Inteligencja emocjonalna - jak ją rozwijać w dziecku?

Inteligencja emocjonalna to umiejętność rozpoznawania, rozumienia i wartościowania uczuć własnych i innych ludzi. Dzięki niej uzewnętrznione zachowanie jest zgodne z wewnętrznymi uczuciami.

Inteligencja emocjonalna jest nabywana przez całe życie. W tym artykule podpowiemy jak możesz pomóc swojemu dziecku rozwijać inteligencję emocjonalną, czyli rozumieć swoje uczucia.

Czym jest inteligencja emocjonalna?

Badania naukowe wielokrotnie potwierdziły, że testami na inteligencję nie da się zmierzyć umiejętności i zdolności niezbędnych do odniesienia sukcesu w życiu.

Błyskotliwy umysł i wysokie IQ nie będą miały większego znaczenia, jeśli nie rozumiemy ludzkich uczuć i brak nam empatii.

Większość rodziców jest na szczęście świadomych tego, że właściwa edukacja ich dzieci jest połączona z prawidłowym rozwojem emocji. Relacje w rodzinie odgrywają kluczową rolę w uzyskaniu równowagi emocjonalnej wszystkich członków rodziny. 

Złe relacje tworzą konflikty i dyskomfort, wywołują negatywne uczucia, które wpływają na całą rodzinę.

Spokojny, harmonijny i szczęśliwy dom jest idealnym środowiskiem do rozwoju emocjonalnego dla dziecka.

Rodzice są wzorcami postępowania dla swoich dzieci. I dlatego właśnie to oni na pierwszym miejscu muszą być świadomi swoich uczuć. Znaczy to, że oni sami powinni rozumieć co czują, dlaczego i jakie konsekwencje mogą z tego wynikać.

Jak możemy pomóc naszym dzieciom rozwijać inteligencję emocjonalną?

Kluczową rolę w procesie zarządzania własnymi emocjami odgrywa umiejętność prawidłowego ich nazwania. Zatem musimy przede wszystkim nauczyć dzieci nazywać to, co czują. Trzeba nauczyć ich rozumienia siebie, dzięki czemu będą bardziej świadome swoich uczuć i będą umiały je wyrazić.

Każda chwila w domu, każda sytuacja może być okazją do ćwiczenia i rozwijania emocjonalnej świadomości.

Jest bardzo istotne, aby nauczyć dzieci zwracać uwagę na swoje emocje niezależnie od tego czy są one pozytywne, takie jak radość czy negatywne, takie jak smutek czy złość. Wówczas będą umiały je rozpoznać i kontrolować.

Powinniśmy także uczyć dzieci szukania przyczyn występowania takich, a nie innych emocji. Muszą nauczyć się rozpoznawać co doprowadziło ich do tego, że czują się w określony sposób, i co ważniejsze dlaczego taka sytuacja doprowadziła ich do tych stanów emocjonalnych. Czyli innymi słowy, chodzi o to, aby były samodzielnie świadome emocjonalnie.

Trzeba także nauczyć dziecko mierzyć się z negatywnymi emocjami. W przypadku negatywnych emocji należy pokazać dziecku jakie są alternatywy. Na przykład, jeśli coś je zezłościło pokaż mu, że w takiej samej sytuacji można zachować się w różny sposób i nie zawsze decyzje jakie podejmujemy są najlepsze.

W wielu sytuacjach, uczucia są odpowiedzialne za nasze myśli i zachowania, dlatego zrozumienie ich i właściwe reagowanie na nie pozwoli nam być bardziej empatycznym i elastycznym.

Cechy charakterystyczne rodzica o wysokiej inteligencji emocjonalnej

• Potrafi kontrolować swoje zachowania
• Opiera się na faktach, a nie na uprzedzeniach. Wie, że pierwsze wrażenie nie wystarczy do oceny sytuacji
• Ma umiejętność dostrzegania dobrych aspektów nawet w trudnych sytuacjach, czyli potrafi zmieniać coś negatywnego w coś pozytywnego
• Umie brać odpowiedzialność za swoje decyzje i potrafi uczyć się na błędach
• Potrafi ustalać granice i być stanowczym, gdy wymaga tego sytuacja
• Jest otwarty na poznawanie nowych ludzi

Jak pracować z dzieckiem nad jego inteligencją emocjonalną?

Już od najmłodszych lat dzieci doświadczają różnorakich uczuć, które muszą nauczyć się kontrolować, aby zachowywać się prawidłowo. Wymagają tego społeczne standardy. Nabycie właściwych umiejętności społecznych umożliwia aktywne uczestniczenie w życiu społeczeństwa i przynosi satysfakcję osobistą. 

Inteligencja emocjonalna jest czymś nad czym trzeba z dzieckiem pracować. Poniżej podajemy wskazówki jak można pomóc dziecku ją rozwijać:

Rozmawianie

• Dziecko musi mieć przestrzeń do tego, aby mogło swobodnie i aktywnie mówić oraz słuchać.
• Zastąp pytania zamknięte pytaniami otwartymi.

Docenianie zalet

• Doceniaj osiągnięcia dziecka, a także wysiłek jaki włożył w wykonanie jakiegoś zadania.
• Nie szufladkuj jego niewłaściwych zachowań.
• Zachęcaj to pozytywnych uczuć.

Pomaganie w trudnych chwilach

• Spraw, aby czuło się bezpiecznie i spokojnie.

Pomaganie w radzeniu sobie z uczuciami

• Pomóż dziecku zmierzyć się z trudną sytuacją i razem szukajcie rozwiązań.
• Podchodź do problemów w taki sposób, aby dziecko mogło uczyć się od Ciebie jak należy postępować w obliczu trudności.

Pamiętaj, że rozwijanie w dziecku inteligencji emocjonalnej zapewni dobre stosunki i zachowania w domu, ale nie tylko. Ułatwi to dziecku prawidłowe rozwijanie się w przyszłości, podejmowanie samodzielnych decyzji i umiejętność właściwego zachowania się w każdej sytuacji.