Krzywica - niedobór witaminy D u dzieci

Krzywica nóg to ciężka i nieodwracalna choroba wynikająca z niedoboru witaminy D. Dowiedz się jakie są jej objawy i jak jej zapobiegać u dzieci.
Krzywica - niedobór witaminy D u dzieci
Sara Viruega Encinas

Napisane i zweryfikowane przez farmaceutka Sara Viruega Encinas.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Krzywica powoduje zmiany w układzie kostnym i ciężkie zaburzenia rozwojowe. Jest ona spowodowana brakiem lub silnym niedoborem witaminy D.

Dzięki kampaniom profilaktycznym przypadki krzywicy w krajach rozwiniętych, spowodowanej niedoborem witaminy D, znacznie się zmniejszyły w dwudziestym pierwszym wieku. Jest to choroba występująca u dzieci, najczęściej przed trzecim rokiem życia, związana z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforowej.

Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tej chorobie!

Krzywica: niedobór witaminy D u dzieci

Krzywica to choroba wywoływana głównie przez ciężki niedobór witaminy D u dzieci. To schorzenie jest bardzo powszechne w krajach słabo rozwiniętych lub rozwijających się oraz okazjonalnie w krajach rozwiniętych.

Charakteryzuje się opóźnieniem wzrostu, upośledzeniem odporności, łysieniem i ciężkimi deformacjami kości. Ten stan występuje najczęściej u dzieci w wieku od sześciu miesięcy do trzech lat, ponieważ jest to etap, w którym kości rosną najszybciej.

Co to jest krzywica?

Krzywe kości

Krzywica to zaburzenie mineralizacji kości i tkanek chrzęstnych, które są wciąż na etapie wzrostu. Dlatego ta choroba może występować i objawiać się tylko u dzieci. W przypadku zmian w dojrzałych kościach u dorosłych mówimy o innym schorzeniu, takim jak osteomalacja, demineralizacja lub osteoporoza.

Proces mineralizacji kości zależy od równowagi między wapniem a fosforem dostępnym w organizmie. Tą istotną homeostazę reguluje właśnie witamina D. Zdecydowana większość (ponad 99%) wapnia ustrojowego znajduje się u ludzi w kościach.

Kiedy poziom wapnia spada, wzrasta poziom parathormonu. To z kolei powoduje konsekwentny spadek poziomu fosforu w organizmie.

 

Krzywica – objawy niedoboru witaminy D u dzieci

Jak możesz przeczytać poniżej, krzywica jest efektem spadku poziomu zmagazynowanych minerałów oraz witaminy D.

Główne objawy tego ciężkiego zaburzenia to:

  • Zahamowany wzrost ciała.
  • Deformacje kości, które ulegają zmiękczeniu i wykrzywiają się na stałe podczas chodzenia. Może to spowodować u chorych trwałe wykrzywienie piszczeli. Ponadto, brak chrząstek może powodować ból i zużycie stawów już w młodym wieku.
  • Mogą się pojawić inne objawy, takie jak drgawki spowodowane skrajnie niskim poziomem wapnia we krwi. Czasami pojawiają się również zmiany lub wypadanie zębów, obkurczenie dziąseł, nieregularne skurcze mięśni i osłabienie organizmu.

Przyczyny krzywicy – jak im zapobiegać?

Krzywica

Jak wspomnieliśmy powyżej, najczęstszą przyczyną tego stanu jest niedobór witaminy D. Jednak istnieją także inne czynniki, które mogą zapoczątkować tą chorobę. Wśród nich są na przykład przyczyny genetyczne i metaboliczne.

Niedobór witaminy D – jakie są jego przyczyny?

Witamina D to witamina, która jest niezbędna do wchłaniania wapnia. Należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Wywiera wielostronne działanie na fizjologię ludzkiego ciała biorąc udział przede wszystkim w gospodarce wapniowo-fosforanowej.

Podstawowe znaczenie u ludzi mają dwie formy witaminy D, różniące się nieco budową: ergokalcyferol (witamina D2), naturalnie występujący w organizmach roślinnych/drożdżach oraz cholekalcyferol (witamina D3), naturalnie występujący w organizmach zwierzęcych.

Kiedy cierpisz na niedobór witaminy D, twój organizm nie może wchłonąć prawidłowej ilości wapnia pochodzącego z pożywienia ze ścianki jelit. To samo dotyczy wchłaniania fosforu. W tym przypadku poziom tych minerałów we krwi spada, a organizm próbuje go natychmiast przywrócić, wydobywając je z kości.

Dlatego właśnie kości stają się miękkie i łatwo ulegają deformacji pod wpływem grawitacji.

Odkąd ta choroba stała się znana i szeroko badana, ilość przypadków krzywicy wywołanej niedoborem witaminy D znacznie się zmniejszyła. Dzieje się tak dzięki kampaniom profilaktycznym i systematycznemu podawaniu tej witaminy wszystkim dzieciom w gabinetach pediatrycznych.

 

Jednak witaminę D można również uzyskać dzięki odpowiedniej diecie, w szczególności spożywając określone ryby. Ludzki organizm ludzki może nawet syntetyzować ją w skórze dzięki promieniowaniu słonecznemu. Nie należy jednak przesadzać – opalanie, w szczególności u małych dzieci, może prowadzić do poparzeń i uszkodzenia skóry i oczu. 

Krzywica: niedobór witaminy D u dzieci – diagnostyka i leczenie

Rozpoznanie tej choroby opiera się na rozpoznaniu zmienionych wyników analitycznych i radiograficznych oraz obecności typowych objawów klinicznych.

Badania krwi dziecka mogą wykryć niski poziom fosforu i wapnia, a także enzymu fosfatazy alkalicznej lub witaminy D.

Leczenie polega na doustnym podawaniu kalcyferolu. Jednak nie jest to skuteczne w niektórych przypadkach zaawansowanej krzywicy lub w przypadku problemów z nerkami.

 

Zapobiegawczo codziennie podaje się około 400 IU witaminy D wszystkim dzieciom od urodzenia do drugiego roku życia. Możesz również uzyskać witaminę D poprzez krótką ekspozycję na słońce w godzinach porannych. Pamiętaj jednak, że należy unikać słońca w godzinach 12 do 15. 

Krzywica – wnioski końcowe

Krzywica to choroba kości spowodowana głównie niedoborem witaminy D u dzieci. Dlatego tak ważne jest zapobieganie polegające na podawaniu doustnie preparatów zawierających witaminę D3. Ponadto kontrolowana ekspozycja na słońce (ok 15 minut dziennie) sprzyja samoistnemu wytwarzaniu witaminy D w organizmie dziecka.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • de la Calle Cabrera, T. (n.d.). Raquitismo carencial. Raquitismos resistentes. Pediatría Integral, 477.
  • Masip, T. C., Morell, N. A., & Serra, J. D. (2008). Nuevas recomendaciones diarias de ingesta de calcio y vitamina D: prevención del raquitismo nutricional. Acta Pediatr Esp66(5), 233-236.
  • Yeste, D., & Carrascosa, A. (2003). Raquitismo carencial en la infancia: análisis de 62 casos. Medicina clínica121(1), 23-27.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.