Dziecięcy niepokój – jak mu zaradzić? Oto 6 wskazówek!

To nieprawda, że dzieci są zawsze szczęśliwe i nigdy niczym się nie martwią. Niepokoje i lęki są wśród nich częste. Dowiedz się jak pomóc dziecku, które cierpi z powodu niepokoju!
Dziecięcy niepokój – jak mu zaradzić? Oto 6 wskazówek!
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 04 listopada, 2018

Dziecięcy niepokój jest zjawiskiem dużo bardziej powszechnym, niż może Ci się wydawać. Ze względu na powszechność, tym bardziej należy koniecznie mu zapobiegać, a jeśli już się pojawi – diagnozować go odpowiednio wcześnie.

Większość osób uważa, że dzieci są zawsze szczęśliwe i zadowolone. Że niczym się nie martwią, bo “przecież nie mają powodów do zmartwień”. To nieprawda. Dziecięcy niepokój dotyczy bardzo wielu maluchów. Według statystyk, nawet co piąte dziecko cierpi z powodów różnych form lęku i niepokoju.

Dziecięcy niepokój: przyczyny

Stany lękowe i niepokoje dzielą się na różne typy, w zależności od źródła. Posiadanie podstawowej wiedzy o tego typu problemach pomoże Ci wesprzeć skutecznie dziecko.

Opiekunowie powinni zapewnić dzieciom wszystkie narzędzia niezbędne do tego, by maluch mógł wyrazić swoje emocje w zdrowy sposób.

Dziecięcy niepokój ma różne źródła, zależne często od wieku maluszka. Oto lista podstawowych powodów dziecięcych lęków:

  • Krzywda fizyczna lub psychiczna
  • Konflikt pomiędzy rodzicami
  • Nagłe porzucenie przez rodzica
  • Traumatyczne przeżycia różnego rodzaju
  • Trudności finansowe w rodzinie
  • Nadmiar odpowiedzialności i obowiązków
  • Nagłe, niezapowiedziane dziecku zmiany w codziennym trybie życia takie jak zmiana miejsca zamieszkania, przyjście na świat potomstwa czy śmierć bliskiej osoby
  • Brak usystematyzowanego trybu życia i określonego, uporządkowanego rytmu dnia. Do tej kategorii zaliczamy także brak stałej pory snu i posiłków.
Zaobserwowanie lęków dziecka i znalezienie rozwiązania problemu należy do rodziców.
  • Brak kontaktu z jednym lub z obojgiem rodziców
  • Trudne sytuacje w szkole czy przedszkolu
  • Brak jasno wyznaczonych granic
  • Brak aktywności fizycznej
  • Spożywanie nadmiernych ilości cukru
  • Znaczne zmęczenie spowodowane nadmiarem codziennych obowiązków i zajęć
  • Brak pewności siebie i poczucia własnej wartości
  • Niepokój o możliwe rozejście się rodziców
  • Lęk separacyjny

Rodzice lub opiekunowie są odpowiedzialni za określenie przyczyn powodujących dziecięcy niepokój. Do nich także należy znalezienie rozwiązania.

Jak pomóc dziecku zwalczyć niepokój?

1. Nie wpadaj w poczucie winy

Kiedy dzieci cierpią z powodu niepokoju, rodzice bardzo często sami popadają w stan zaniepokojenia. Być może brzmi to absurdalnie, ale tak właśnie się dzieje. Co więcej, wielu rodziców po zauważeniu problemów z niepokojem i lękiem u dzieci zaczyna poddawać się poczuciu winy.

Poczucie winy nie pomoże ani Tobie, ani dziecku, a więc najlepiej po prostu go unikać i nie poddawać się mu jeśli się pojawi. Jeśli będziecie działać pod wpływem poczucia winy, możecie podjąć nieodpowiednie decyzje. Odróżnijcie odpowiedzialność od winy i zacznijcie podejmować skuteczne działania by pomóc dziecku.

2. Rozmawiaj

Być może to oczywiste, ale jednak nie wszyscy rodzice rozmawiają z dziećmi. Pozwolenie maluchowi na to, by się po prostu wygadał jest kluczowe. Posłuchajcie uważnie co ma do powiedzenia. To pomoże Wam zrozumieć uczucia dziecka i stan jego umysłu.

