Bullying - czyli przemoc w szkole. Dowiedz się więcej!
Bullying, czyli przemoc w szkole, jest niestety popularnym zjawiskiem. Ważne jest, aby zidentyfikować potencjalnych sprawców i zapobieganie ich znęcaniu się nad innymi dziećmi. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy najbardziej typowe cechy, na które należy zwrócić uwagę, aby wykryć przemoc w szkole.
Dowiedz się więcej na ten temat!
Bullying – czyli przemoc i agresja w szkole
Bullying w szkole to w pewnym sensie odmiana mobbingu w pracy. Niestety, jako że problem ten dotyczy dzieci, miewa często groźniejszy przebieg, a skutki prześladowania mogą odcisnąć piętno na dojrzewającej psychice i niestabilnych emocjonalnie dzieciach.
Jak możesz rozpoznać, że twoje dziecko jest prześladowane w szkole oraz jak możesz mu pomóc? Jak wykryć szkolnych łobuzów?
Uczniowie, którzy uczestniczą w agresywnych i brutalnych zachowaniach wobec innych, mają zwykle określony profil i często sami mają problemy z własną samooceną. Poniżej omówimy szczegółowo najczęstsze cechy szkolnych prześladowców.
Czym jest bullying?
Bullying, jako znęcanie się, może występować w formie: fizycznej lub psychicznej. Najczęstszymi formami prześladowania są przezwiska, wyśmiewanie, nękanie wiadomościami na portalach społecznościowych, smsami (powtarzającymi się telefonami), publiczne ośmieszanie dziecka, a nawet rozpowszechnianie wstydliwych dla ofiary treści (np. filmików, zdjęć).
Ważne jest, aby nauczyciele i profesorowie byli świadomi tych zachowań. Nauczyciele i pedagodzy są odpowiedzialni za identyfikację potencjalnych agresorów poprzez obserwację i rejestrowanie zachowania swoich uczniów. W ten sposób mogą przewidywać, zapobiegać i ograniczać przypadki zastraszania młodzieży w swoich szkołach.
„Młodzi ludzie, którzy znęcają się nad innymi, są bardziej narażeni na nadużywanie substancji psychoaktywnych, problemy w nauce i doświadczanie przemocy w późniejszym okresie dojrzewania i dorosłości. Młodzi, którzy znęcają się nad innymi lub sami są prześladowani, ponoszą najpoważniejsze konsekwencje i są bardziej narażeni na problemy ze zdrowiem psychicznym i behawioralnym ”.
Centrum Kontroli Chorób, 2017.
Najczęściej pojawiające się cechy szkolnych prześladowców
Celem szkolnych prześladowców jest ciągłe przedstawianie swoich ofiar w złym świetle. Wykorzystują różne sytuacje, w tym przewagę fizyczną, społeczną, materialną lub psychologiczną nad tymi, których znęcają.
Łobuzi mogą praktykować zastraszanie indywidualnie lub w większych grupach. Te akty zastraszania mogą przybierać różne formy. Od przemocy fizycznej po bardziej subtelne zachowania emocjonalne, werbalne i psychologiczne.
Ale jakiego typu uczniowie dopuszczają się takich aktów agresji? Ogólnie rzecz biorąc, szkolni dręczyciele mają często następujące cechy wspólne:
- Łobuziaki są fizycznie silniejsi niż ich ofiary – często wybierają dzieci słabsze na swoje cele.
- Są dominujący, niecierpliwi, agresywni i impulsywni.
- Odmawiają przestrzegania ustalonych zasad i kodeksów postępowania w szkole.
- Cechują się niską tolerancją, jeśli chodzi o frustrację i okazują często brak cierpliwości.
- Mają skłonność do kwestionowania autorytetu nauczyciela i rodzica.
- Wydaje się, ze mają pozornie wysoką samoocenę, ale w rzeczywistości są bardzo niepewni siebie i swoich możliwości.
- Wykazują pozytywne nastawienie do przejawów przemocy.
- Okazują brak empatii swoim ofiarom.
- Wydaje się, że pozornie brakuje im poczucia winy.
- Mają często problematyczne relacje społeczne i rodzinne – być może pochodzą z rodzin przemocowych.
