Zespół hiperstymulacji jajników – kompendium wiedzy na jego temat
Podczas cyklu menstruacyjnego organizm kobiety zazwyczaj uwalnia komórkę jajową. Dzieje się to raz w miesiącu. Natomiast kobiety mające trudności z zajściem w ciążę korzystają często z terapii hormonalnej, która stymuluje uwalnianie komórki jajowej. Takie terapie mogą jednakże wywoływać zespół hiperstymulacji jajników.
Leczenie hormonalne w niepłodności stosuje się, aby organizm kobiety uwalniał więcej jajeczek w ciągu cyklu. Dzięki temu kobieta ma większe szanse na zajście w ciążę, ponieważ zapłodnienie jest możliwe częściej.
Z punktu widzenia płodności, takie działanie jest skuteczne. Ale skutkiem ubocznym bywa zespół hiperstymulacji jajników. Może on prowadzić do zaburzeń w obrębie naczyń krwionośnych. Tę grupę problemów wykrywa się właśnie u kobiet korzystających z farmakologicznych metod leczenia niepłodności.
Zespół hiperstymulacji jajników to rodzaj komplikacji, która polega na niestandardowej reakcji organizmu na stymulację. Można podzielić zespół na odmianę łagodną, umiarkowaną i ostrą. Najtrudniejsze przypadki są rzadkie, ale mogą prowadzić nawet do zakrzepicy i śmierci.
Zespół hiperstymulacji jajników: objawy
Kiedy u pacjentki rozwija się zespół hiperstymulacji jajników, symptomy zależeć będą od powagi tych komplikacji.
Poniżej zamieściliśmy listę typowych objawów z podziałem na ostrość schorzenia. Taka lista pomoże Ci zidentyfikować stan powikłań według stadium.
Przypadki łagodne
- Ból w okolicy podbrzusza
- Opuchlizna
- Przybieranie na wadze
Przypadki o umiarkowanym nasileniu
- Obniżona sprawność układu moczowego – rzadsze oddawanie moczu
- Opuchlizna i dość silny ból w podbrzuszu
- Trudności z oddychaniem
Ostry zespół hiperstymulacji jajników
- Ostry ból będący efektem skrętu jajników
- Poronienie
- Utrzymujące się torbiele ciałka żółtego
- Anemia
- Wodobrzusze
- Nudności
- Zaburzenia pracy wątroby
- Płyn w jamie opłucnej
Czynniki nasilające zespół hiperstymulacji jajników
Wiele czynników może wpłynąć na pogorszenie sytuacji. Ryzyko wystąpienia zespołu może być podwyższone zależnie od cech typowych dla danej pacjentki. Przedyskutujemy kilka kwestii, które pomogą Ci uzyskać pełen pogląd sytuacji gdy będziesz rozważała leczenie niepłodności.
- Niska masa ciała. Kobiety o szczupłej sylwetce częściej doświadczają komplikacji związanych z zespołem hiperstymulacji jajników.
- Wiek. Zespół hiperstymulacji jajników występuje u kobiet przed 30-35 rokiem życia częściej niż u pacjentek starszych. Prawdopodobnie ma to związek z większą koncentracją receptorów hCG, czyli ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej. To powoduje silniejszą reakcję na terapię stymulującą jajniki.
- Podwyższony poziom estrogenu. Jeśli w Twojej krwi wykryto wysokie stężenie estrogenu podczas terapii stymulującej działanie jajników, kontynuowanie jej może okazać się ryzykowne. Jest to szczególnie niebezpieczne jeżeli poziom tego hormonu wzrasta do stężenia przekraczającego 75% normy w ciągu 24 godzin.
- Zespół wielotorbielowatych jajników. To schorzenie które sprawia, że na jajnikach znajduje się wiele cyst. Przeprowadzenie terapii stymulującej może wywołać gwałtowną reakcję.
Leczenie zespołu hiperstymulacji jajników
Większość łagodnych przypadków nie wymaga leczenia. Nieznacznie zawyżona stymulacja może zwiększyć szanse zajścia w ciążę. Mimo to, zaleca się leczenie nieprzyjemnych objawów. To szczególnie ważne w przypadkach ostrych powikłań. W ten sposób unikniesz dalszych komplikacji.
Oto co można zrobić aby złagodzić objawy związane z zespołem hiperstymulacji jajników:
- Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę, powinna być pod ścisłą kontrolą lekarską. Objawy mogą się pogorszyć. Mogą też minąć dopiero po upływie wielu tygodni. Kontrola medyczna sprawi, że nie dojdzie do pogorszenia sytuacji.
- Odpoczywaj i trzymaj nogi nieco podniesione. To pomoże Twojemu organizmowi w regulacji gospodarki wodnej. Możesz od czasu do czasu wykonać łagodne ćwiczenia, ale unikaj intensywnego treningu.
- Ogranicz współżycie seksualne. Może ono mieć wpływ na jajniki. Stosunek może nawet prowadzić do skrętu jajników lub ich uszkodzenia.
- Pij dużo wody, czyli co najmniej 10-12 szklanek dziennie. Możesz zamienić wodę na napoje nawadniające.
- Unikaj alkoholu i kawy oraz innych napojów zawierających kofeinę.
- Aby poradzić sobie z dolegliwościami, możesz brać tabletki przeciwbólowe. Szczególnie zaleca się paracetamol.
- Upewnij się, że nie przybierasz na wadze. Przybieranie na wadze w tempie więcej niż 1 kg tygodniowo może mieć poważne konsekwencje.
- Cały czas miej kontakt z lekarzem. Dzięki temu zapewnisz sobie skuteczność terapii.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Sociedad Española de Ginecología y Obstetricia. Prevención y manejo del síndrome de hiperestimulación ovárica (2017). Prog Obstet Ginecol 2018;61(4):410-416.
- Saavedra, J. Síndrome de hiperestimulación ovárica: clasificación, fisiopatología y manejo. Revisión del tema. Revista colombiana de obstetricia y ginecología. 2002. 53: (3), 1-16.
