Dziecko rozprasza się w szkole – co robić?

Problemy z koncentracją pojawiają się u dzieci bardzo często. Dowiedz się co możesz zrobić, aby pomóc maluchowi wyćwiczyć koncentrację.

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Napisany przez Naí Botello

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

“Moje dziecko rozprasza się w szkole. Po prostu nie umie się skupić na lekcjach!” – wiele matek powtarza we frustracji te zdania i martwi się problemami dziecka z koncentracją.

Brak zdolności do skupienia się na lekcjach może wpłynąć negatywnie na wyniki dziecka w nauce. Wiele publikacji naukowych porusza ten temat i omawia go z różnych punktów widzenia.

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się różnicom pomiędzy tymczasową utratą skupienia a zespołem zaburzeń koncentracji uwagi (ADD). Podpowiemy Ci też co zrobić, kiedy dziecko rozprasza się w szkole i jakich ćwiczeń i metod pracy używać aby mu pomóc.

Moje dziecko rozprasza się w szkole. Co mogę zrobić?

Różnica między utratą koncentracji a zespołem zaburzeń koncentracji uwagi (ADD)

Zanim zajmiemy się kwestiami związanymi z tym, że dziecko rozprasza się w szkole, konieczne jest wskazanie różnic pomiędzy dzieckiem, którego uwagę na zajęciach rozpraszają zewnętrzne bodźce, a takim które faktycznie cierpi z powodu zespołu zaburzeń koncentracji uwagi. Zespół ten to w skrócie ADD (Attention Deficit Disorder).

Pierwsza odmiana problemu występuje bardzo często – częściej niż wielu rodzicom się wydaje. Nigdy nie utrzymuje się długo. Jest z natury tymczasowa. Jeśli dziecku zapewni się odpowiednie bodźce i środowisko do nauki, jest ono w stanie od razu odzyskać skupienie. Kluczem są tu też specjalne ćwiczenia i metody pracy.

Druga grupa dzieci stanowi jedynie 5% populacji. Zespól zaburzeń koncentracji uwagi jest trwały i nie mija z czasem. Dzieci u których go zdiagnozowano potrzebują jeszcze więcej ćwiczeń wyrabiających zdolność uwagi niż te z pierwszej grupy.

Jak pomóc dziecku skupić się na zajęciach?

Zalecenia i ćwiczenia, które pomogą dziecku odzyskać koncentrację

Jak przed chwilą wyjaśniliśmy, ćwiczenia poprawiające zdolność koncentracji są potrzebne i korzystne zarówno w przypadku dzieci, u których brak skupienia wynika z pojawienia się bodźców zewnętrznych, jak i u tych cierpiących na ADD.

U obu grup ważne jest przede wszystkim zaplanowanie odpowiednich strategii, które wprowadza się w szkole a wzmacnia w domu.

Teraz podpowiemy Ci co można zrobić, aby poprawić funkcjonowanie dziecka w domu i w szkole.

Plan działania: szkoła

Na początek porozmawiaj z nauczycielami i wychowawcą dziecka. Razem będziecie mogli zaplanować strategię działania, która pomoże maluchowi. W tym obszarze, najczęściej wykorzystywane metody i działania mające na celu poprawę koncentracji dziecka to:

• Posadzenie dziecka w pierwszym rzędzie ławek, jak najbliżej biurka nauczyciela.
• Oddalenie go jak najbardziej od dzieci które często rozmawiają i przeszkadzają nauczycielowi przy jednoczesnym umożliwieniu mu kontaktów z rówieśnikami
• Stałe utrzymywanie kontaktu wzrokowego podczas rozmowy, aby dziecko czuło potrzebę pozostawania w skupieniu
• Częste zadawanie niespodziewanych pytań podczas zajęć

Pełen sukces wymaga jednakże działania nie tylko w szkole, ale i w domu. Musisz wprowadzić pewne zasady i używać odpowiednich metod w pracy z dzieckiem również po zajęciach szkolnych. W ten sposób wzmocnisz efekty pracy w szkole.

Plan działania: dom

Jest wiele sposobów na poprawę koncentracji dziecka w domu. Zacznijmy od działań związanych z uczeniem się i utrwalaniem materiału przyswojonego w szkole.

Jak odrabiać zadania domowe?

Bardzo ważne jest to, by dziecko miało swoją własną, wydzieloną, specjalną przestrzeń do nauki i odrabiania prac domowych.

Powinno mieć własne biurko lub stolik z wygodnym, ergonomicznym krzesłem. Konieczne jest zapewnienie odpowiedniego oświetlenia. Zabierz z kącika do nauki zabawki i inne rozpraszające elementy.

Musisz też wyłączyć telewizor i odebrać dziecku tablet i telefon komórkowy na czas nauki i odrabiania zadań domowych.

Nie towarzysz dziecku przez cały czas, nie siedź i nie patrz jak pracuje. Zaglądaj czasem do pokoju, aby dziecko miało okazję zapytać Cię o coś ale nie czuło stałej presji.

Tak właśnie pracuje nauczyciel w klasie. Jest obecny, ale nie skupia się cały czas na jednym dziecku. Każdy maluch ma szansę na samodzielną, spokojną pracę. Kiedy zastosujesz tę samą metodę, dziecko będzie czuło Twoje wsparcie.

Podpowiedz też dziecku, by dość wcześnie zajęło się najtrudniejszym z zadań. Dzięki temu wykona je kiedy wciąż ma dużo siły i uniknie frustracji, złości i zmęczenia, które mogą nawet prowadzić do porzucenia pracy na dany dzień.

Zawsze gratuluj dziecku ukończenia zadań domowych. W ten sposób zapewnisz mu motywację i zachętę do dalszej nauki i sumiennego wykonywania zadań. Maluch będzie mógł być z siebie dumny i nauczy się doceniać własny wysiłek.

Zajęcia dodatkowe

• Zapisz dziecko na lekcje muzyki, na przykład nauki gry na pianinie czy skrzypcach. Takie zajęcia ruchowe wyrabiają cierpliwość i koncentrację.
• Kup dziecku kolorowankę z mandalami albo zabierz je na lekcje malowania.
• Daj mu do ułożenia puzzle. Możecie też pracować nad układanką wspólnie!
• Nauczcie się wspólnie grać w szachy.
• Pomagaj dziecku wycinać kształty z papieru. Takie czynności wspomagają skupianie uwagi.

Jeśli Twoje dziecko rozprasza się w szkole, te proste działania sprawią, że łatwiej mu będzie odzyskać i utrzymać koncentrację. 

Pamiętaj: jeśli masz pytania albo uważasz, że u Twojego dziecka może występować zespół zaburzeń koncentracji uwagi, porozmawiaj z pediatrą, psychologiem (możesz z powodzeniem zacząć od psychologa szkolnego) albo neurologiem. Specjalista uspokoi Cię i przeprowadzi odpowiednie badania.