Nieśmiałe i introwertyczne dzieci: co je różni?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz Martín.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Nieśmiałe i introwertyczne dzieci zachowują się dość podobnie, jednak powody takiego zachowania znacznie się od siebie różnią. Znajomość tych różnic pomoże nam dowiedzieć się w jaki sposób możemy pomóc danemu dziecku.

Jak najlepsze poznanie własnego dziecka powinno stanowić priorytet dla każdego rodzica. Świadomość tego, co odróżnia od siebie nieśmiałe i introwertyczne dzieci pomoże nam dowiedzieć się czego potrzebują nasze dzieci i jak możemy im pomóc.

Przez wiele lat nieśmiałość była wiązana z różnymi założeniami. Kiedy widzimy dziecko, które w szkole stoi samo, a nie z innymi dziećmi, zakładamy od razu, że jest nieśmiałe. Jednak często wcale tak nie jest.

Nieśmiałość i introwersja są dość często ze sobą mylone, ponieważ zachowanie jednostki w obu tych przypadkach jest dość podobne. Jednak stan emocjonalny nieśmiałego dziecka i dziecka z introwersją są zupełnie inne.

Czym jest nieśmiałość?

Nieśmiałość to tendencja do unikania interakcji społecznych ze względu na odczuwanie zażenowania lub lęku przed tym, że inni będą postrzegali nas w negatywny sposób. Nieśmiałe dzieci czują się niekomfortowo i nerwowo kiedy wchodzą w interakcje z innymi ludźmi.

Nieśmiałe dzieci mają niewielką pewność siebie i często brakuje im umiejętności społecznych. Z tego powodu w kontaktach z innymi często nadmiernie martwią się o swoje własne działania. Boją się, że wyjdą na głupków.

Wszystko to sprawia, że nieśmiałe dzieci unikają bycia w centrum uwagi, denerwują się poznając nowe osoby i mają trudności ze swobodnym wypowiadaniem się, póki nie czują, że mogą zaufać osobom, z którymi przebywają.

Czym jest introwersja?

Z kolei introwersja pojawia się wtedy, gdy dzieci są ciche, powściągliwe i zagłębiają się w introspekcji. Wykazują niewielkie zainteresowanie innymi osobami i nowymi sytuacjami oraz dystansują się od innych dzieci, chyba że są to ich bliscy przyjaciele.

Takie dzieci nie obawiają się interakcji społecznych, nie boją się, że ktoś będzie je oceniał i mogą nawet mieć bardzo dobre umiejętności społeczne. Po prostu czują się bardziej komfortowo gdy są same i wolą być w swoim własnym towarzystwie.

Bez problemu dogadują się z innymi dziećmi i lubią wchodzić z nimi w interakcje. Jednak po chwili stają się tym zmęczone i chcą zostać same. To ich sposób na naładowanie baterii.

Co odróżnia od siebie nieśmiałe i introwertyczne dzieci?

Zarówno nieśmiałość, jak i introwersja sprawiają, że dzieci stronią od swoich rówieśników. W obu przypadkach będą unikały tłumów, nowych osób i nowych sytuacji. Jednak robią to z różnych powodów.

Nieśmiałe dzieci boją się, że będą oceniane, a introwertycy nie odczuwają takiej obawy. Lęk przed byciem negatywnie ocenionym przez innych to cecha nieśmiałych osób. Introwertycy nie odczuwają lęku ani niepokoju wchodząc w interakcje z innymi.

Nieśmiałe dziecko odrzuca interakcje z poczucia zażenowania. Z kolei introwertyk czyni to, ponieważ nie chce takich interakcji. Nieśmiałe dziecko chce wchodzić w interakcje z innymi dziećmi, ale nie jest w stanie znaleźć w sobie wystarczającej odwagi, zaś introwertyk po prostu preferuje swoje własne towarzystwo.

Introwertyczne dzieci nie są w stanie poradzić sobie ze zbyt dużymi dawkami socjalizacji. Z kolei nieśmiałe osoby nie mają z tym problemu. Ba, wręcz tego pragną!

Kiedy introwertycy spędzają dużo czasu z innymi osobami, muszą znowu pobyć sami, aby być w stanie naładować się emocjonalnie. Nieśmiałe dzieci nie czują takiego “przeciążenia”.

Należy odróżnić oś “introwersja-ekstrawersja” od osi “nieśmiałość-odwaga”. To pierwsze mówi nam czy dana osoba czuje się bardziej energiczna, ożywiona i jest jej wygodnie gdy jest sama lub w towarzystwie innych osób. Z kolei ta druga definiuje czy dana osoba odczuwa niepokój podczas wchodzenia w interakcje z innymi, czy też nie.

Oczywiście dziecko może być jednocześnie zarówno nieśmiałe, jak i introwertyczne. Jednak równie dobrze w głębi duszy może być ekstrawertykiem, a jego nieśmiałość nie pozwala objawić się jego prawdziwej osobowości. Może być również introwertykiem, który jest bardzo pewny siebie. To dwie całkowicie niezależne od siebie kategorie.

Nieśmiałe i introwertyczne dzieci: jak możemy im pomóc?

Introwersja to to rodzaj osobowości, który zazwyczaj nie jest problematyczny. Dziecko introwertyczne jest szczęśliwe, gdy może spędzać czas samo i należy to uszanować. Będzie miało niewielu przyjaciół, ale te, które nawiąże, będą prawdziwe. Poza tym jego “wewnętrzny świat” będzie pełen życia i osobowości.

Z kolei nieśmiałość w wielu przypadkach stanowi źródło braku poczucia szczęścia u dziecka. Brak możliwości wchodzenia w takie interakcje, jakich pragnie, wywołuje niepokój i nie pozwala mu cieszyć się tyloma przyjaźniami, ilu pragnie.

Aby mu pomóc, musimy stać się dla niego wzorem społecznym. Musi być w stanie przyglądać się w jaki sposób wchodzimy w interakcje z innymi i uczyć się od nas. Warto również zapewniać dziecku różne środowiska społeczne, w których może ćwiczyć.

Jeśli jednak nieśmiałość w sposób znaczący ogranicza jego życia, najlepiej byłoby poszukać dla niego profesjonalnej pomocy.