Myślenie symboliczne u dzieci: poznaj 6 przydatnych ćwiczeń

Myślenie symboliczne u dzieci: poznaj 6 przydatnych ćwiczeń
Marisol Rendón Manrique

Napisane i zweryfikowane przez pedagog Marisol Rendón Manrique.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Myślenie symboliczne jest jedną z podstawowych umiejętności potrzebnych do budowania intelektu Twojego dziecka. Dowiedz się, jak rozwijać tę umiejętność na co dzień!

Należy rozwijać myślenie symboliczne, aby dzieci mogły zrozumieć podstawowe pojęcia abstrakcyjne. Te pojęcia są przyswajane poprzez język.

Dzieci zaczynają wyrażać siebie za pomocą symbolicznych pomysłów w wieku około 18 miesięcy. Pod tym względem oczywiste jest, że najwyraźniejszym dowodem reprezentacji umysłowych jest język.

„Mówiąc ogólnie, można zatem uznać, że w trakcie rozwoju umysłowego naśladowcze przystosowanie i asymilacja ludyczna, przed ich zróżnicowaniem, stopniowo stają się coraz bardziej skoordynowane. Na poziomie czuciowo-motorycznym rozdzielają się; w grze symbolicznej wcześniejsze naśladowcze obrazy dostarczają „znaczących” informacji, a ludyczna asymilacja zapewnia znaczenie”.

Jean Piaget

Jak w słowach Piageta przytoczonych powyżej, wzrost dziecka nie jest mierzony tylko w cechach fizycznych. Najbardziej złożone do monitorowania procesy to rozwój umysłowy i sensoryczny dziecka.

Niemniej jednak znajomość kluczowych etapów rozwoju poznawczego ułatwia wspieranie dzieci. Dzięki temu możesz wspierać dzieci w odpowiedni sposób na każdym etapie rozwoju poznawczego.

Myślenie symboliczne u dzieci i jego podstawy

Nie jest chyba tajemnicą, że dzieci rozwijają myślenie symboliczne, kiedy mogą reprezentować ludzi, rzeczy i sytuacje, które nie są obecne w ich bezpośrednim otoczeniu.

Ponadto dzieci posługują się symbolami lub obrazami wewnętrzne, aby reprezentować swoją rzeczywistość. Ta akcja pokazuje, że postrzegają rzeczywistość za pomocą abstrakcyjnych pojęć.

Jak rozpoznać myślenie symboliczne w zabawie i komunikacji?

Kiedy dzieci bawią się kawałkiem drewna i wyobrażają sobie go jako miecz, demonstrują zdolność do abstrakcyjnych założeń dotyczących prawdziwych przedmiotów. W rezultacie, gdy dzieci wyobrażają sobie, że są superbohaterami lub genialnymi lekarzami, stosują myślenie symboliczne.

Układanie klocków jako sposób, by rozwinąć myślenie symboliczne

Także, gdy używają gestów i dźwięków do komunikowania się i nazywania rzeczy, nadają sens swojej rzeczywistości. Później, gdy dorastają i zyskują zdolność pisania i rysowania, zaczynają używać znaków, aby wytyczać granice świata pojęć.

Jak rozwijać myślenie symboliczne u dzieci?

1. Gry w odgrywanie ról

Spróbuj zagrać z dziećmi w grę w odgrywanie ról, w której dzieci są rodzicami i a rodzice dziećmi. Proponuj zabawne scenariusze i spróbuj zauważyć, jak Twoje dzieci naśladują zachowania, które na co dzień widzą u Ciebie lub chcą u Ciebie widzieć.

Zaczną puszczać wodze swojej wyobraźni, a co za tym idzie, tworzyć fantastyczne historie, które w rezultacie Cię zaskoczą. Użyjcie kostiumów, masek i przedmiotów, aby uczynić grę jeszcze bardziej rozrywkową.

2. Wykonywanie prac domowych

W tego typu grze włączasz do zabawy ludyczną część myślenia, ponieważ dziecko pomaga wykonywać proste zadania domowe.

Na przykład mogą to być gry, w których dzieci mogą udawać, że są kucharzami i pomagają przygotować posiłek. Zacznij od przygotowania niezbędnych składników i poproś dzieci o zważenie ich i nazwanie.

W ten sposób nie tylko pomożesz rozwinąć myślenie symboliczne, ale także uświadomisz dzieciom, że powinny brać udział w pracach domowych.

3. Proste gry planszowe

Węże i drabiny, Chińczyk lub Monopol to gry, które pomagają dzieciom zrozumieć pojęcia liczbowe. Identyfikacja znaków, ikon i ilustracji jest również dużym krokiem w konstrukcji symboli.

4. Puzzle i klocki do wznoszenia konstrukcji

Reprezentowanie obiektów za pomocą bloków lub konstruowanie czegoś z małych elementów bazuje na mentalnych obrazach, za które odpowiada myślenie logiczne.

Co więcej, akt naśladowania postaci, które nie są obecne w bezpośredniej rzeczywistości, wymaga przywołania abstrakcyjnych koncepcji myśli symbolicznej.

5. Zabawa w szpiegowanie

Ta gra jest idealna na chwile wolnego czasu spędzane z małymi dziećmi, zarówno w domu, jak i na zewnątrz. Rodzic lub opiekun formułuje proste opisowe pytanie lub stwierdzenie, na przykład: „Widzę coś czerwonego”.

Rodzina gra w grę planszową

Twoje dziecko powinno wskazać, gdzie znajduje się przedmiot o wymienionych przez Ciebie cechach. W ten sposób poza ćwiczeniem percepcji przedmiotów i tła stymulowane są także zdolności poznawcze.

6. Historie, zagadki i gry w zgadywanie

Gry słowne są świetne, jeśli chodzi o rozwój myślenia symbolicznego u dzieci. Słowa nakłaniają dzieci do formowania myśli poprzez obrazy, przedmioty i opowiadania.

Oczywiste jest, że gdy dzieci pozwolą, by ich wyobraźnia wymknęła się spod kontroli, zapędzają się w miejsca, które same tworzą. Badają miejsca, które personifikują i reprezentują ich wizję rzeczywistości.

Warto pamiętać, że gry słowne to jeden ze świetnych sposobów na zachęcanie dziecka do czytania i pisania.

Podsumowując, kiedy zaczniesz stosować te proste gry w codziennym życiu Twojej rodziny, zauważysz duże postępy Twoich dzieci. Będą jednocześnie rozwijać myślenie w różnych wymiarach, a ich wiedza i umiejętności komunikacyjne będą wzrastać.

Wiedz, że praca nad rozwojem językowym dziecka ma wpływ na umiejętności poznawcze dziecka i odwrotnie. Umysł Twojego dziecka jest cudownym mechanizmem, który reaguje na bodźce na różne sposoby. Powodzenia!


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Piaget, Jean. (1996). Psychology of Intelligence. New Jersey: Littlefield, Adams, and Company.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.