Nie zmuszajcie jednak dziecka do rozmowy, ponieważ naciski najprawdopodobniej przyniosą efekt odwrotny do zamierzonego. Nie musisz wygłaszać kazań ani mówić dziecku co należy zrobić. Po prostu łagodnie ale wyraźnie daj mu znać, że jesteś gotowa go posłuchać i że rozmowa na pewno pomoże.

Rodzice muszą po prostu zbudować z dziećmi wieź która sprawi, że maluch poczuje się bezpiecznie i będzie wiedział, że może przyjść do opiekunów z każdym problemem.

“Opiekunowie powinni zapewnić dzieciom wszystkie narzędzia niezbędne do tego, by maluch mógł wyrazić swoje emocje w zdrowy sposób.”

3. Dawaj dziecku dobry przykład

Dzieci uczą się radzić sobie ze swoimi emocjami poprzez obserwowanie rodziców i naśladowanie ich. Dlatego właśnie powinniście być dla malucha wzorami do naśladowania. Jako rodzice musimy radzić sobie ze stresującymi sytuacjami w taki sposób, w jaki chcielibyśmy by radziły sobie z nimi nasze dzieci.

4. Zwróć uwagę na dietę

Dziecięcy niepokój może być wynikiem nieodpowiedniej diety. Zwłaszcza spożywanie nadmiernych ilości cukru może znacząco wpłynąć na zachowanie dziecka. Maluchy mają naturalnie ogromne pokłady energii. Jeśli ich organizmy dostaną zbyt dużo cukru, dzieci tracą panowanie nad swoim zachowaniem.

Dziecko może też po prostu nie mieć miejsca, czasu ani okazji do wykorzystania swojej nadmiernej energii. Zadbaj więc o zarezerwowanie czasu i miejsca na zabawę oraz o jakość tej zabawy.

Winowajcą problemów związanych z niepokojem może być cukier.

5. Nie wymagaj od dziecka zbyt wiele

Rodzice muszą pamiętać o tym, że ich dzieci nie są i nie będą idealne. Koniecznie dawajcie dziecku znać, że kochacie je i będziecie je kochali niezależnie od błędów, jakie popełni.

Zbyt wymagający rodzice wywierają na dziecko silną presję. Typowy, powszechny kontekst w którym opiekunowie wymagają od dzieci zbyt wiele to wyniki w nauce.

Podobnie bywa ze sportem. Dzieci które czują, że muszą być idealne i najlepsze w tym co robią, cierpią z powodu rosnącego niepokoju, nigdy nie czują bowiem, że są wystarczająco dobre i że spełniają już oczekiwania rodziców.

6. Kochaj

Jak zapewnić dziecku narzędzia emocjonalne i mentalne do poradzenia sobie z wymagającymi sytuacjami? Abyśmy byli w stanie zmierzyć się ze stresem i tym, co go powoduje, musimy najpierw wiedzieć, że damy sobie radę, że poradzenie sobie w tej sytuacji jest możliwe. Ta kwestia jest bezpośrednio związana z samooceną.

Aby dziecko miało pewność siebie, musi czuć bezwarunkową miłość rodziców. Rodzice nie powinni okazywać dziecku miłości, uwagi i docenienia wyłącznie wtedy, kiedy maluch coś osiągnie i spełni ich oczekiwania.

Musimy okazywać dzieciom miłość cały czas i spędzać razem jak najwięcej chwil. Dzięki temu wytworzy się silna, głęboka wieź a dzieci będą czuły i wiedziały, że są dla nas ważne.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bragado, C., Bersabé, R., & Carrasco, I. (1999). Factores de riesgo para los trastornos conductuales, de ansiedad, depresivos y de eliminación en niños y adolescentes. Psicothema, 11(4). https://www.redalyc.org/html/727/72711415/
  • Cárdenas, E. M., Feria, M., Palacios, L., & de la Peña, F. (2010). Guía clínica para los trastornos de ansiedad en niños y adolescentes. México: Instituto Nacional de Psiquiatria Ramón de la Fuente Muñiz.
  • Fernandez, L. E. (2009). Ansiedad infantil e implicación de los padres: una revisión. Behavioral Psychology/Psicologia Conductual, 17(1), 67-88. https://go.galegroup.com/ps/anonymous?id=GALE%7CA226571530&sid=googleScholar&v=2.1&it=r&linkaccess=abs&issn=11329483&p=AONE&sw=w
  • Reynolds, C. R., & Richmond, B. O. (1997). Escala de ansiedad manifiesta en niños (revisada). El Manual Moderno.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.