Komórki jajowe: poznaj 4 interesujące fakty
Trudno mówić o kobietach i ich płodności bez odwoływania się do specyficznego „tworu” ich organizmów. Komórki jajowe są bardzo złożone i jeszcze bardziej interesujące, dlatego też często są przedmiotem badań naukowych.
W połączeniu z plemnikami komórki jajowe tworzą struktury, z których zrodzi się przyszłe dziecko, a nieznane do tej pory szczegóły ich budowy i funkcji sprawiają, że są jeszcze bardziej fascynujące. Dzisiaj zaprezentujemy Ci cztery interesujące fakty na temat tych niesamowitych komórek!
Czym tak naprawdę są komórki jajowe?
Komórki jajowe są po prostu żeńskimi komórkami płciowymi (lub gametami), niezbędnymi do przeprowadzenia procesu rozrodczego. W wyniku kontaktu z plemnikami mężczyzny powstaje struktura zwana zygotą, która da początek przyszłemu dziecku.
Mniej więcej co 28 dni następuje proces owulacji. W tym procesie struktury zwane pęcherzykami – wewnątrz jajników – rozwijają się, aby uwolnić komórki zwane oocytami. W miarę upływu godzin rozwijają się one w komórki jajowe w trakcie przemieszczania się przez jajowody.
Cały ten złożony proces jest konsekwencją zachodzących co miesiąc zmian hormonalnych w organizmie kobiety. Ważne jest tutaj prawidłowe funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-jajnik, która uwalnia istotne substancje zdolne do wprowadzania zmian w żeńskim układzie rozrodczym.
4 ciekawe fakty na temat komórek jajowych
Jak być może zauważyłaś, komórki jajowe to wyjątkowe twory. Dziś wiemy o nich bardzo dużo. Ale od czasu do czasu naukowcy odkrywają nowe, niesamowite rzeczy na temat ich działania. Oto niektóre z najciekawszych faktów na ich temat.
1. Rozwój jajeczek zaczyna się jeszcze przed przyjściem na świat
Pamiętasz, co powiedzieliśmy wcześniej o pęcherzykach? Okazuje się, że te struktury nie są tak proste, jak się wydaje. W rzeczywistości mają wiele „ewolucyjnych kształtów”, które zmieniają się w zależności od rozwoju dziewczynki lub kobiety.
Kiedy dziewczynka przychodzi na świat, ma już w swoich jajnikach setki tysięcy pęcherzyków, zwanych pęcherzykami pierwotnymi. Ponieważ nie docierają do nich sygnały z układu hormonalnego, które je aktywują, wiele z nich pozostaje uśpionych lub stopniowo zaczyna obumierać.
Gdy dziewczynka się rozwija, pojawiają się w jej organizmie zmiany hormonalne. Pęcherzyki stają się aktywne i zaczynają wytwarzać komórki jajowe (poprzez owulację). Jednak w okresie między narodzinami a dojrzewaniem zdecydowana większość tych pęcherzyków przestaje być przydatna.
To ostatnie zjawisko wyjaśnia niższy wiek rozrodczy kobiet w porównaniu z mężczyznami.
2. Komórki jajowe są znacznie większe niż plemniki
To prawda! Średnia wielkość plemnika wynosi około 0,05 milimetra, podczas gdy komórka jajowa osiąga od 0,15 do 0,17 milimetra. Imponujące, prawda? Nie ma to nic wspólnego z liczbą genów w którejkolwiek komórce, ponieważ obie powinny mieć taką samą liczbę, czyli połowę genów każdej innej komórki w ludzkim organizmie.
Może to być związane z dynamiką każdej z nich podczas zapłodnienia. Plemniki muszą podróżować przez pochwę i wewnątrz macicy, aby odnaleźć komórki jajowe. Dzięki swojej szczególnej budowie i wielkości mają więc ułatwione zadanie.
3. Owulacja nie zawsze występuje po tej samej stronie
Za każdym razem, gdy pojawia się cykl menstruacyjny, uwalniana jest tylko jedna komórka jajowa. Kobiety mają dwa jajniki (po jednym z każdej strony) i tysiące aktywnych pęcherzyków, które mogą dać początek tym komórkom.
Zrozumienie, w jaki sposób organizm kobiety koordynuje się tak, że tylko jeden z tych pęcherzyków działa co 28 dni, może być nieco skomplikowane. I przez wiele lat takie właśnie było.
Ogólnie rzecz biorąc jest to konsekwencja wielkich zmian hormonalnych, które są wytwarzane nie tylko przez podwzgórze czy przysadkę mózgową, ale także przez same pęcherzyki jajnikowe. Te komórki są tak złożone, że nawet dzisiaj wciąż jest wiele rzeczy, których nie do końca rozumiemy.
Na przykład nie znamy dokładnego mechanizmu inicjowania i koordynowania tego procesu. Jest on tak precyzyjny, że u niektórych kobiet często dochodzi do owulacji naprzemiennie. Oznacza to, że w jednym miesiącu owulacja występuje po jednej stronie, a w następnym miesiącu po drugiej.
Jest całkiem prawdopodobne, że dzieje się tak w celu utrzymania płodności w przypadku trwałego uszkodzenia jednego z dwóch jajników.
4. Może wystąpić miesiączka bez owulacji
Z medycznego punktu widzenia jest to znane jako „nieowulacyjny cykl menstruacyjny” i jest też częstą przyczyną niepłodności. Ale jakie mogą być powody, dla których kobieta nie „wypuszcza” prawidłowo komórek jajowych?
W większości przypadków jest to wynik zaburzeń hormonalnych. Zespół wielotorbielowatych jajników jest jednym z przykładów i, z klinicznego punktu widzenia, pacjentki takie mają tendencję do nadwagi, trądziku, zarostu i nieregularnych miesiączek.
Komórki jajowe są nad wyraz ciekawe!
Komórki jajowe są fascynujące i bardzo szczególne, podobnie jak plemniki. Wyróżniają się wyjątkowymi cechami, których nie można znaleźć w prawie żadnej innej komórce ciała. Dlatego wskazane jest dbanie o ich kondycję poprzez częste badania ginekologiczne.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Murcia-Lora J, et al. La ventana de la fertilidad y marcadores biológicos: revisión y análisis en ciclos ovulatorios normales. Pers Bioet 2011;15(2):149-165.
- Velásquez G. Fisiología de la reproducción humana. Revista Mexicana de Medicina de la Reproducción 2009;1(4):115-30.