Odruch szyjny i jego znaczenie w rozwoju dziecka

Odruchy dziecka to bezwolne, zautomatyzowane odpowiedzi na różne bodźce. Jeden z nich to odruch szyjny.

Wiedza o tym, czym jest odruch szyjny pozwoli Ci zrozumieć każdą postawę ciała i reakcję dziecka.

Jedna z pierwszych rzeczy, na której koncentrują się pediatrzy po narodzinach dziecka, to odruchy dziecka. Kontrola, jaką maluch ma nad własnym ciałem, zależy od jego umiejętności dopasowywania się do otaczającego go środowiska.

Te zautomatyzowane odpowiedzi można podzielić na dwa rodzaje: odruchy pierwotne i wtórne. Odruch szyjny to jeden z najważniejszych odruchów pierwotnych dziecka.

Na czym polega odruch szyjny?

Odruch szyjny, znany także jako odruch toniczny szyjny, można zaobserwować, gdy zrelaksowane dziecko obraca twarz na bok wyciągając jednocześnie rękę. Druga ręka pozostaje zgięta w łokciu, przypominając postawę obronną. Pediatrzy nazywają takie ułożenie ciała pozycją szermierza.

Kiedy dziecko wykonuje ten odruch, ręka znajdująca się po tej stronie, w którą patrzy dziecko, będzie wyciągnięta, a dłoń pozostanie otwarta.

W ręce, która jest zgięta, dziecko zaciśnie dłoń w pięść. Ten odruch bezwarunkowy można zaobserwować po obu stronach ciała dziecka.

Rodzaje odruchów szyjnych

Istnieją dwa rodzaje odruchów szyjnych:

• Odruch asymetryczny: Polega na tym, że dziecko obraca głowę w jedną stronę i natychmiast wyciąga rękę w tą samą stronę. Wskazuje na poprawny rozwój koordynacji ręka-oko.
• Odruch symetryczny: Ten odruch pojawia się wraz z rozwojem dziecka i zanika między ósmym a jedenastym miesiącem życia. Jest zapowiedzą raczkowania i pozwala dziecku zmierzyć się z umiejętnością kontrolowania skutków grawitacji.

Cechy charakterystyczne odruchu szyjnego

Oto główne cechy tego odruchu pierwotnego:

• Jest uznawany za odruch pomostowy. Oznacza to, że dziecko się z nim nie rodzi, ale go rozwija.
• Stanowi rezultat innych odruchów i jest kluczem do raczkowania oraz koncentrowania wzorku.
• Znacząco zwiększa objętość mięśni dziecka. To z kolei wspomaga koordynację ręka-oko.
• Można go zaobserwować, gdy dziecko ustawi się na rękach i kolanach próbując złapać równowagę.
• Zanika w okolicy szóstego miesiąca życia.

Trudności z odpowiednią integracją tego odruchu mogą prowadzić do problemów w rozwoju umiejętności motorycznych dziecka, lateralizacji i widzenia.

Właśnie dlatego należy pozwalać dziecku go wykonywać i nie przyspieszać procesu raczkowania oraz chodzenia.

Zalety odruchu szyjnego

Jedna z najważniejszych zalet odruchu szyjnego to przygotowanie do raczkowania. Oto inne zalety:

• Wspomaga poruszanie kończyn z rozmachem, co jest ważne przy raczkowaniu.
• Poprawia umięśnienie w okolicach pleców i szyi.
• Stymuluje przyzwyczajenie się do siły grawitacji, pomaga podnosić ciało na rękach i kolanach.
• Umożliwia wykonywanie oddzielnych ruchów.
• Wspomaga rozwój koncentracji i widzenia oraz połączenia tych dwóch czynności.
• Promuje utrzymywanie dobrej postawy ciała podczas siedzenia, bo daje możliwość poruszania rękoma.

Odruch szyjny jest kluczowy u niemowląt i zaczyna zanikać, gdy dzieci zaczynają chodzić.

Oznaki świadczące o tym, że odruch szyjny jest nadal aktywny

Jedna z głównych funkcji odruchów, a zwłaszcza odruchu szyjnego, to umożliwienie rozwoju wzorów zachowań adekwatnych do wieku dziecka.

Jeśli odruch jest nadal aktywny, oznacza to, że system nerwowy dziecka nadal nie jest do końca rozwinięty. To z kolei wywiera wpływ na rozwój innych zachowań.

Oto oznaki świadczące o aktywności odruchu szyjnego:

• Zła postawa ciała podczas siedzenia. Dziecko zazwyczaj podpiera się o przód krzesła.
• U dziecka może zostać zdiagnozowany zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD).
• Ogólna słabość rąk i nóg.
• Brak koordynacji podczas raczkowania.
• Hipotonia mięśni, a w rezultacie problemy z widzeniem, koncentracją i precyzją.
• Dysleksja lub trudności z nauką czytania i pisania.

Podsumowując, odruch szyjny jest kluczowy dla rozwoju dziecka.

Pomóż przejść maluszkowi przez wszystkie etapy rozwoju otaczając go miłością i czułością. Powinnaś również znać każdy aspekt jego rozwoju, aby w razie konieczności być w stanie podjąć odpowiednie kroki, by pomóc dziecku.