Genetyka dziecka - co tak naprawdę ma na nią wpływ?
Genetyka dziecka to temat niezmiernie złożony ale też interesujący. Z całą pewnością zastanawiasz się, jakie będzie Twoje dziecko. Będzie niskie czy wysokie? Czy grozi mu jakaś choroba dziedziczna? Jego oczy będą niebieskie, zielone czy może brązowe? Gdy spodziewamy się maleństwa, pytania zdają się nie mieć końca.
Ale co tak naprawdę wpływa na dziedzinę jaką jest genetyka dziecka? Opowiemy Ci o tym w dzisiejszym artykule.
Genetyka dziecka a wpływ środowiska
Genetykę dziecka można streścić w pewnym wzorze:
Fenotyp = Genotyp + Środowisko (Genotyp*Środowisko)
O co w tym chodzi? Otóż zespół cech organizmu zwany fenotypem i obejmujący czynniki takie jak kolor oczu, wzrost, waga itp zależy od czynników genetycznych, środowiskowych oraz wzajemnych interakcji miedzy nimi.
Oczywiście, należy rozumieć, że czynnik środowiskowe nie mają wpływu na pewne geny ściśle związane z cechami wyglądu. Wygląd dziecka zależeć będzie od cech przekazanych mu przez rodziców, niezależnie od tego, czy narodzi się ono w Chinach, Senegalu czy Argentynie. Dotyczy to na przykład koloru i cech oczu.
Okazuje się jednak, że pewne geny ulegają zmianie pod wpływem czynników środowiskowych. Niekoniecznie jednak zmiany te będą zauważalne. Okazuje się bowiem, że środowisko wpływa na kształtowanie na przykład genów odpowiedzialnych za cechy charakteru dziecka.
Istnieją geny zwiększające ryzyko palenia papierosów i nadużywania alkoholu a nawet wykazywania agresywnych zachowań. Nie zmienia to jednak faktu, że można je kontrolować. Nie da się jednak pominąć wpływu środowiska w jakim dziecku przyszło dojrzewać.
Może zainteresuje Cię również artykuł: Osobowość dziecka – w jaki sposób i kiedy zaczyna się rozwijać?
Genetyka dziecka i rejestr genetyczny
Genetyka dziecka jest determinowana przez obojga rodziców. To właśnie te geny wpływają na wygląd oczu, nosa, palców, na rozmiar stóp, gęstość włosów… Wszystko to jest zapisane w genach. Te z kolei są przechowywane w chromosomach.
Geny to jednostki przechowujące informację na temat danej osoby. Istota ludzka ma ponad 20.000 genów.
Ludzie mają 23 pary chromosomów. Ojciec dostarcza połowę genów dziecka a matka – drugą połowę. Dlaczego zatem dzieci bardziej przypominają zwykle jednego z rodziców? Każdy gen składa się z dwóch kopii – jedna pochodzi od ojca a druga od matki. Jeden z nich będzie dominował i to właśnie on narzuci swoje cechy charakterystyczne.
Jak donosi portal Medline Plus: “Każda para chromosomów przenosi ogólnie rzecz biorąc tę samą informację. Każda z nich ma te same geny. Czasami jednak wystąpują w nich nieznaczne różnice. Występują one w mniej niż 1% sekwencji DNA. Geny o takim zróżnicowaniu nazywamy allelami”.
Jakiego koloru będą oczy dziecka?
Przez bardzo długi czas sądzono, że kolor oczu dziecka determinowany jest jedynie przez dwa geny. Jednak dzięki postępowi technologicznemu rozumiemy już, że genom ludzki jest znacznie bardziej złożony niż sądzono. Obecnie wiadomo, że w determinowaniu koloru tęczówki dziecka uczestniczy co najmniej 8 genów.
Dowiedziono, że kolor brązowy dominuje nad niebieskim i zielonym. Zielony z kolei dominuje nad niebieskim. O co w tym chodzi? Otóż w grę wchodzi zagadnienie dotyczące genów dominujących i recesywnych.
Istnieją geny dominujące i recesywne. Te pierwsze są “silniejsze”, stąd też większe prawdopodobieństwo, że to właśnie one wpłyną na pewne cechy charakterystyczne dziecka. Geny recesywne, choć są słabsze, nadal utrzymują się w genomie człowieka. Mogą ujawnić swoje cechy charakterystyczne w dalszych pokoleniach, gdy nadarzą się sprzyjające okoliczności.
A co z włosami?
Kwestia włosów dziecka jest doprawdy niezmiernie ciekawa. Kilka lat temu zdefiniowano 12 różnych genów, które miały wpływ na kolor włosów. Istnieje około 45 wariantów koloru, typu i formy włosów. Ciemne włosy determinuje gen dominujący a jasne – recesywny. Jeśli chodzi o dzieci rude, ich przodkowie muszą mieć ten gen jako recesywny. Jest bardzo mało prawdopodobne, żeby dwa allele miały ładunek genetyczny odpowiadający za rudy odcień włosów. Dlatego też to tak rzadko spotykany kolor.
Genetyka dziecka – co ma na nią największy wpływ?
Nie da się ukryć, że czynniki środowiskowe mają niezmiernie ważny wpływ na genetykę dziecka oraz na to, w jaki sposób się ona wyraża. Na przykład dziecko może mieć predyspozycje genetyczne ku temu by być w przyszłości wysokim i dobrze zbudowanym młodym człowiekiem. Jeżeli jednak w dzieciństwie nie odżywia się zdrowo, geny te nigdy nie znajdą odzwierciedlenia w jego wyglądzie.
Jak widzisz, środowisko ma wpływ na genetykę dziecka. Może wspomóc lub utrudnić rozwój pewnych uwarunkowanych genetycznie cech i determinuje ujawnienie się całego genetycznego potencjału. Naszym zadaniem jest wspomóc rozwój malucha aby pomóc mu w przyszłości cieszyć się życiem na bazie cech, które mu przekazaliśmy i pomogliśmy rozwinąć.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Genética: MedlinePlus enciclopedia médica [Internet]. Medlineplus.gov. 2018. Disponible en: https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/002048.htm
- Yashon, R. K., & Cummings, M. R. (2010). Genética humana y sociedad. Cengage Learning Editores
- Romeo, C. M. (1995). Genética humana: fundamentos para el estudio de los efectos sociales de las investigaciones sobre el genoma humano. Bilbao, España: Universidad de Deusto