Celiakia: wszystko, co musisz wiedzieć o tej chorobie
Celiakia dotyka znaczącą część światowej populacji. Jeśli cierpi na nią również Twoje dziecko, musisz zrozumieć tą chorobę i we właściwy sposób dopasować jego sposób odżywiania.
Musisz dowiedzieć się na czym polega celiakia jeśli chcesz uchronić swoje dziecko przed wystąpieniem jej objawów. Czytając dzisiejszy artykuł poznasz najważniejsze informacje na temat tego schorzenia.
Na czym polega celiakia?
Niektóre osoby mają genetyczną predyspozycję do zmian zachodzących w ich układzie odpornościowym. Mogą być one wywoływane przez gluten. Takie schorzenie nazywamy celiakią.
Czym jest gluten i dlaczego szkodzi niektórym osobom?
Gluten to złożone białko, które składa się z prolamin. Znajduje się w takich zbożach jak pszenica, jęczmień czy żyto. Niektórych ludzi mogą drażnić również płatki owsiane, jednak nie zawierają one tego białka.
Prolaminy, czyli fragmenty glutenu, dzielą się na gliadynę i gluteninę oraz wywołują celiakię. Zła reakcja pojawia się, gdy układ odpornościowy osoby chorej na celiakię wykrywa te substancje. Wywołuje reakcję zapalną, która uszkadza kosmki znajdujące się na ściankach jelit.
Z tego powodu składniki odżywcze nie są wchłaniane we właściwy sposób, co może mieć wpływ na stan kliniczny i funkcjonalny dziecka. Jednak wszystko zależy od wieku i stanu patofizjologicznego każdej osoby.
W jakim wieku pojawia się celiakia?
Celiakia może pojawić się w każdym wieku i trwa przez całe życie. Jeśli chodzi o wiek, w którym jest zazwyczaj diagnozowana, to istnieją dwa szczyty z większą liczbą przypadków: w dzieciństwie między 1. a 3. rokiem życia oraz u dorosłych od 30. do 50. roku życia.
Jakie są aspekty kliniczne celiakii?
Kliniczne aspekty celiakii mogą się różnić w zależności od wieku pacjenta. Oto tabela, która pokazuje główne objawy i oznaki, które można zaobserwować w różnych grupach wiekowych:
DZIECI | NASTOLATKI |
OBJAWY | |
Biegunka | Często brak objawów |
Anoreksja | Ból brzucha |
Wymioty | Ból głowy |
Bóle brzucha | Bóle stawowe |
Rozdrażnienie | Opóźnienie rozpoczęcia miesiączkowania |
Apatia | Nieregularne miesiączki |
Introwersja | Zaparcia |
Smutek | Nieregularne ruchy jelitowe |
OBJAWY CHOROBY | |
Niedożywienie | Afty |
Wzdęcia | Hipoplazja szkliwa na zębach |
Hipotrofia | Wzdęcia |
Opóźniony rozwój wagi i wzrostu | Osłabienie mięśni |
Anemia wywołana niedoborem żelaza | Niewielki wzrost |
Zapalenie stawów | |
Rogowacenie mieszkowe | |
Anemia wywołana niedoborem żelaza |
Jak leczyć celiakię?
Jeśli chce się żyć bez objawów tej patologii, jedyne skuteczne leczenie, które opracowano do tej pory, to przestrzeganie diety bezglutenowej.
Zbilansowana dieta, która nie zawiera tego białka, może zmniejszyć te objawy już po dwóch tygodniach od ich rozpoczęcia. Poza tym po dwóch latach od przestawienia się na taki sposób odżywiania istnieje możliwość odrodzenia się kosmków na ściankach jelit.
Wczesne wykrycie choroby sprawia, że dziecko jest zazwyczaj w stanie zaakceptować, przystosować się i stosować dietę lepiej niż nastolatkowie i dorośli, jednak tylko jeśli jego rodzice mu w tym pomogą.
Właśnie dlatego warto podkreślić znaczenie rozwijania dobrych nawyków żywieniowych w dzieciach, zwłaszcza jeśli cierpią na patologie związane z odżywianiem.
Zalecenia żywieniowe
Oto podstawowe zalecenia żywieniowe dla osób cierpiących na celiakię:
- Nie spożywaj produktów wyprodukowanych ze zbóż, które zawierają gluten, takich jak pszenica, żyto czy jęczmień.
- Zwracaj także uwagę na przetworzone produkty spożywcze. Wiele z wysoko przetworzonych produktów może zawierać dodatek mąki lub inne składniki z glutenem, chociaż nic może na to nie wskazywać. Najlepiej byłoby całkowicie wykluczyć je z diety.
- Zawsze dokładnie czytaj etykiety produktów.
- Kiedy gotujesz unikaj zanieczyszczenia krzyżowego. Nie używaj również tych samych przyrządów kuchennych, które były stosowane podczas przygotowywania posiłków z glutenem. Nie używaj tego samego oleju, itp.
- Podczas wizyty w restauracji upewnij się, że serwuje ona dania bezglutenowe i przestrzega rygorystycznych standardów higieny, aby uniknąć zanieczyszczenia krzyżowego.
- Postaraj się znaleźć również alternatywy dla używanych codziennie zbóż. Wypróbuj na przykład amarantusa, komosy ryżowej, kukurydzy, prosa, sorgo i gryki.
- Jeśli cierpisz również na nietolerancję laktozy, spróbuj jeść nabiał bez laktozy.
- Upewnij się, że dostarczasz swojemu organizmowi odpowiednie ilości witamin i minerałów spożywając owoce, warzywa i rośliny strączkowe.
Krótko mówiąc, warto zawrócić uwagę na duże znaczenie regularnych kontroli lekarskich w przypadku celiakii. Dzięki temu nie stanie się ona przeszkodą w rozwoju Twoje dziecka, ani fizycznym, ani społecznym.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Polanco I. (2015). Actualización en enfermedad celíaca: diagnóstico y actuación clínica y dietética. Nutrición Clínica en Medicina.
- Rodríguez L. (2010). Enfermedad celiaca. IT Sist Nac Salud. 2 (34): 49-59
- Catassi C. (2018). El mapamundi de la enfermedad celíaca [Internet]. Drschaer-institute.com.
- Polanco I, Ribes C. Enfermedad Celiaca. (2010). In Acuña MD, Franch M, Calvo C, Bedate P, Medina E. Protocolos diagnóstico-terapéuticos de Gastroenterología, Hepatología y Nutrición Pediátrica. Madrid: Ergón; 2010. p. 37-46.