Dziecko słyszy wszystko i zostawia to ślad w jego mózgu

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Valeria Sabater.

Napisany przez Valeria Sabater

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2021

Dziecko słyszy wszystko. To najbardziej spostrzegawcza na świecie istota. Chłonie bodźce, czułość, miłość i wypowiadane przez nas słowa. Co więcej, wszystko, co słyszy dziecko pozostawia niezatarty ślad w jego mózgu.  Dlatego właśnie – świadomi tego – naszą miłość i czułość do malucha chcemy ubrać w czuły ton głosu i ciepłe słowa.

Kto uważa, że mówienie do noworodka jest głupstwem, jest w poważnym błędzie. Nie tylko się myli, ale też przyczynia się do poważnych braków u dziecka. Może to nawet poważnie zahamować rozwój jego zdolności komunikacyjnych. Dziecko słyszy wszystko i dlatego należy do niego mówić twarzą w twarz, mówić do niego dużo, śpiewać mu, szeptać do niego, opowiadać bajki…

Nawet jeśli nie rozumie ono jeszcze słów, z całą pewnością jest niezwykle uzdolnionym tłumaczem emocji. Jest pionierem procesu uczenia się języka i nabywania nowych zdolności komunikacyjno werbalnych.

Dziecko słyszy wszystko i odbija się to echem na jego mózgu. Dzień po dniu, miesiąc po miesiącu pewne słowa zaczynają dla niego nabierać znaczenia. Nawet nie wiadomo kiedy i jak, zaczyna ono rozumieć całe zwroty. Z czasem zaczyna komunikować się ze światem w swoim własnym języku. Cały ten niezwykły proces może zajść, jeśli zapewni się dziecku środowisko temu sprzyjające, ciepłe, bezpieczne i wspierające.

Bo choć może trudno nam w to uwierzyć, dziecko słyszy wszystko, nawet jeśli jest dopiero noworodkiem. Pozostawia to ślad w jego mózgu, który rozwija sie na bazie tej ciągłej relacji z otaczającym go światem i komunikacji z ludźmi. Nie wahaj się więc, robisz to dobrze. Jeżeli jesteś mamą lub tatą i wciąż mówisz do swojego dziecka, jest ono wielkim szczęściarzem.

Pozwól, że wyjaśnimy Ci, dlaczego.

Dziecko słyszy wszystko, czyli komunikacja przy codziennych zajęciach

Jesteśmy świadomi, że noworodki przez większość czasu tylko i wyłącznie śpią. Okazuje się jednak, że podczas pierwszych tygodni i miesięcy życia pojawiają się magiczne momenty, w których rozpoczyna się pewien proces. Zjawisko to stymuluje rozwój mózgu poprzez język.

• Karmienie piersią to z całą pewnością jeden z najlepszych, magicznych i znaczących momentów, podczas którego możesz mówić do dziecka.
• Zadba o to, żeby ton Twojego głosu był ciepły i życzliwy oraz pozytywny. Niech będzie jak muzyka.
• Szukaj z dzieckiem kontaktu wzrokowego, gdy zmieniasz mu pieluszki, gdy je ubierasz lub rozbierasz.
• Doskonałym momentem na nawiązanie kontaktu jest również kąpiel. Wtedy to malec jest bardzo wyczulony na głosy, bodźce, gesty i dotyk.
• Z każdym uśmiechem, który wywołamy na twarzy dziecka, pozostawiamy kolejny pozytywny ślad w jego mózgu. Dziecko słyszy wszystko i naprawdę warto to wykorzystać.

Głos mamy prowadzi dziecko

Głos mamy ma w sobie niezwykłą moc. Był tam zawsze, na długo zanim dziecko pojawiło się na świecie. Malec spędził 9 miesięcy w łonie tej kobiety, która teraz go nosi, dba o niego i go żywi.

