkt widzenia.
Dzieje się tak zwłaszcza, gdy rozmawiasz z kimś z innego pokolenia – dużo młodszym lub dużo starszym. Ich podejście do komunikacji może być zupełnie inne od twojego.
Jednak jednym z kluczy do utrzymania zdrowego środowiska rodzinnego jest okazanie zainteresowania swoimi bliskimi. Kiedy zwracasz uwagę na troski i życzenia członka rodziny, okazujesz mu, że na prawdę ci zależy. To sprawia, że osoba ta poczuje się doceniona i dostrzeżona.
Style komunikacji w rodzinie – podsumowanie
Pamiętaj, że dążenie do dobrej komunikacji we własnej rodzinie niesie za sobą wiele korzyści. Na przykład, pomaga poprawić relacje międzypokoleniowe. Ponadto, sprawia, że członkowie rodziny bardziej sobie ufają oraz zwiększa poczucie własnej wartości i satysfakcję każdego członka rodziny.
Co więcej, minimalizuje konflikty i sprawia, że wspólne spędzanie czasu oraz świąt staje się o wiele przyjemniejsze!
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Hofstadt, C.J. y Gómez, J.M. (2006). Competencias y habilidades profesionales para universitarios. Ediciones Díaz de Santos. Madrid: España.
-
Rodríguez, J., Rubio, C., Olaya, E., Gonzales, A., & Balanta, A. (2013). La comunicación en familia. Universidad de España. https://www.academia.edu/download/47384506/comunicacion_en_familia.pdf
- Peterson, R. y Green, S. (2009). Families First-Keys to Successful Family Functioning: Communication. VCE Publications. 350-092. Recuperado de: https://www.pubs.ext.vt.edu/350/350-092/350-092.html
- Romagnoli, C., Morales, F., & Kuzmanic, V. (2015). Para lograr una buena comunicación con los hijos. Ficha VALORAS actualizada de la 1ª Edición año 2006. https://www.dsmorus.cl/images/2019/Documentos/Para-lograr-una-buena-comunicacion.pdf