Agresja u dzieci - jak możesz z nią sobie poradzić?

Agresywne zachowania u dzieci miewają różne przyczyny i wyjaśnienia. W większości przypadków są one wynikiem problemów emocjonalnych lub nieodpowiedniej oceny sytuacji. Rola rodziców jest kluczowa w kontekście korygowania takich zachowań.

W dzisiejszych czasach agresja jest niestety wszechobecna. Może się wydawać, że jest nieodłącznym elementem naszej codzienności. Ale agresja u dzieci jest wyjątkowo niepokojąca. To problem obecny w wielu rodzinach oraz w wielu szkołach.

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się temu, skąd bierze się agresja u dzieci. Podpowiemy Ci też jak poradzić sobie z agresywnymi zachowaniami dziecka w domu i w szkole.

Na czym polega agresja u dzieci?

Agresywne zachowania pojawiają się wtedy, kiedy dziecko chce wyrządzić komuś krzywdę. Może to być krzywda mentalna bądź fizyczna. Zachowanie takie może być skierowane przeciwko innemu dziecku, rodzicom lub dowolnej innej osobie. Zazwyczaj agresja u dzieci jest celowa. Objawia się kopaniem, krzyczeniem, drapaniem, popychaniem, biciem, przekleństwami i innymi zachowaniami tego typu.

Agresja u dzieci może powodować szereg problemów w osobistym życiu malucha. Niesie też ze sobą duże ryzyko kłopotów w życiu towarzyskim. Agresywne dziecko bywa nieakceptowane. Miewa także problemy z funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej.

Bywa często tak, że agresja to zewnętrzna oznaka wewnętrznych problemów i niezaspokojonych potrzeb. Oznacza najczęściej nieprawidłowości w stanie emocjonalnym młodego człowieka. Emocje których dziecko doświadcza i nie umie opanować objawiają się gniewem i agresją.

Jak zapobiegać agresywnym zachowaniom?

Agresja u dziecka jest wynikiem wyuczonych wzorców. Można je zmienić stosując odpowiednie podejście. Aby poprawić zachowanie dziecka i wpłynąć na nie, rodzice oraz – jeśli problemy mają miejsce również w szkole – nauczyciele powinni pracować wspólnie i według ustalonej strategii.

Pod żadnym pozorem nie wolno stosować kar cielesnych. To nie pomoże w opanowywaniu agresywnych zachowań dziecka. Najprawdopodobniej je wręcz pogorszy.

Innymi słowy, kary cielesne mają tę przykrą cechę, że dają dziecku przykład kolejnego agresywnego zachowania do naśladowania. Ponadto zwiększają też uczucie niepokoju i strachu.

Klucz do tego, jak poradzić sobie z agresywnym dzieckiem tkwi w zachowaniu cierpliwości i konsekwencji przez cały czas.

Agresja u dzieci często sprawia również, że rodzice czują się bezradni widząc u swoich dzieci tak szokujące zachowania i reakcje. Istnieje jednakże sposób na podejście do sytuacji tak, by dziecko zmieniło swoje postępowanie na lepsze.

1. Odkryj problem

Po pierwsze, należy zidentyfikować problem. To kluczowy, konieczny krok. Jako rodzice musicie odkryć i zrozumieć jakie agresywne zachowania przejawia Wasze dziecko.

Bądźcie obiektywni i szczegółowi. To bardzo ważne. Takie podejście pozwoli Wam w pełni i jasno określić na czym polega kłopot. W efekcie, w kolejnych krokach będziecie mogli pewnie i konsekwentnie realizować konieczne działania.

2. Ustal wzory agresywnych zachowań

Bardzo prostym ale przydatnym i koniecznym krokiem jest także zaobserwowanie i zapisanie ile razy w tygodniu dziecko przejawia agresywne zachowania.

Opiszcie także kontekst i całą sytuację. Kiedy wystąpiło agresywne zachowanie? Gdzie miało to miejsce? Co się działo? Jak zachowywało się dziecko tuż przed wybuchem? Dzięki temu zrozumiecie okoliczności i reakcje dziecka.

3. Ogranicz nieodpowiednie zachowanie

Kiedy zrozumiecie już co się dzieje, dlaczego i kiedy, będziecie musieli ustalić cele: jasne, realistyczne i podzielone na etapy rozłożone w czasie. Głównym celem jest poprawa zachowania dziecka i wyeliminowanie niepożądanych reakcji.

A więc z jednej strony chodzi o to, by ograniczyć agresję. Z drugiej natomiast dążycie do wyuczenia i wzmocnienia innych, pozytywnych odruchów i reakcji.

Dobrym i ważnym sposobem na opanowanie dziecięcej agresji jest ograniczenie kontaktu syna lub córki z negatywnymi wzorcami. Przyjrzyj się na przykład rówieśnikom malucha. Koniecznie zwróć też uwagę na to, jakie programy telewizyjne ogląda dziecko.

Rodzice sami często pokazują dzieciom sposoby rozwiązywania konfliktów. Dzieci uczą się poprzez naśladowanie. Daj dziecku przykład i pokaż że nieporozumienie można rozwiązać rozmową, spokojnie przedstawionymi argumentami i wprowadzeniem jasnych zasad.

Dawanie przykładu jest bardzo ważne. Kiedy dzieci zobaczą, że inne osoby rozwiązują konflikty bez uciekania się do agresji, że są spokojne, asertywne i opanowane, będzie im łatwiej zareagować w ten sposób samodzielnie.

Warto też zawsze rozmawiać z dzieckiem. Być może rozwianie strachów i niepokojów oraz poradzenie sobie z nadmiarem trudnych emocji sprawi, że dziecko stanie się znacznie spokojniejsze.

4. Oceń skuteczność działań

Kiedy już wybierzecie sposób działania, musicie wprowadzić go konsekwentnie i spójnie. Pamiętajcie, że to wymaga cierpliwości.

Aby cały proces przebiegał sprawniej a Wasze działania były w pełni skuteczne, koniecznie przekażcie niezbędne informacje innym opiekunom dziecka takim jak nauczyciele i członkowie rodziny. Oni również będą wtedy w stanie uczestniczyć w dążeniu do poprawy zachowania malucha.

Agresja u dzieci musi spotykać się ze spokojem rodziców. Dawajcie dobre przykłady, nie traćcie cierpliwości. Określcie na czym polega problem, przyjrzyjcie się sytuacjom i osobom, które mogą mieć na dziecko wpływ i dawać mu nieodpowiednie wzorce. Ćwiczcie pozytywne reakcje, dużo rozmawiajcie. Jako rodzice jesteście odpowiedzialni za zachowanie dziecka.