Jak wyjaśnić dzieciom czym są komórki macierzyste

Niektóre pojęcia - takie jak komórki macierzyste - mogą być trudne do wyjaśnienia naszym dzieciom. W dzisiejszym artykule podpowiadamy jak wytłumaczyć dzieciom czym są komórki macierzyste.

Napisane i zweryfikowane przez biolog Olga Carbajo.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

W dzisiejszych czasach często słyszymy termin komórki macierzyste i o ich zastosowaniu w terapii genowej. Ale prawda jest taka, że ​​wciąż jesteśmy bardzo daleko od wiedzy, jak kontrolować procesy dojrzewania tych komórek.

Informacje o komórkach macierzystych docierają także do najmłodszych członków naszych rodzin, a dzieci mogą zadawać nam pytania, na które trudno odpowiedzieć. Dlatego chcemy skorzystać z okazji, aby pomóc Ci przygotować się do wyjaśnienia dzieciom pojęcie komórek macierzystych.

Jak wyjaśnić dzieciom czym są komórki macierzyste?

Wiemy, że podczas zapłodnienia jedna komórka wytwarza wszystkie inne tworzące ludzkie ciało. Ta oryginalna komórka zarodkowa dzieli się na dwie, a następnie cztery  i tak dalej, aż w końcu tworzy się zarodek.

Zygota, pierwsza komórka powstała w wyniku zapłodnienia, jest odpowiedzialna za wytwarzanie tak zwanych komórek macierzystych. Komórki powstające w wyniku dzielenia się komórek macierzystych nazywamy „komórkami potomnymi”. Ale czym charakteryzują się komórki macierzyste?

Jakie cechy musi posiadać komórka, aby mogła być macierzystą?

„Klub” komórki macierzystej lub komórki progenitorowej jest dość elitarny. Komórki muszą spełniać szereg wymagań, aby należeć do tego klubu. Ciało ludzkie jest w tym sensie dość wymagające, ponieważ ich praca ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju jednostki embrionalnej.

Aby być komórką macierzystą, komórki muszą spełniać następujące wymagania:

• Oryginalność: w naturze nie ma dwóch podobnych komórek macierzystych, ponieważ pochodzą one z połączenia jednego jaja i jednego plemnika. Oznacza to, że są całkowicie wyjątkowe – z wyjątkiem przypadku identycznych bliźniaków.
• Czystość: linie zarodkowe tych komórek muszą pozostać czyste – ich DNA nie może ulec żadnej modyfikacji. W ten sposób mogą wytworzyć kompletny zarodek lub dowolny inny rodzaj komórek.
• Nieśmiertelność: na początku komórki macierzyste muszą podzielić się nieograniczoną ilość razy na komórki potomne. W ten sposób pozostają one niezróżnicowane nawet u dorosłych organizmów.

Oczywiście, jak każdy inny klub z tak rygorystycznymi wymogami wstępnymi, klub komórek macierzystych musi być elastyczny, aby zyskać więcej członków. To prowadzi nas do ustalenia klasyfikacji członków naszego klubu w celu wyjaśnienia dzieciom zasady działania komórek macierzystych.

Komórki macierzyste i ich rodzaje: wyjaśnienie dla dzieci

Komórki progenitorowe mają tylko dwie możliwości, gdy osiągną etap dojrzewania. Z jednej strony mogą wybrać ścieżkę samorenowacji, wytwarzając nowe komórki macierzyste poprzez mitozę.

Z drugiej strony mogą różnicować się tworząc komórki krwi, mózgowe, mięśniowe itp. W tym przypadku przestają być komórkami macierzystymi.

Jednak na tej długiej drodze do różnicowania są pewne przystanki, które pozwalają nam klasyfikować komórki w naszym klubie. Kategorie są następujące:

• Komórki totipotencjalne: Komórki te reprezentują członków „jet set” naszego klubu. Są one w stanie uformować wszystko, od zarodka po dowolny inny rodzaj komórki.
• Komórki pluripotencjalne: Komórki pluripotencjalne to te, które nieznacznie dojrzały i nie mogą już tworzyć zarodka. Mogą teraz tworzyć tylko komórki wyspecjalizowane.
• Komórki multipotencjalne: Komórki tej grupy są najstarszymi członkami klubu. Biorąc pod uwagę ich wiek, mogą produkować tylko komórki tego samego typu.

Podobnie jak bogaci i sławni, żyją w ekskluzywnych wnętrzach. Więc…

Gdzie można znaleźć te komórki?

Mając na uwadze powyższe informacje, najprostszym typem do zlokalizowania są embrionalne komórki macierzyste. Aby to zrobić, potrzebujemy zarodka, który ma od 4 do 7 dni. Są to najlepsze komórki do badań naukowych, biorąc pod uwagę ich potencjalne  możliwości.

Z drugiej strony praktycznie w każdej tkance dorosłego człowieka możemy znaleźć rezerwuary dorosłych komórek macierzystych. Kiedyś uważano je za mniej przydatne, biorąc pod uwagę ich różnorodność.

Jednak badania przeprowadzone przez dr Catherine Verfaillie wykazały ich plastyczność oraz ogromny potencjał terapeutyczny.

Wreszcie, komórki macierzyste możemy uzyskać z krwi pępowinowej i płynu owodniowego. Ich odkrycie było ważnym kamieniem milowym w historii medycyny. Z niemal całkowitą pewnością dają nadzieję na leczenie terapią genową.

Ciekawy fakt dla dzieci…

„Klub komórek macierzystych” powstał ponad dwie dekady temu. Jednak dopiero w 2007 roku Paolo de Coppi, włoski naukowiec i ekspert w dziedzinie embriologii, dokonał ważnego odkrycia. De Coppi odkrył, że płyn owodniowy zawiera komórki macierzyste, a to oznaczało ogromny postęp w ich zrozumieniu.

To odkrycie otworzyło drzwi do badań medycyny regeneracyjnej, wykorzystując wciąż nieznany potencjał tych komórek.

Jednocześnie odkrycie to rozwiązało problemy etyczne dotyczące wykorzystania embrionalnych komórek macierzystych. Obecnie na świecie przeprowadza się ponad 350 badań klinicznych.