Mleko kobiece - poznaj jego skład oraz zalety karmienia piersią

Mleko kobiece jest wyjątkowe i w żaden sposób nie można go dokładnie odwzorować. Zmienia ono swój skład w zależności od wieku dziecka, jego potrzeb a także pory roku. Czy wiesz z czego się składa mleko kobiece? Także i w tym przypadku natura jest bardzo mądra. Mleko matki ma dokładnie te składniki, które dziecko potrzebuje do rozwoju.

Według Światowej Organizacji Zdrowia mleko kobiece prawidłowo odżywia dziecko aż do 3 roku życia, jeśli w dietę malca włączono także inną żywność.

Karmienie piersią kreuje także wspaniałe więzi pomiędzy matką a dzieckiem – związek miłości i kanał dialogu między nimi a także tak zwane przywiązanie.

Jak powstaje mleko kobiece?

Młoda mama produkuje colostrum (siarę) czyli wodnistą i żółtawą substancję bogatą w minerały i witaminy A, E, K i B12. Jest bardzo lekkostrawna i wywołuje działanie przeczyszczające. Pomaga ona wydalić kał produkowany w jelitach dziecka w okresie ciąży.

Siara ta składa się z leukocytów i przeciwciał, które są odpowiedzialne za ochronę dziecka przed możliwymi infekcjami jelitowymi i oddechowymi, dopóki nie rozwinie się jego układ odpornościowy.

Kilka dni po porodzie następuje wzrost stężenia samego mleka czyli substancji o niskiej zawartości białka lecz bogatej w tłuszcze i węglowodany.

Pokarm początkowo jest bardzo lekki stopniowo przemieniając się w substancję kremową. To właśnie ta zmiana pozwala maluszkowi na ugaszenie jego pragnienia a następnie zaspokoić jego apetyt.

Składniki mleka kobiecego

Woda

Woda jest najobficiej występującym składnikiem mleka matki. Przyczynia się ona zwłaszcza do regulowania temperatury ciała.

Badania wykazały, że potrzeby niemowląt mogą być w pełni zaspokojone przez wodę zawartą w mleku matki.

Białko

Wiele docenianych właściwości mleka kobiecego pochodzą właśnie z białek.

Mleko ludzkie charakteryzuje się przewagą białek serwatki nad kazeiną. Z punktu widzenia wartości odżywczej kazeina nie tylko spełnia funkcje białka lecz jego fragmenty również stanowią część czynnika bifidobakterii a inne mają funkcje immunomodulacyjne.

Laktoferyna jest kolejnym ważnym białkiem surowicy. Pomaga w ochronie noworodka przed mikroorganizmami.

Białko wiąże się z żelazem i sprawia, że zarazki nie mogą się replikować.

Immunoglobuliny lub przeciwciała są białkami zdolnymi do wiązania i rozpoznawania struktur, przeciwko którym są skierowane. Rozpoznanie antygenu pozwala układowi odpornościowemu go zniszczyć. Ze względu na ich działanie ochronne są one bardzo ważne.

Kiedy dojrzałe immunologicznie dziecko spożywa mleko matki, otrzymuje przeciwciała pomocne w walce przeciw mikroorganizmom środowiskowym na które niemowlę jest narażone.

Węglowodany

Głównym węglowodanem w mleku matki jest laktoza, która syntetyzowana jest w gruczole sutkowym.

Jej główną funkcją jest dostarczanie energii a także jest ona specyficzna dla wzrostu noworodka. Posiada następujące właściwości:

• Ułatwia wchłanianie wapnia
• Jest źródłem galaktozy niezbędnej do produkcji galaktoloipidów, potrzebnych do rozwoju ośrodkowego układu nerwowego
• Wpływa na kontrolę objętości mleka, regulując przy tym transport wody
• Stanowi część bifidobakterii

Zawartość laktozy jest dość stała w każdym mleku matki przez cały dzień. Nawet u matek, które nie dostosowują diety do wskazanych potrzeb poziom laktozy nie zmienia się.

Oleje

Tłuszcze i oleje są ważnym źródłem energii a także są one niezbędne w celu rozwoju układu nerwowego.

Tłuszcz należy do najbardziej zmiennego składnika mleka. Wzrasta w ciągu dnia oraz podczas karmienia wraz z niskimi wartościami na początku i wysokim poziomem na końcu.

W trakcie przyjmowania pożywienia wodna faza mleka jest zastępowana przez globulki tłuszczu w rosnącej proporcji.

Ludzkie mleko dostarcza kwasów tłuszczowych, które są związane z widzeniem. Wykazano, że dzieci karmione z butelki posiadają mniejszą ostrość wzroku niż te karmione mlekiem matki.

Sole mineralne

Dziecko karmione piersią znacznie łatwiej radzi sobie z wodą. Możliwe jest to na przykład dzięki kontroli temperatury przez pot.

• Sód i potas: poziomy potasu są znacznie wyższe niż w przypadku sodu, podobnie jak proporcje komórek. Niski poziom sodu i wysoki poziom potasu w mleku matki mają zdecydowanie korzystny wpływ.
• Żelazo: wskaźnik wchłaniania żelaza przez mleko matki osiąga 50% dostępnego żelaza. Dzieci karmione wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy znacznie rzadziej doświadczają niedoboru żelaza czyli anemii.
• Wapń: poziom wapnia i fosforu jest niski w mleku ludzkim jednak łatwo się wchłania.
• Cynk: mleko matki zawiera biologicznie dostępny cynk. Wrodzona zmiana metabolizmu cynku nie występuje u niemowląt karmionych piersią.

Rozpuszczalne w wodzie witaminy są spożywane w proporcjach odpowiednich dla niemowląt.

• Witamina A

Witamina A podobnie jak wszystkie rozpuszczalne w tłuszczach witaminy (A, E, D i K) transportowana jest w tłuszczu mlecznym. Zawartość tej witaminy jest jeszcze wyższa w siarze i mleku matek wcześniaków.

• Witamina D

Głównym źródłem witaminy D jest słońce a nie dieta. Nie odnotowuje się więc żadnych niedoborów u dzieci karmionych wyłącznie piersią.

• Witamina E

Mleko matki zapewnia więcej niż podstawową dawkę witaminy E. Siara dostarcza około 3 razy więcej witaminy E niż dojrzałe mleko. Jest to szczególnie ważne, ponieważ niemowlęta mają niskie rezerwy i potrzebują odpowiedniej ilości składników w pierwszych dniach życia.

• Witamina K

Stężenie witaminy K jest wyższe w siarze i mleku przejściowym.

Ciekawostki

• Mleko matki to wodna zawiesina składników odżywczych, komórek, hormonów, czynników wzrostu i immunoglobulin, które wywierają tę szczególną zależność pomiędzy matką a jej dzieckiem.
• Mleko zmienia się wraz z porą dnia, czasem w okresie laktacji a także w samym okresie przyjmowania.
• Wszystkie odmiany są funkcjonalne. Mleko ludzkie ma potencjał dostosowania się do indywidualnych potrzeb każdego niemowlęcia.