Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów: co to jest?

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) może dotknąć każde dziecko, które nie ukończyło 16. roku życia. Jego objawy to zapalenie stawów, ból i zmniejszony zakres ruchu. Istnieją różne rodzaje MIZS, które obejmują jeden lub więcej stawów.

Chociaż zazwyczaj uważamy, że zapalenie stawów to choroba, która dotyka jedynie starszych ludzi, to w rzeczywistości występuje także u dzieci i nastolatków. W tym artykule wyjaśnimy, na czym polega młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów oraz wymienimy jego objawy i sposoby leczenia.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) – co należy o nim wiedzieć?

Istnieje błędne przekonanie, że zapalenie stawów to choroba zapalna o podłożu reumatycznym, która dotyka jedynie starsze osoby. Jednak schorzenia układu mięśniowo-kostnego mogą pojawić się w każdym wieku. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów pojawia się u dzieci do 16. roku życia.

Istnieje kilka różnych typów MIZS, które mogą pojawić się w dzieciństwie lub okresie nastoletnim i ciągnąć się aż do końca życia. Zgodnie z kwalifikacją wyróżniamy MIZS o początku ogólnoustrojowym lub układowym, o początku wielowarstwowym (negatywnym lub pozytywnym), o początku nielicznostawowym, łuszczycowe, niezidentyfikowane oraz z zajęciem przyczepów ścięgnistych.

Aby zdiagnozować młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, lekarz musi przeprowadzić wiele badań i ocenić  objawy występujące u dziecka. Kluczową rolę odgrywa wizyta u reumatologa. Jeśli diagnoza zostanie postawiona szybko, zapalenie stawów można wyleczyć.

Objawy młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów

Objawy zależą od rodzaju zapalenia stawów. Niektóre z nich są zauważalne na pierwszy rzut oka.

Na przykład u osób cierpiących na MIZA o początku ogólnoustrojowym można zaobserwować opuchliznę wokół stawów, gorączkę i wysypkę. Wielowarstwowe młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów obejmuje przynajmniej pięć stawów na raz. Nielicznostawowe młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów dotyka kolan i nadgarstków.

Oto niektóre objawy typowe dla młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów:

• Zaczerwienione, gorące stawy objęte stanem zapalnym.
• Nagłe pojawienie się gorączki.
• Kulenie, sztywność i ból stawów.
• Ograniczony zakres ruchów, problemy z używaniem stawów.
• Wysypka na skórze.
• Bladość skóry, opuchnięte węzły chłonne.
• Ból odczuwalny w dolnej części pleców.
• Zaczerwienione oczy, ból oczu, wrażliwość na światło, problemy z widzeniem.

Jeśli zaobserwujesz u dziecka choćby jeden z powyższych objawów, powinnaś natychmiast zabrać je do lekarza, aby ocenił jego stan zdrowia.

Lekarz przeprowadzi kilka badań, które umożliwią zdiagnozowanie młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. Obejmują one badanie krwi z oznaczeniem czynnika reumatoidalnego, przeciwciał przeciwjądrowych, ilości krwinek, wskaźnika OB i HLA-B27.

Czy młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów można wyleczyć?

Jeśli MIZS obejmuje jedynie jeden lub dwa stawy, a objawy są łagodne, lekarz może przepisać niesteroidowe leki przeciwzapalne, na przykład ibuprofen. Już to może złagodzić objawy. Pacjentom uskarżającym się na większy ból można przepisać kortykosteroidy.

Kiedy choroba dotyka trzy lub cztery stawy, u pacjenta występuje gorączka, opuchlizna stawów lub wysypki. W takim przypadku lekarz może przepisać leki przeciwreumatyczne, które zmniejszą objawy choroby. Zaliczamy do nich metotreksat, Enbrel i Remicade.

Dziecko cierpiące na MIZS powinno regularnie uprawiać umiarkowaną aktywność fizyczną. Ciągły odpoczynek sprawi, że stawy jeszcze bardziej zesztywnieją.

Fizjoterapia może pomóc zmniejszyć ból i zwiększyć zakres ruchu określonych stawów. Zimne kompresy kładzione na chore stawy zmniejszają stan zapalny.

Poza tym dziecko powinno zawsze móc liczyć na pomoc rodziców, przyjaciół i rodziny. Warto także zapewnić mu pomoc psychologiczną, jeśli jego sytuacja spowoduje wystąpienie stanów depresyjnych lub maluch zacznie być rozdrażniony.

Wiele dzieci chorych na MIZS nie chce wychodzić z domu ani bawić się ze swoimi przyjaciółmi ze względu na odczuwany ból. Mogą także odczuwać wstyd z powodu swojej choroby.

Podsumowanie

Dzieci, u których młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów zdiagnozowano we wczesnym etapie jego rozwoju, mogą prowadzić normalne życie, jeśli tylko będą przestrzegały zaleceń lekarza. W większości przypadków zapalenie stawów zatrzymuje się i nie wywołuje zbyt dużych szkód w stawach.

Nasilenie choroby zależy od ilość zajętych stawów i ich stanu. Warto zauważyć, że dzieci ze zdiagnozowanym MIZS częściej cierpią z powodu chronicznego bólu lub reumatoidalnego zapalenia stawów po wejściu w dorosłość.