Bullying – cechy łobuzów i agresorów
Pomimo, że są to najczęstsze cechy szkolnych prześladowców, musimy wziąć pod uwagę, że istnieje więcej niż jeden rodzaj tyranii. Według psychologa Alexandra Schwarza istnieją trzy różne typy, które prezentują się następująco:
- Agresywny. To najczęstszy rodzaj dręczyciela. Działają z pragnienia władzy i dominacji nad innymi. Wzmacniają swoją osobowość, zastraszając swoich kolegów z klasy lub z podwórka.
- Bierny. Ci uczniowie są niepewni swojej pozycji. To nie oni inicjują zastraszanie. Raczej czekają, aż zacznie się agresja, a potem stają się jej uczestnikami. W rzeczywistości mają tendencję do okazywania lojalności agresywnemu tyranowi.
- Byłe ofiary znęcania się. Ci agresorzy byli w przeszłości lub obecnie są ofiarami zastraszania. Ci uczniowie nie są zbyt popularni i onieśmielają lub zastraszają innych słabszych od siebie. Jednocześnie są lub byli prześladowani przez kolegów z klasy, rodziców, rodzeństwo lub okolicznych łobuzów, którzy są od nich silniejsi.
Na ofiarę sprawcy przemocy wybierają sobie zwykle dzieci słabsze, którą łatwo zastraszyć i które nie odważą się przeciwstawić.
Najczęściej są to dzieci nieśmiałe, trzymające się na uboczu, oraz takie, które się czymś wyróżniają z grupy i nie dostosowują się do oczekiwań kolegów – na przykład cierpiące na niepełnosprawność, pochodzące z ubogich rodzin czy o innym kolorze skóry.
Konsekwencje przyjęcia roli agresora – charakterystyka szkolnych łobuzów
Przyjęcie roli agresora ma poważne negatywne skutki nie tylko dla ofiar, ale także dla prześladowców, zarówno krótko-, jak i długoterminowe. W wyniku kultywowania agresji i brutalnego zachowania szkolni dręczyciele mają tendencję do:
- Nawiązywania toksycznych i negatywnych relacji społecznych.
- Słabych ocen w szkole, a nawet do powtarzania klasy. Często nie radzą sobie w systemie edukacyjnym.
- Okazywania okrucieństwa i niestabilności emocjonalnej.
- Używania agresji jako sposobu na rozwiązanie ich wszelkich konfliktów i problemów.
- Nie mają zdolności do samokrytyki i spojrzenia krytycznie na swoje zachowanie.
- Kontynuowania agresywnego zachowania w dorosłym życiu i w życiu rodzinnym.
- Uzewnętrzniania przestępczych i aspołecznych zachowań.
- Okazywania braku wrażliwości w obliczu cierpienia innych.
- Utraty empatii wobec innych ludzi czy zwierząt.
Gdy takie dzieci zbliżają się do progu dorosłości, często popadają w nieprzystosowane społecznie zachowania. Może to obejmować wandalizm, nadużywanie alkoholu i nadużywanie innych substancji w tym narkotyków i dopalaczy.
Jednocześnie jest prawdopodobne, że w przyszłości będą źle traktować innych (swojego partnera, dzieci itp.) lub staną się agresywnymi przestępcami. Dlatego ważne jest, aby wykrywać dręczenie i zapobiegać mu u źródła od najmłodszych lat.
Jak rozwiązać ten problem?
W tym celu szkoły muszą prowadzić działania promujące i rozwijające wśród uczniów takie umiejętności, jak empatia, wrażliwość i szacunek w odniesieniu do różnorodności oraz potrzeb, cech i zainteresowań innych. Wczesne wykrycie agresywnych zachowań oraz rozpoczęcie terapii i reedukacji może przynieść pozytywne skutki.
Ponadto niewykryta przemoc może prowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych u ofiar – apatii, zaburzeń odżywiania, depresji, lęków a nawet prób samobójczych. Niewykryta przemoc może skończyć się tragedią.
Celem tych działań i promowania tych cech jest uświadomienie prześladowcom i osobom, które występują w roli świadków, problemu znęcania się. Co więcej, szkoły powinny dążyć do odrzucenia i potępienia tych agresywnych działań.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Garaigordobil, M. (2011). El maltrato entre iguales: definición, prevalencia, consecuencias, identificación e intervención. San Sebastián: Universidad del País Vasco.
- Schwarz, A. (2013). El libro del bullying. Madrid: Alianza.
- Trautmann, A. (2008). Maltrato entre pares o” bullying”: Una visión actual. Revista chilena de pediatría, 79(1), 13-20.
