Nieobecność ojca i jej konsekwencje

Nieobecność ojca i jej konsekwencje
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 07 lutego, 2019

W dzisiejszych czasach dzieci coraz częściej dorastają bez ojców. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z faktu, że nieobecność ojca odbija się negatywnie na rozwoju fizycznym i psychicznym malucha.

Obecnie brak ojca w codziennym życiu dziecka nie jest niczym niespotykanym. Na nieobecność ojca wpływa wiele różnorodnych czynników.

Jedno jest pewne: dzieci praktycznie zawsze odczują skutki dorastania bez ojca.

Nieobecność ojca – jak odbija się na dziecku?

Dziecko, które zostało porzucone przez ojca, może borykać się z niektórymi problemami. Zaliczamy do nich:

Niskie poczucie własnej wartości

Dzieci w wieku szkolnym, które dorastają bez jednego z rodziców, są często mniej pewne siebie. To etap, w którym stają się świadome roli, jaką pełni ojciec, i zauważają jego nieobecność. Jednak brakuje im dojrzałości, by zrozumieć, dlaczego znalazły się w tak trudnej sytuacji.

W tym okresie dzieci zaczynają podświadomie poszukiwać osoby ojca w innych ludziach. Może być to dziadek, wujek, lub inna ważna osoba w ich życiu.

Problemy z zachowaniem

Dzieci dorastające bez ojców często wchodzą w fazę buntu. Mogą nie słuchać próśb i mieć trudności z dogadaniem się z rówieśnikami i nauczycielami. Mogą także być niestabilne emocjonalnie.

Złe wyniki w nauce

Gdy ojciec nie poświęca dziecku uwagi, może to odbić się na jego wynikach w nauce. Dzieci mają często problemy z koncentracją, wpadają w apatię i nie chcą odrabiać prac domowych oraz brakuje im motywacji.

Brak tożsamości

Dziecko rozwija się fizycznie i psychicznie w kręgu rodzinnym. Jeśli brakuje mu któregoś z rodziców, to może mieć problem z odnalezieniem swojego miejsca w rodzinie i wyrobieniem w sobie poczucia bezpieczeństwa.

W rezultacie jest mu ciężko rozwinąć określone umiejętności i utrzymywać więzi społeczne.

Inne trudności, jakie czekają na dziecko dorastające bez ojca, to uczucie niepewności, wściekłości i winy. Co więcej, może czuć się porzucone, izolowane, może wpadać w stany depresyjne i mieć problemy ze stawianiem czoła stresującym sytuacjom.

Takie dzieci często przytłacza samotność i porzucenie.

Smutny chłopiec stojący przed oknem

Te uczucia wynikające z nieobecności ojca mogą utrzymywać się przez całe życie.

Koniec końców koło się zamyka: dzieci, które dorastają bez jednego z rodziców, często porzucają własne dzieci. Jednocześnie od najmłodszych lat są narażone na nadużywanie substancji odurzających lub wpadanie w inne szkodliwe nałogi.

Czy dzieci dorastające bez ojców różnią się od innych?

Chociaż każdy przypadek jest inny, dzieci, które dorastają z obojgiem rodziców, są bardziej stabilne. Zazwyczaj radzą sobie lepiej od dzieci, które nie miały szans dorastać razem z ojcem.

Są jednak mamy, które samodzielnie wychowują dzieci i zapewniają im wszystko, czego potrzebują. Takie dzieci są zazwyczaj w stanie poprawnie się rozwijać i świetnie funkcjonują w społeczeństwie.

Dzieci w wieku szkolnym, które dorastają bez jednego z rodziców, często są mniej pewne siebie.

Powody nieobecności ojca

Powody stojące za nieobecnością ojca są inne w każdej rodzinie. Czasem kryje się za nimi śmierć rodzica.

Inne przyczyny to choroba, rozwód lub praca z dala od domu. Kolejny powód to nadużywanie substancji uzależniających.

Ale nawet jeśli rodzice wspólnie wychowują dziecko, któreś z nich może być nieobecne emocjonalnie. Chociaż oboje są obecni fizycznie, nie spełniają swojej roli przewodnika i nie dają dziecku poczucia bezpieczeństwa i stabilności.

Do tej grupy często zaliczamy rodziców, którzy wstają bardzo wcześnie rano by iść do pracy, a potem wracają ciemną nocą. Często nie są świadomi tego, jak odbija się to na stanie emocjonalnym dziecka.

Nie biorą udziału w złożonym procesie rozwoju dziecka i nie wzmacniają więzi, której dziecko potrzebuje, by czuło się kochane.

Smutna dziewczynka kładąca głowę na kolanach mężczyzny - nieobecność ojca i jej konsekwencje

Jak uniknąć uczucia porzucenia

Uchronienie dziecka przed skutkami związanymi z dorastaniem bez ojca jest trudne, ale nie jest niemożliwe. Maluch musi czuć wsparcie reszty rodziny. Jej członkowie muszą stanowić zgrany front i zbudować bezpieczne środowisko, w którym dziecko czuje się cenione.

Chociaż osoby ojca nigdy nie można zastąpić w całości, dziecko może znaleźć osobę, która będzie go reprezentowała.

Może być to dziadek, wujek, nauczyciel lub inny dorosły, który jest blisko rodziny i dziecka. Dzięki temu maluszek nie będzie czuł się odrzucony i będzie w stanie rozwinąć zdrowe poczucie własnej wartości.

Nieobecność ojca może wywierać niesamowicie negatywny wpływ na dziecko. Właśnie dlatego tak ważne jest, by pomagać mu uniknąć uczucia porzucenia i frustracji.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bowlby, J. (1986). Vínculos afectivos: formación, desarrollo y pérdida. Madrid: Morata.
  • Bowlby, J. (1995). Teoría del apego. Lebovici, Weil-HalpernF.
  • Garrido-Rojas, L. (2006). Apego, emoción y regulación emocional. Implicaciones para la salud. Revista latinoamericana de psicología, 38(3), 493-507. https://www.redalyc.org/pdf/805/80538304.pdf
  • Marrone, M., Diamond, N., Juri, L., & Bleichmar, H. (2001). La teoría del apego: un enfoque actual. Madrid: Psimática.
  • Moneta, M. (2003). El Apego. Aspectos clínicos y psicobiológicos de la díada madre-hijo. Santiago: Cuatro Vientos.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.