Mam autyzm, ale mimo tego potrafię się uczyć

Autyzm to stan, który wpływa na interakcje społeczne i elastyczność psychologiczną zmagających się z nim dzieci. Jednak przy wczesnej i odpowiedniej opiece mogą one się w pełni uczyć i rozwijać.
Mam autyzm, ale mimo tego potrafię się uczyć
Elena Sanz Martín

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz Martín.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Autyzm to stan, który wpływa na interakcje społeczne i elastyczność psychologiczną zmagających się z nim dzieci. Jednak przy wczesnej i odpowiedniej opiece mogą one się w pełni uczyć i rozwijać.

Co roku 2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości Autyzmu, aby ludzie byli bardziej świadomi tej choroby i walczyli o prawa tych, którzy na nią cierpią. W tym roku – pod hasłem „Mogę się uczyć. Mogę pracować” – celem jest poprawa dostępu tych osób do wysokiej jakości edukacji i godnego zatrudnienia, bo piętno choroby wciąż ogranicza ich rozwój.

Dlatego bądźmy wspólnym głosem tych wszystkich maluchów: „Mam autyzm, ale potrafię się uczyć”.

Dość często, z powodu braku wiedzy, ludzie mają błędne przekonanie na temat tego zaburzenia. Testy na inteligencję, których zwykle używają eksperci, tak naprawdę nie wychwytują ukrytych zdolności osób autystycznych.

Oczywiście musimy wziąć pod uwagę, że autyzm to bardzo niejednorodny stan, więc nie można zbytnio generalizować. Jednak wszystkie dzieci z autyzmem mają swoje mocne strony i umiejętności, z pewnością też wszystkie potrafią się uczyć.

Czym w ogóle jest autyzm?

Autyzm jest stanem neurologicznym i rozwojowym, który zaczyna objawiać się w dzieciństwie i towarzyszy danej osobie przez całe życie. Wpływa głównie na interakcje społeczne oraz elastyczność w myśleniu i zachowaniu.

Dziecko się bawi

Jednak istnieje ogromna zmienność wśród osób cierpiących na tę chorobę. Dlatego powstał termin „zaburzenie ze spektrum autyzmu”, odnoszący się do całości, a nie konkretnej kategorii. W większym lub mniejszym stopniu większość ludzi potrafi rozpoznać główne cechy autyzmu, takie jak:

  • Brak zainteresowania interakcjami społecznymi oraz trudności w ich inicjowaniu i utrzymywaniu.
  • Niechęć do utrzymywania kontaktu wzrokowego i problemy z postrzeganiem oraz zrozumieniem stanów psychicznych innych ludzi.
  • Powtarzające się zachowania, ograniczone zainteresowania, nadmierna sztywność i przywiązanie do rutyny.
  • Problemy z integracją sensoryczną, cierpienie z powodu głośnych dźwięków, jasnego światła lub tłumu.

Z powodu wszystkich tych czynników dzieci z autyzmem mają poważne problemy z integracją w szkole i w społeczeństwie. Często wydaje się, że nie są w stanie się uczyć, ponieważ nie uczą się w taki sam sposób jak inni uczniowie. Jednak te dzieci mają także swoje mocne strony:

  • Przywiązują dużą wagę do szczegółów i bardzo logiczne myślenie.
  • Często wykazują duże zainteresowanie konkretną dziedziną, dogłębnie ją studiując, gromadząc na jej temat ogromną wiedzę i często stając się w niej bardzo kompetentnymi.
  • Bardzo często myślą w sposób niezależny, co pozwala im uzyskać nowe i niepowtarzalne perspektywy.
  • Doświadczają trudności w przetwarzaniu informacji werbalnie lub dźwiękowo, ale dobrze funkcjonują w oparciu o przetwarzanie wizualne (na podstawie obrazów lub nagrań wideo).

Mam autyzm, ale potrafię się uczyć

Dzieci z autyzmem są zdolne do nauki i cieszenia się pełnym oraz godnym życiem. Aby to zrobić, konieczne jest jak najszybsze postawienie właściwej diagnozy. Umożliwi to takim dzieciom wczesny dostęp do wysokiej jakości opieki.

Smutne dziecko

Dzieci, które zaczynają otrzymywać pomoc w młodym wieku, mogą zrobić wielkie postępy. Odpowiednie procedury mają zwykle na celu poprawę ich umiejętności oraz zdolności społecznych, jak również ułatwienie adaptacji do środowiska edukacyjnego.

Będzie także potrzebna zindywidualizowana ocena, aby poznać mocne strony dziecka.

Procedury medyczne

Jeśli dziecko lepiej radzi sobie z przetwarzaniem wizualnym, bardzo korzystne będzie wykorzystywanie instrukcji opartej o obrazki gdzie tylko będzie to możliwe.

Ponadto jeśli dzieci wykazują wyraźne zainteresowanie czytaniem, może to służyć jako punkt wyjścia do nawiązania więzi zaufania i zbliżenia ich do rówieśników poprzez aktywność, którą lubią i w której czują się komfortowo.

Musimy zapewnić im środowisko, w którym czują się pewnie, odpowiednie do ich priorytetów i potrzeb. Ważne jest, aby grupy lekcyjne nie były zbyt duże i aby dzieci otrzymywały wystarczającą i odpowiednią uwagę ze strony nauczycieli. Nauczyciele muszą także stawiać im wyzwania zgodnie z ich umiejętnościami.

Jeśli zażądamy od takich dzieci pewnych osiągnięć, mogą poczuć się przytłoczone i sfrustrowane. Jeśli jednak zapewnimy im zbyt silne wsparcie, to ograniczymy ich autonomiczny rozwój. Wszystko polega więc na znalezieniu równowagi.

Empatia, pozytywne wzmocnienie, konsekwencja i wczesna interwencja znacznie poprawią naukę takich dzieci. Rodziny, specjaliści ds. zdrowia i edukacji muszą połączyć siły, aby zaoferować im dostęp do zróżnicowanej i dostosowanej edukacji, która pozwoli im w pełni rozwinąć ich potencjał maskowany przez autyzm.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Dawson, M., Soulières, I., Ann Gernsbacher, M., & Mottron, L. (2007). The level and nature of autistic intelligence. Psychological science18(8), 657-662.
  • Millá, M. G., & Mulas, F. (2009). Atención temprana y programas de intervención específica en el trastorno del espectro autista. Rev neurol48(Supl 2), S47-52.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.