Nieobecność rodzica: jak wpływa na dziecko?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 01 marca, 2019

Dzieci czerpią korzyści ze zdrowych relacji z rodzicami. Jednak niestety nie zawsze można je osiągnąć. W tym artykule pokażemy, w jaki sposób nieobecność rodzica wpływa na dziecko.

Śmierć, rozwód i inne nieprzyjemne zdarzenia mogą sprawić, że dziecko straci jednego lub obu rodziców. Jeśli do tego dojdzie, będzie musiało nauczyć się jak radzić sobie z długoterminowymi skutkami emocjonalnymi, jakie wywołuje nieobecność rodzica.

Jak nieobecność rodzica wpływa na dziecko?

Rodzice stanowią źródło bezpieczeństwa i ciepła dla każdego dziecka. Nieobecność rodzica lub obojga rodziców może sprawić, że maluch nie będzie otrzymywał uwagi, której tak bardzo potrzebuje.

Jeśli w domu nie ma mamy albo taty, dziecko może cierpieć i odczuwać brak wsparcia.

Aby ukryć swoją bezbronność i chronić się przed nią, niektórzy młodzi ludzie mogą zwrócić się w stronę agresji, aby zastraszyć innych zanim sami staną się ofiarami. Jednak nie każde dziecko przeżywa nieobecność rodzica w taki sam osób.

Problemy związane z nieobecnością rodzica

Nieobecność rodzica jest bardzo trudna dla każdego dziecka. Poniżej wymieniamy problemy, jakie może wywołać.

1. Problemy z nawiązywaniem znajomości

Sytuacja, w której dziecko lub nastolatek traci rodzica, wywiera bezpośredni wpływ na jego relacje z innymi osobami. Objawia się to głównie w formie problemów z nawiązywaniem znajomości. Nastolatek może zacząć postrzegać samego siebie w nieprawdziwy sposób i nosić w sobie rosnącą urazę oraz lęk przed jeszcze większym porzuceniem.

2. Rozwój umysłowy

Badania przeprowadzone przez The Journal of Human Resources pokazują, że w domach, w których znajduje się tylko jeden rodzic, nastolatkowie częściej miewają problemy z rozwojem umysłowym. Dzieje się tak, ponieważ rodzic nie jest w stanie wystarczająco angażować się w jego edukację. Można próbować temu zaradzić angażując do pomocy najbliższe otoczenie lub innych członków rodziny.

3. Agresja

Nieobecność rodzica może sprawić, że nastolatek będzie żywił urazę, która objawi się w formie agresji. Wpływ, jaki rodzic wywiera na dziecko we wczesnych latach jego życia uczy je, jak należy reagować na akty agresji.

Kiedy brakuje jednego z rodziców dziecko może nie być w stanie przyswoić tych lekcji. To z kolei przełoży się na nieumiejętność radzenia sobie z własną agresją po wejściu w okres nastoletni.

4. Niepokój

Maluch może cierpieć z powodu napadów niepokoju. Dzieje się tak, ponieważ dziecko bez rodzica nie zaznaje bliskości i czułości, które zapewniają zdrowe relacje rodzinne z najbliższymi osobami.

Oddzielenie od matki lub ojca sprawia, że u dziecka pojawiają się nie tylko problemy z niepokojem, ale także hiperaktywność. To z kolei może mieć bezpośrednie przełożenie na wyniki w nauce.

5. Wyniki w nauce

Rodzina o standardowej strukturze oddziałuje pozytywnie na wyniki w nauce nastolatka. Rodzice zachęcają dzieci, by radziły sobie lepiej w szkole, zaś nastolatkowie znajdują motywację w tym, że rodzice będą z nich dumni.

Nieobecność rodzica sprawia, że nastolatek traci główny czynnik motywacyjny, a tym samym nie interesują go oceny, jakie otrzymują w szkole.

6. Używki i alkohol

Nieobecność jednego z rodziców zwiększa prawdopodobieństwo uzależnienia od narkotyków lub spożywania alkoholu przed osiągnięciem pełnoletności. Jeśli w najbliższym otoczeniu nastolatka nie ma nikogo, kto by go kontrolował, może zacząć czuć się jedyną osobą odpowiedzialną za to, co może robić, a czego nie. Tym samym zachodzi niebezpieczeństwo, że nie zawsze będzie umiał korzystać z wolności w sposób odpowiedzialny.

Badania pokazują, że dzieci bez jednego z rodziców częściej zaczynają palić papierosy i pić alkohol zanim wejdą w okres nastoletni.

Podsumowując, należy pamiętać, że brak jednego z rodziców odbija się w znaczący sposób na każdym dziecku. Jednak ponieważ każde dziecko jest inne, będzie przeżywało tą trudną sytuację na swój sposób. Najważniejsze jest, by poświęcać maluchowi odpowiednią ilość uwagi, być obecnym w jego życiu i wysłuchiwać wszystkich jego problemów.