• W momencie narodzin dziecko jest w stanie rozpoznać głos matki. Trzeba bowiem pamiętać, że wody płodowe są ważnym nośnikiem dźwięku. Gdy tylko płód zaczyna rozwijać słuch, to właśnie głos mamy towarzyszy mu każdego kolejnego dnia.
• Dziecko nie rozumie słownictwa, wszyscy doskonale zdajemy sobie z tego sprawę, ale tak jak już wspomnieliśmy na początku tego artykułu, malec rozumie emocje, intencje i motywy. Doskonale rozpoznaje semantykę towarzyszącą każdemu zdaniu.
• Dziecko słyszy wszystko i śmiało możemy powiedzieć, że Cię rozumie – na swój sposób. Śmieje się, reaguje, a czasami, gdy nieco podniesiemy głos, może się nawet przestraszyć i zapłakać.

Słowom powinny towarzyszyć gesty

Komunikacja z dzieckiem powinna być wzmocniona gestami i odpowiednio dobranym tonem głosu. W taki sposób łączymy język werbalny z mową ciała. Działamy jednocześnie wzmacniająco na pozytywne emocje.

• Kiedy mówisz do dziecka, pamiętaj, żeby zawsze się uśmiechać. Szukaj też kontaktu wzrokowego.
• Gdy z nim rozmawiasz, pamiętaj też, żeby robić pauzy, dając dziecku szansę na reakcję. Poczekaj, aż zareaguje ono, na przykład wydając dźwięk, otwierając szerzej oczy, lekko popiskując lub uśmiechając się. W ten sposób również uczysz dziecko, jak wygląda prawidłowa komunikacja.

Inną ciekawą informacją, o której nie możemy zapomnieć jest fakt, że musimy zrozumieć procesy zachodzące w komunikacji między nami a naszymi dziećmi. Maluchy również posługują się gestami, minami i wydają dźwięki. Jednym ze sposobów na wzmocnienie jego zdolności językowych jest naśladowanie jego gestów i dźwięków. W ten sposób pokazujemy dziecku, że je rozumiemy i że wszystko, co “mówi” i robi jest ważne i cenne.

“Babytalk” – wszyscy nieświadomie to robimy

“Babytalk” to sposób, w jaki wielu dorosłych zwraca się do dzieci. To angielskie słowo opisuje praktykę używaną przez większość rodziców na całym świecie.

• Żaden dorosły, który zwraca się w taki sposób do dziecka, nie zrobi tego do osoby dorosłej. Nasz mózg wie, jak powinna wyglądać interakcja z dzieckiem aby stymulować rozwój procesów komunikacyjnych.
• Nie możemy zapomnieć, że zdolności językowe to dziedzictwo genetyczne odróżniające nas od innych ssaków naczelnych. Dlatego też nie dziwi nas fakt, że zdolności te pojawiają się u naszych dzieci już od ich najmłodszych lat.
• Mówimy do dzieci wysokim głosem, żeby przykuć ich uwagę.
• Sami wydajemy z siebie dźwięki, które stymulują w dzieciach wydawanie nowych odgłosów takich jak śmiech, guganie, gaworzenie…
• Ciekawy jest fakt, że przecież nikt nas tego nie nauczył. Zupełnie instynktowanie przy małym dziecku zaczynamy wydawać odgłosy takie jak: “Ea, ea, ea”. Są to dźwięki pozbawione znaczenia, ale nie bezużyteczne. Ich celem jest uspokojenie dziecka.

Podsumowując, wziąwszy pod uwagę fakt, że dziecko słyszy wszystko, masz bezlik powodów, dla których powinieneś komunikować się z nim już od momentu, gdy dowiesz się, że jesteś w ciąży. Tym bardziej po narodzinach.

Od samej chwili narodzin, od momentu, gdy trzymasz nagie dziecko na swojej piersi, ono Cię potrzebuje. Potrzebuje też, żebyś nauczyła je komunikować się ze światem.

Pamiętaj zatem, Twoje pierwsze słowa pozostawiają niezatarty ślad w umyśle dziecka. Otworzą drogę do nauki nowego języka i do zrozumienia otaczającego dziecko świata poprzez ciepły głos matki, który w każdym momencie życia okazuje bezgraniczną miłość.